Dekatlenek tetrafosforu

Dekatlenek tetrafosforu
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

P
4
O
10

Inne wzory

P
2
O
5
, O
10
P
4
, O
5
P
2

Masa molowa

283,89 g/mol

Wygląd

rozpływający się, biały lub prawie biały, bezpostaciowy proszek;bezwonny[1]

Identyfikacja
Numer CAS

1314-56-3

PubChem

14812

Podobne związki
Podobne związki

adamantan, urotropina

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Dekatlenek tetrafosforu (potocznie: pięciotlenek fosforu; nazwa Stocka: tlenek fosforu(V)), P
4
O
10
nieorganiczny związek chemiczny z grupy tlenków kwasowych, w którym fosfor występuje na V stopniu utlenienia. Wzór empiryczny tego związku, P
2
O
5
, nie odzwierciedla jego prawdziwej struktury (typu adamantanu), z czterema atomami fosforu i dziesięcioma tlenu w cząsteczce (P
4
O
10
).

Otrzymuje się go, spalając fosfor w powietrzu. W temperaturze pokojowej ma postać śnieżnobiałego, drobnokrystalicznego proszku. Pod wpływem wilgoci łatwo ulega zbrylaniu. Prężność pary wodnej nad pięciotlenkiem fosforu wynosi mniej niż 1×10−5 Tr.

Reaguje gwałtownie z wodą, dając kwas ortofosforowy:

P
4
O
10
+ 6H
2
O → 4H
3
PO
4

Ponadto jest zdolny do odwadniania kwasów mineralnych, tworząc ich bezwodniki:

2H
2
SO
4
+ P
4
O
10
→ 4HPO
3
+ 2SO
3
4HNO
3
+ P
4
O
10
→ 4HPO
3
+ 2N
2
O
5

Jest też zdolny do odwodnienia organicznego kwasu malonowego lub jego estrów, dając podtlenek węgla[6][7][8]:

CH
2
(COOH)
2
+ P
4
O
10
→ C
3
O
2
+ 4HPO
3

Zastosowanie

P
4
O
10
stosowany jest:

Przypisy

  1. Farmakopea Polska X, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2014, s. 4276, ISBN 978-83-63724-47-4.
  2. a b c Phosphorus pentoxide, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 1850 [dostęp 2011-12-29] (niem. • ang.).
  3. a b Dekatlenek tetrafosforu (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2015-04-10].
  4. a b Pentatlenek fosforu (nr 431419) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2012-07-16]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  5. Dekatlenek tetrafosforu (nr 431419) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2012-07-16]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
  6. O. Diels, B. Wolf. Ueber das Kohlensuboxyd. I. „Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft”. 39 (1), s. 689-697, 1906. DOI: 10.1002/cber.190603901103. 
  7. A. Ellern, T. Drews, K. Seppelt. The Structure of Carbon Suboxide, C3O2, in the Solid State. „Zeitschrift für anorganische und allgemeine Chemie”. 627 (1), s. 73–76, 2001. DOI: 10.1002/1521-3749(200101)627:1<73::AID-ZAAC73>3.0.CO;2-A. 
  8. podtlenek węgla, [w:] Encyklopedia techniki. Chemia, Władysław Gajewski (red.), Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1965, s. 548, OCLC 33835352.
  9. a b c PubChem, Tetraphosphorus decaoxide, pubchem.ncbi.nlm.nih.gov [dostęp 2021-12-15] (ang.).
  10. Produkcja roślinna Tom 1, wyd. II, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1995
  11. a b c Phosphorus pentoxide, strona katalogowa produktu, MilliporeSigma (Merck KGaA) [dostęp 2021-12-15] (ang.).

Media użyte na tej stronie

NFPA 704.svg
The "fire diamond" as defined by NFPA 704. It is a blank template, so as to facilitate populating it using CSS.
Hazard C.svg
The hazard symbol for corrosive substances according to directive 67/548/EWG by the European Chemicals Bureau, now known as the Consumer Products Safety and Quality (CPS&Q) Unit.
Sample of Phosphorus pentoxide.jpg
Autor: LHcheM, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sample of phosphorus pentoxide, its extreme hygroscopic properties can be demonstrated as the powder absorb the minute amount of moisture in air, causing the powder to adhere to the glass wall
GHS-pictogram-acid.svg
Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) pictogram for corrosive substances