Demianowska Jaskinia Lodowa

Ten artykuł od 2021-05 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Demianowska Jaskinia Lodowa

Demianowska Jaskinia Lodowa
Państwo	Słowacja
Położenie	Niżne Tatry Dolina Demianowska
Długość	2445 m
Wysokość otworów	841 m n.p.m.
Wysokość otworów nad dnem doliny	90 m
Data odkrycia	przed 1299
Położenie na mapie Słowacji Demianowska Jaskinia Lodowa
49°01′01″N 19°35′00″E/49,016920 19,583290

Demianowska Jaskinia Lodowa (słow. Demänovská ľadová jaskyňa) – część systemu Jaskiń Demianowskich na Słowacji, znajdująca się na obszarze Niżnych Tatr, w dolnej części Doliny Demianowskiej, w zachodnich stokach Demianowskiej Góry (1304 m) i Kurence (1284 m). Należy do najbardziej znanych lodowych jaskiń na świecie.

Położenie

Demianowska Jaskinia Lodowa leży ok. 10 km na południe od Liptowskiego Mikułasza. Stanowi najbardziej na północ wysuniętą część systemu Jaskiń Demianowskich. Posiada 3 otwory wejściowe, położone obok siebie, w przybliżeniu na tej samej wysokości, w zachodnim zboczu turni Bašta^[1]. Obecnie używane wejście do jaskini znajduje się na wysokości 841^[2] m n.p.m., około 90 m ponad dnem doliny.

Jaskinia znajduje się w granicach Narodowego Rezerwatu Przyrody Demänovská dolina w Parku Narodowym Niżne Tatry.

Opis

Jaskinia wytworzyła się w szaroniebieskich wapieniach (tzw. guttensteinskich), pochodzących ze środkowego triasu. Rozwinięta jest w czterech, coraz niżej usytuowanych poziomach. Jest w większości pochodzenia fluwiokrasowego, a w jej powstaniu największy udział miały wody podziemnego toku rzeczki Demänovky – świadczą o tym charakterystyczne, owalne przekroje głównych korytarzy oraz obecność granitowych żwirów i otoczaków, naniesionych z górnych partii Doliny Demianowskiej zbudowanych już ze skał krystalicznych^[1].

Długość jaskini wynosi 2445^[2] m, z czego turystom udostępniono do zwiedzania ok. 540 m.

Geneza zalodzenia

Warunki do zalodzenia jaskini pojawiły się po zasypaniu gruzem (na skutek procesów wietrzeniowych na stoku) kilku pobocznych otworów, na skutek czego uniemożliwiona została wymiana powietrza w jej wnętrzu. Zimne powietrze, dostające się do jaskini zimą, jako cięższe utrzymuje się w jej dolnych partiach cały rok, a przesiąkające z powierzchni wody opadowe zamarzają w przechłodzonym wnętrzu. Lodowe wypełnienie w postaci lodu podłogowego, lodowych draperii, stalaktytów i stalagmitów znajduje się w dolnych partiach jaskini, zwłaszcza w komorze zwanej Kmeťov dóm. Ilość lodu w jaskini jest zmienna. Ostatni okres pełnego zalodzenia jaskini wiąże się z tzw. małą epoką lodową (XIV–XVIII w.)^[3]

Poznanie

Jaskinia była znana od dawna, pierwotnie jako Jaskinia Smocza (słow. Dračia jaskyňa). Nazwa ta była używana jeszcze w latach 60. XX w. U źródeł tej nazwy stał fakt, że w jaskini znajdowano duże ilości kości niedźwiedzia jaskiniowego, które uznawano za szczątki mitycznych smoków. ^[4]. W 1911 r. pisał o niej Miloš Janoška w pierwszym słowackim przewodniku po Tatrach – jaskinia była już wówczas dość często odwiedzana, a przy jej wejściu istniał drewniany schron dla turystów. W przewodniku wspomniał o nowo odkrytych fragmentach jaskini, nazwanych Nový oddiel i Žuffovka (Dóm trosiek). Tę drugą w sierpniu 1909 r. eksplorowali Andrej i Pavol Žuffowie^[5]. Z końcem lipca 1913 r. młodzi turyści Ladislav Žuffa i Pavel Komendák z Liptowskiego Św. Mikułasza oraz Ján Líška z Vrbicy (dziś dzielnica Liptowskiego Mikułasza) odkryli część zwaną Marta. Początkowo penetrowano jedynie wstępne partie jaskini – przez długie lata zgromadzony w niej lód tarasował przejście do jej dalszych partii (obecnia sala zwana Belov dóm). Za nimi odkryto dalszą jaskinię demianowskiego systemu jaskiniowego, o nazwie Čierna (nazwa od pobliskiej dolinki Čiernej). Jej fragment również został włączony w skład obecnej okrężnej trasy turystycznej^[3].

Turystyka

Jaskinia jest jednym z najczęściej odwiedzanych miejsc w Dolinie Demianowskiej.

Zobacz też

• Demianowska Jaskinia Wolności

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Zarząd Jaskiń Słowackich: Demianowska Jaskinia Lodowa (pol.). [dostęp 2015-06-09].