Darnków

Darnków
wieś
Ilustracja
Zbiornik wodny w Darnkowie i fragment wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Powiat

kłodzki

Gmina

Lewin Kłodzki

Sołectwo

Gołaczów

Wysokość

500-550 m n.p.m.

Liczba ludności (III 2011)

47[1]

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

57-343[2]

Tablice rejestracyjne

DKL

SIMC

0853240

Położenie na mapie gminy Lewin Kłodzki
Mapa konturowa gminy Lewin Kłodzki, u góry znajduje się punkt z opisem „Darnków”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Darnków”
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego
Mapa konturowa powiatu kłodzkiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Darnków”
Ziemia50°26′41″N 16°18′45″E/50,444722 16,312500
Leśniczówka „Tarnówka”
Kamienny drogowskaz z 1892 roku

Darnków (dawniej czes. Drnkow, Drukow, Divinka, Dernka, niem. Trnckau, Dörnickau, Dörnikau, po 1945 również Tarnówka) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Lewin Kłodzki, w dolinie Dańczówka[3]. W obręb Darnkowa wliczony jest przysiółek Kociołek, obecnie wyludniony, dawniej stanowiący samodzielną wieś.

Przynależność państwowa i administracyjna

Kolejne zmiany:

Środowisko naturalne

Wieś leży na wysokości 500–550 m n.p.m. w głębokiej dolinie rzeki Dańczówki i jej lewego, bezimiennego dopływu[4]. Wieś otaczają strome zbocza Darnkowskich Wzgórz w Górach Stołowych[4]. Zabudowane parcele i tereny uprawne skupione są w dolinie i na bezpośrednio przylegających partiach stoków[4]. W okolicy występują granitowe skałki, szczególnie na stoku Kruczej Kopy (721 m n.p.m.)[4]. Pod szczytem tej samej góry ponad wierzchołki drzew wystaje wielki krzyż górujący nad okolicą[3].

Otoczenie wsi stanowią świerkowe lasy regla dolnego domieszkowane bukiem[4]. Sąsiaduje z Parkiem Narodowym Gór Stołowych znajdując się w jego otulinie[4]. Dawniej wieś leżała w całości na terenie Stołowogórskiego Parku Krajobrazowego. W środkowej części wsi znajduje się pomnikowy okaz cisa pospolitego Taxus baccata L. o pierśnicy 1,1 m i wysokości ponad 8 m[3].

Historia

Początki wsi datuje się na XIV w. Powstała prawdopodobnie w obrębie niewielkiego feudalnego państwa homolskiego, do którego wówczas należała dolina Dańczówki[3]. Trudno dostępne rejony doliny powyżej wsi służyły za schronienie dla mieszkańców Lewina Kłodzkiego i okolicznych wsi podczas wojen husyckich i wojny trzydziestoletniej[3]. Po likwidacji państwa homolskiego i powstaniu hrabstwa kłodzkiego, Darnków w roku 1477 został włączony do dóbr kameralnych korony czeskiej[3].

Z przekazów wiadomo, że w roku 1765 mieszkało tu 30 chałupników trudniących się głównie tkactwem[3]. W roku 1787 odnotowano 18 zagrodników i chałupników, wśród których znajdowało się 11 płócienników[3]. We wsi funkcjonowała gorzelnia i królewski dworek myśliwski, a od roku 1873 była tam też wiejska szkoła[3].

W XIX w. powstały dwa przysiółki wsi, które nie zachowały się do czasów współczesnych. W roku 1840 działały: młyn wodny, gorzelnia oraz 10 rzemieślniczych warsztatów bawełnianych. Nieco później powstała królewska leśniczówka i szkoła. Pod koniec tego stulecia w Darnkowie uruchomiono gospodę obsługującą turystów i kuracjuszy z pobliskiej Kudowy-Zdroju podróżujących tędy licznie. Trasa z Lewina Kłodzkiego do Karłowa przez Darnków była polecana przez ówczesne przewodniki turystyczne jako bardzo malownicza.

Po roku 1945 przez kilka lat w Darnkowie działał ośrodek YMCA, przekształcony po likwidacji tej organizacji w zakładowy dom wczasowy.

Zabudowa

Wieś

Wieś ma układ łańcuchowy, choć mocno przerzedzony. Zajmuje obszar 344 ha, z czego 98 ha to użytki rolne, a 230 ha to tereny leśne. W dolnej części wsi wybudowany jest zbiornik wody pitnej dla pobliskiej Kudowy-Zdroju, a cały teren wsi stanowi obszar bezpośredniej ochrony wodnej. W latach 90. XX wieku czynnych było we wsi zaledwie 8 gospodarstw rolnych, a tylko 25% mieszkańców pracowało w rolnictwie. Działał też zakładowy ośrodek wczasowy. Zachowało się kilka starych domów murowanych i murowano-drewnianych z XIX w. Do najciekawszych z nich należą domy nr 11, 11a, 14, 17, 21 i 25.

Zmiany liczby mieszkańców
RokLiczba ludnościAdnotacje
178793
181589
1825105
1840115
1910128
1933175
195083Narodowy Spis Powszechny 1950
196066Narodowy Spis Powszechny 1960
197031Narodowy Spis Powszechny 1970
197836Narodowy Spis Powszechny 1978
201147Narodowy Spis Powszechny 2011

Leśniczówka

Pod numerem 21, we wschodniej części wsi znajduje się leśniczówka „Tarnówka” mieszcząca się w pochodzącym z początku XX w. drewnianym domu z kamienną podmurówką. Przy domu również drewniano-kamienne zabudowania gospodarcze, stary sad oraz zabytkowa kapliczka w formie żeliwnego krzyża. Nieco poniżej leśniczówki na rozstaju dróg stoi kamienny drogowskaz datowany na rok 1892

Ośrodek buddyjski

W roku 1995 dwóch członków sanghi podarowało j. św. Czime Rigdzinowi rinpocze 7,2 ha ziemi w najwyższym punkcie wsi, w miejscu zrujnowanych zabudowań. Od roku 1994 funkcjonuje tam Związek Buddyjski Khordong w Polsce, prowadząc ośrodek i centrum odosobnień rozwijające tradycje Dziangter i Khordong[3]. Przez kilkanaście lat na tym terenie powstało dormitorium, gompa, biuro, budynki zaplecza mieszkalnego i sanitarnego dla gości oraz pole namiotowe. Organizowane są tam regularne kursy z nauczycielami buddyzmu tybetańskiego, gdzie możliwa jest praktyka grupowa i indywidualna, tłumaczy się, wydaje i przechowuje buddyjskie teksty. Od roku 1997 w Darnkowie corocznie odbywa się ceremonia ofiarowania lampek maślanych, podczas której 111 111 lampek płonie w intencji pokoju na świecie.

Szlaki turystyczne

Przypisy

  1. GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 209 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. a b c d e f g h i j Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2010, s. 313. ISBN 978-83-89188-95-3.
  4. a b c d e f Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 13: Góry Stołowe. Warszawa-Kraków: Wydawnictwo PTTK „KRAJ”, 1992, s. 64,65. ISBN 83-7005-301-7.
  5. Informacje zawarte na stronie PTTK Strzelin; dostęp: 2017-07-09.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Powiat kłodzki location map.jpg
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of powiat kłodzki, Poland.
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
POL Szlak niebieski.svg
Niebieski szlak turystyczny.
POL Szlak zielony.svg
Zielony szlak turystyczny.
2018 Gompa Drophan Ling w Darnkowie 04.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gompa Drophan Ling w Darnkowie
Zabytkowy drogowskaz w Darnkowie.jpg
Autor: Grzegorz Wysocki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kamienny drogowskaz z 1802 r. we wsi Darnków (gmina Lewin Kłodzki, woj. dolnośląskie)
Darnków - zbiornik.jpg
Autor: Grzegorz Wysocki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Darnków (gmina Lewin Kłodzki, woj. dolnoślaskie) – zbiornik wodny i fragment wsi
Leśniczówka Tarnówka w Darnkowie.jpg
Autor: Grzegorz Wysocki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Leśniczówka "Tarnówka" we wsi Darnków (gmina Lewin Kłodzki, woj. dolnośląskie)