Dowództwo Obrony Przeciwlotniczej Ministerstwa Spraw Wojskowych

Dowództwo Obrony Przeciwlotniczej
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Rozformowanie

1939

Dowódcy
Pierwszy

gen. bryg. dr Józef Zając

Ostatni

płk dypl. art. Włodzimierz Ludwig

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

garnizon Warszawa

Podległość

Ministerstwo Spraw Wojskowych

Dowództwo Obrony Przeciwlotniczej Ministerstwa Spraw Wojskowych – jednostka organizacyjna Ministerstwa Spraw Wojskowych. Organ planistyczno-kierowniczy obrony przeciwlotniczej w II Rzeczypospolitej.

Historia dowództwa

Na podstawie rozkazu Departamentu Dowodzenia Ogólnego Ministerstwa Spraw Wojskowych L. 10868/Org. tjn. z 2 września 1939 dotychczasowe Dowództwo OPL MSWojsk. zostało przekształcone w Dowództwo Obrony Przeciwlotniczej Kraju[1]. Zgodnie z etatem w skład dowództwa wchodziły następujące komórki organizacyjne:

  • Sztab,
  • Służba Dozorowania,
  • Wydział Broni,
  • Wydział Balonowy,
  • Wydział Terenowy z Referatem Przeciwpożarowym,
  • Wydział Chemiczny,
  • Samodzielny Referat Budżetowy,
  • Kancelaria[a].

Obsada personalna

Pokojowa obsada personalna Dowództwa OPL MSWojsk. w marcu 1939[2][b]
  • dowódca OPL MSWojsk. i jednocześnie Inspektor Obrony Powietrznej Państwa – gen. bryg. dr Józef Zając
  • zastępca dowódcy OPL – płk dypl. art. Włodzimierz Ludwig
  • szef Wydziału Ogólno-Organizacyjnego – mjr dypl. art. Józef Konrad Gorski
  • kier. referatu organizacyjnego – kpt art. Aleksander Marian Maniszewski
  • kier. referatu ogólnego – mjr art. Walenty Miller
  • szef Wydziału Przeciwgazowego – ppłk dypl. uzbr. Walery Jasiński
  • kier. referatu obrony pgaz. – kpt. uzbr. Zdzisław Marynowski
  • kier. referatu – mjr uzbr. Leonard Matuszewski
  • szef Wydziału Dozorowania – ppłk łączn. Aleksander Stanisław Kornel Stebelski
  • kier. referatu organizacyjnego – kpt. łącz. Napoleon Szpak
  • kier. referatu materiałowego – kpt. łącz. inż. Kazimierz Lubiński
  • szef Wydziału Broni – mjr art. Kazimierz Tadeusz Mroziński
  • kier. referatu – mjr sap. Edward Fryzendorf
  • kier. referatu – kpt. art. Grzegorz Wojtowicz
  • szef Wydziału Obrony Biernej – mjr piech. Michał Saturnin Brzozowski
  • kier. referatu organizacyjnego – rtm. Zygmunt Podmagórski
  • kier. referatu przeciwpożarowego – kpt. piech. Edmund Strużanowski
Obsada personalna Dowództwa OPL Kraju we wrześniu 1939[1]
  • dowódca OPL kraju – płk dypl. art. Włodzimierz Ludwig
  • zastępca dowódcy OPL kraju – płk art. Rudolf Underka
  • oficer do zleceń – ppłk dypl. piech. Włodzimierz Scholze-Srokowski
  • szef sztabu – mjr art. Kazimierz Henryk Angerman
  • I oficer sztabu – mjr dypl. art. Józef Konrad Gorski †1940 Charków
  • II oficer sztabu – mjr dypl. art. Stanisław Dziewiszek
  • szef Wydziału Broni Przeciwlotniczej – mjr art. Kazimierz Tadeusz Mroziński
  • kierownik Referatu Organizacyjnego – kpt. art. Aleksander Marian Maniszewski
  • kierownik Referatu Materiałów Artyleryjskich – kpt. art. Tadeusz Dunicz
  • kierownik Referatu Reflektorów Przeciwlotnicznych i Technicznego – mjr sap. Edward Fryzendorf
  • kierownik Referatu Personalnego – kpt. art. Grzegorz Wojtowicz
  • szef Wydziału Broni Chemicznej – ppłk dypl. uzbr. Walery Jasiński
  • kierownik Referatu Obrony Przeciwgazowej – kpt. uzbr. Zdzisław Marynowski
  • szef Wydziału Dozorowania – kpt. łącz. Napoleon Szpak †1940 Charków[4]
  • kierownik Referatu Organizacyjnego – kpt. łącz. Włodzimierz Florian Rychlicki †1940 Charków[5]
  • kierownik Referatu Materiałowego – kpt. łącz. inż. Kazimierz Lubiński
  • szef Wydziału OPL Biernej – mjr piech. Michał Saturnin Brzozowski
  • kierownik Referatu Organizacyjnego – rtm. Zygmunt Podmagórski †1940 Katyń[6]
  • kierownik Referatu Maskowania – kpt. mar. Włodzimierz Ziemomysł Dołęga-Otocki
  • kierownik Referatu Statystycznego – kpt. mar. inż. st. sp. Bolesław Gajewski
  • szef Wydziału Balonowego – ppłk obs. Jan Wolszleger
  • kierownik Referatu Organizacyjnego – kpt. obs. Antoni Stencel
  • kierownik Referatu Materiałowego – kpt. pil. Władysław Pionko
  • kierownik Głównej Składnicy Meldunkowej Kraju – kpt. łącz. Stanisław Władysław Żmitrowicz
  • referent – por. rez. Kazimierz Bienert
  • kierownik Referatu Przeciwpożarowego – kpt. piech. Edmund Strużanowski
  • komendant Kwatery Głównej – mjr uzbr. Leonard Matuszewski
  • kierownik Referatu Pieniężnego – kpt. uzbr. Jerzy Romuald Wyrzykowski
  • kierownik kancelarii – urzędnik cywilny Szella
  • mjr art. Stefan Sztukowski (od 15 IX 1939[7])

Uwagi

  1. Przedstawiona poniżej obsada personalna dowództwa, pochodząca ze sprawozdania płk. Ludwiga, zawiera inne nazwy komórek organizacyjnych i ich usytuowanie[1].
  2. Wykaz zawiera obsadę jednostki według stanu bezpośrednio przed rozpoczęciem mobilizacji pierwszych oddziałów Wojska Polskiego w dniu 23 marca 1939, ale już po przeprowadzeniu ostatnich awansów ogłoszonych z datą 19 marca 1939[3].

Przypisy

  1. a b c Lipiński i Moszumański 2004 ↓, s. 178.
  2. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 436.
  3. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. VI.
  4. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 538.
  5. Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 462.
  6. Убиты в Катыни 2015 ↓, s. 601.
  7. Wcześniej referent OPL Dowództwa Lotnictwa i OPL Armii „Kraków”.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).