Dom Esterki w Krakowie

Muzeum Etnograficzne
im. Seweryna Udzieli
„Dom Esterki”

nr rej. A-235 z 20 lutego 1968[1]
Dom Esterki
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Adres	ul. Krakowska 46
Typ budynku	kamienica
Położenie na mapie Krakowa Dom Esterki
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dom Esterki
Położenie na mapie województwa małopolskiego Dom Esterki
50°02′52″N 19°56′38″E/50,047778 19,943889
Strona internetowa

Dom Esterki – kamienica w Krakowie na Kazimierzu, przy ulicy Krakowskiej 46, na rogu z ul. Trynitarską.

Pierwotnie znajdowała się w południowej pierzei dawnego Rynku Kazimierskiego, którego niewielkim fragmentem jest obecny Plac Wolnica.

Domy mieszkalne w obrębie rynku nie są wyjątkiem, podobne znajdowały się na Rynku Głównym w Krakowie (czy "domki budnicze" na Starym Rynku w Poznaniu). Dom Esterki jest jedynym takim zachowanym domem mieszkalnym, który pierwotnie stał przy rynku Kazimierza (domem powstałym z połączenia dwóch mniejszych). Najstarsza część piwnic tego pierwotnie gotyckiego budynku pochodzi z XIV wieku, następnie niemal co stulecie budynek był przebudowywany (ostatni raz w 1876, zaś swój obecny wygląd zawdzięcza głównie przebudowom dokonanym na przełomie XVIII/XIX w.). Do dzisiejszego dnia zachowały się fragmenty kamieniarki gotyckiej z ok. 1430 roku i nieco późniejszej (z przełomu XIV i XV wieku). W końcu XVIII wieku wykonano stropy drewniane i z tego też okresu pochodzi bogata polichromia ścian oraz rozety sufitowe. W XVI wieku dom należał do architekta i budowniczego działającego na dworze króla polskiego Zygmunta Starego oraz rajcy kazimierskiego Bartolomea Berecciego, a następnie do jego córki Anny. Budynek nakryty jest obecnie rzadko już spotykanym, klasycystycznym dachem łamanym (tzw. krakowskim).

Nazwa budynku nawiązuje do legendy o Esterce, żydowskiej oblubienicy króla Kazimierza Wielkiego. Jej imię nosi także kilka innych miejsc w Krakowie: Ulica Estery, Kopiec Esterki i kamieniczka, która do 1932 stała u zbiegu pl. Szczepańskiego i ulicy Reformackiej.

Od czasu gruntownej renowacji, mającej miejsce w latach 1978-1985, w Domu Esterki mieści się filia pobliskiego Muzeum Etnograficznego. Wcześniej, w latach 50. i 60., działał tu bar kawowy "Esterka".

Przypisy

Bibliografia

• Stefan Świszczowski: Miasto Kazimierz pod Krakowem. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1981. ISBN 83-08-00624-8.
• Praca zbiorowa :Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce. Kraków Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków Warszawa 2007, ISBN 978-83-92298-1
• Praca zbiorowa: Encyklopedia Krakowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 2000, ISBN 83-01-13325-2

Linki zewnętrzne

• Krzysztof Jakubowski, Ze Skałki na plac Wolnica (Spacerownik Gazety Wyborczej)