Dom ministra ariańskiego w Rakowie
 nr rej. 643025 A-454/1-3 z 12.04.1957 i 21.06.1967[1] | |
 | |
| Państwo |  Polska |
|---|---|
| Miejscowość | Raków (powiat kielecki) |
| Adres | ul. Kościelna 3 |
| Styl architektoniczny | bezstylowy |
| Ukończenie budowy | koniec XVI lub 1 poł. XVII wieku |
| Pierwszy właściciel | Zbór Braci Polskich (?) |
| Obecny właściciel | Parafia Świętej Trójcy w Rakowie |
Położenie na mapie gminy Raków _location_map.png "Mapa lokalizacyjna gminy Raków") | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kieleckiego  | |
 50°40′30,349″N 21°02′22,600″E/50,675097 21,039611 | |
Dom ministra ariańskiego w Rakowie, zwany też Murowańcem – dawna plebania znajdująca się przy kościele parafialnym św. Trójcy w Rakowie w powiecie kieleckim. Obiekt został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa świętokrzyskiego.
Historia
Dom wzniesiono prawdopodobnie pod koniec XVI, a na pewno istniał w pierwszej połowie XVII wieku i być może związany był z dawnym zborem braci polskich (ariańskim). Z całą pewnością, jak podają niektóre źródła[2], nigdy nie był samym zborem, gdyż budynek zboru braci polskich został między 1638 a 1640 rozebrany, a na jego miejscu w latach 1640–1645 wzniesiono – istniejący do dzisiaj – kościół parafialny św. Trójcy[3][4][5]. W XIX wieku do domu ministra dobudowano nowszy budynek plebanii.
W 2004 dzięki staraniom Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Rakowskiej, niszczejący budynek wyremontowano, urządzając we wnętrzu Regionalną Izbę Pamięci (zlikwidowaną w 2008).
Architektura
Dom ministra ariańskiego jest budowlą murowaną, jednokondygnacyjną, osadzoną na głębokich, sklepionych kolebkowo piwnicach. Wewnątrz znajduje się jedno pomieszczenie o sklepieniu kolebkowo-krzyżowym. Dach czterospadowy, pierwotnie gontowy, w 2004 zamieniony na blaszany.
Przypisy
- ↑ Narodowy Instytut Dziedzictwa: Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie. 2021-09-30.
- ↑ Informacje jakoby dom ministra był zborem ariańskim można znaleźć m.in. w książce wydanej przez Ośrodek Dokumentacji Zabytków: Zabytki architektury i budownictwa w Polsce, tom 15, Województwo kieleckie, Warszawa 1995, s. 245, oraz w przewodniku Józefa Szymańskiego, Szlakiem braci polskich, Kielce 1962, s. 139.
- ↑ Jan Wiśniewski, Dekanat Opatowski, Radom 1907, s. 376-377.
- ↑ Robert P. Płaski, Zabytki reformacji w województwie świętokrzyskim, [w:] Na włoszczowskich drogach historii. Materiały z sesji naukowych odbytych w Gruszczynie, Ludyni, Olesznie, Włoszczowie poświęconych dziejom powiatu włoszczowskiego, pod red. D. Kaliny, G. Dąbrowskiego, Włoszczowa - Krasocin 2012, s. 231.
- ↑ Wacław Urban, Poszukiwanie zabytków poariańskich, [w:] Odrodzenie i Reformacja w Polsce, tom I, Warszawa 1956, s. 220.
Bibliografia
- Katalog zabytków sztuki w Polsce, tom III, Województwo kieleckie, zeszyt 7, Powiat opatowski, Warszawa 1959.
- H. Machul, Ariańskim szlakiem po ziemi kieleckiej, Warszawa 2010.
- W. Urban, Poszukiwanie zabytków poariańskich, [w:] Odrodzenie i Reformacja w Polsce, tom I, Warszawa 1956.
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 51.4 N
- S: 50.1N
- W: 19.6 E
- E: 22 E
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kielce County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
- N: 51.08 N
- S: 50.52 N
- W: 20.08 E
- E: 21.21 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
