Dowództwo Okręgu Korpusu Nr V

Dowództwo Okręgu Korpusu Nr V
Historia
Państwo

 II Rzeczpospolita

Sformowanie

1921

Rozformowanie

1939

Tradycje
Rodowód

Polska Komenda Wojskowa w Krakowie
Dowództwo Okręgu Generalnego „Kraków”

Dowódcy
Pierwszy

gen. por. Emil Gołogórski

Ostatni

gen. bryg. Aleksander Narbutt-Łuczyński

Działania zbrojne
kampania wrześniowa
Organizacja
Dyslokacja

garnizon Kraków

Podległość

Ministerstwo Spraw Wojskowych

DOK w 1939
Budynek komendy V Korpusu, ul. Stradomska 12/14, Kraków (dawny klasztor bożogrobców)[1]

Dowództwo Okręgu Korpusu Nr V (DOK V) – terytorialny organ Ministerstwa Spraw Wojskowych okresu II RP, pełniący funkcje administracyjno-gospodarcze, mobilizacyjne i garnizonowo-porządkowe z siedzibą w garnizonie Kraków.

Historia okręgu

1 listopada 1918 została utworzona Polska Komenda Wojskowa w Krakowie, która początkowo objęła swoim zasięgiem powiaty Galicji Zachodniej i Śląska Cieszyńskiego, które wcześniej podlegały austriackiemu Militar-Kommando w Krakowie[2].

7 listopada PKL rozszerzyła swoją władzę o resztę Galicji, a w drugiej połowie listopada również o powiaty: będziński, dąbrowski i olkuski. 12 listopada 1918 PKL podjęła decyzję o utworzeniu 7 okręgów wojskowych:

Kraków i Wieliczka oraz powiat krakowski leżały w gestii Komendy Miasta Krakowa. Komendantem miasta mianowany został gen. Antoni Madziara, jego zastępcą, płk Stanisław Haller. Komendy okręgów wojskowych podlegały Polskiej Komendzie Wojskowej w Krakowie.

27 listopada 1918 Polska Komenda Wojskowa przemianowana została na Dowództwo Okręgu Generalnego w Krakowie[4].

Dowództwo Okręgu Generalnego „Kraków” - Okręgu Korpusu Nr V

Dowódcy okręgu
Zastępcy dowódcy okręgu
  • płk SG Eugeniusz Tinz (p.o. od 20 kwietnia 1921)
  • gen. bryg. Henryk Minkiewicz (1 maja 1922 – 30 sierpnia 1923 → zastępca dowódcy OK I)
  • gen. bryg. Wacław Dziewanowski (30 sierpnia 1923 – 1925)
  • płk dypl. Marian Bolesławicz (5 lutego 1930 – październik 1935)
  • gen. bryg. Bolesław Jatelnicki-Jacyna (1937 - wrzesień 1939)
Pomocnicy dowódcy okręgu
Oficerowie ordynansowi dowódcy okręgu (adiutanci)
  • kpt. Michał Remer (lata 20.)[11]
Szefowie sztabu okręgu
Zastępcy szefa sztabu
  • ppłk Adam Jordan-Rozwadowski (1923[17])
  • ppłk SG Wilhelm Lawicz-Liszka (od stycznia 1924)
Szefowie artylerii i uzbrojenia
Szefowie inżynierii i saperów
Szefowie łączności / szefowie 5 Okręgowego Szefostwa Łączności (1921-1929 i 1939)
  • kpt. łącz. Stanisław Władysław Rausch (1923[18])
  • ppłk łącz. dr Józef Seruga (VI 1926[19][20] – marzec 1929)
Szefowie intendentury / szefowie 5 Okręgowego Szefostwa Intendentury
  • płk int. Stanisław Feliks Barzykowski (1923[18] – 1 grudnia 1924[21] → p.o. inspektora służby intendentury w Dep. VII MSWojsk.)
  • płk int. Tadeusz Stefan Dębski (p.o. od 1 grudnia 1924[21])
  • płk int. Szymon Miodoński (do sierpnia 1939 → szef intendentury Armii „Kraków”)
Szefowie Poborowi / inspektorzy poborowi
  • ppłk piech. Tadeusz Wiśniowski (1923[18] – marzec 1925[22])
  • płk piech. Maksymilian Marian Antoni Hoborski (od marca 1925[22])
Szefowie remontu
  • ppłk jazdy Adam Śmiałowski[a] (do grudnia 1923)
  • ppłk tab. Alfred Uleniecki (od lutego 1924[26])
Dowódcy Żandarmerii
Dowódca Obrony Przeciwlotniczej
Szefowie sanitarni
  • gen. ppor. Tadeusz Zapałowicz (1918–1921)
  • płk lek. Ignacy Masny (1923)
  • płk lek. Bolesław Korolewicz (8 lutego 1924 – 31 marca 1930)
  • płk lek. Jerzy Nadolski (VI 1930 – 30 kwietnia 1934 → szef san. OK I)
  • płk lek. Bolesław Błażejewski (V 1934 – 1936 → szef san. OK II)
  • płk lek. Tomasz Krzyski (20 kwietnia 1938 – wrzesień 1939)
Szefowie weterynarii
  • ppłk lek. wet. Stanisław Iwaszkiewicz (1923[18])
Szefowie duszpasterstwa wyznania rzymskokatolickiego
  • dziekan generalny ks. Piotr Niezgoda (1921–1930)
  • proboszcz / dziekan ks. dr Antoni Zapała (1 czerwca 1931[27] - 1939)
Szefowie duszpasterstwa ewangelickiego
  • proboszcz ks. Karol Grycz-Śmiłowski (1919 – 30 listopada 1930 → stan spoczynku)

Uwagi

  1. Ppłk jazdy Adam Śmiałowski ur. 24 sierpnia 1873 w Witkowicach. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w Komisji Remontowej w Krakowie, a jego oddziałem macierzystym był 20 pułk ułanów w Rzeszowie[23]. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 14. lokatą w korpusie oficerów jazdy. Oficer nadetatowy 20 puł., pełniący służbę w DOK V w Krakowie na stanowisku szefa remontu[24]. Zmarł 28 grudnia 1923 w Krakowie[25].

Przypisy

  1. Henryk Łukasik, Andrzej Turowicz: Twierdza Kraków – znana i nieznana, cz. III. Kraków-Międzyzdroje: Wyd. "Przedsięwzięcie Galicja", 2002, s. 32-33.
  2. Rozkaz PKW ↓, Nr 1 z 1 listopada 1918 roku.
  3. Z uwagi na to, że ppłk Michał Tokarzewski-Karaszewicz dowodził obroną Lwowa, 16 listopada 1918 r. dowódcą okręgu mianowano gen. Juliusza Bijaka.
  4. Rozkaz PKW ↓, Nr 14 z 27 listopada 1918 roku.
  5. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 68 z 21 czerwca 1919 roku, poz. 2168.
  6. Dziennik Rozkazów Wojskowych Nr 68 z 21 czerwca 1919 roku, poz. 2169.
  7. 6 listopada 1923 w czasie starć robotników z wojskiem dowództwo nad OK Nr V z polecenia Rady Ministrów objął gen. dyw. Lucjan Żeligowski.
  8. Dziennik Personalny MSWojsk 1923, 16 XII, nr 77
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 198.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 199.
  11. Wiadomości policyjne. Szczegóły zamachu samobójczego kapitana Remera. „Czas”. Nr 77, s. 2, 3 kwietnia 1926. 
  12. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 63 z 27 września 1923 roku.
  13. Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 76 z 7 sierpnia 1924 roku.
  14. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 12 marca 1929 roku, s. 91.
  15. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 32.
  16. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 10.
  17. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 93.
  18. a b c d Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 94.
  19. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 28 czerwca 1926 roku, s. 199.
  20. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 613.
  21. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 stycznia 1925 roku, s. 27.
  22. a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 27 z 6 marca 1925 roku, s. 132.
  23. Spis oficerów 1921 ↓, s. 263, 876.
  24. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 94, 639, 675.
  25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 29 z 25 marca 1924, s. 148.
  26. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 7 lutego 1924 roku, s. 49.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 3 sierpnia 1931 roku, s. 240.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Former convent of the Order of the Holy Sepulchre, 12-14 Stradomska street, Krakow, Poland.jpg
Autor: Zygmunt Put Zetpe0202, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zespół poklasztorny Bożogrobców, ul. Stradomska 12-14, Kraków; później siedziba komendy I c. i k. korpusu, w międzywojniu - siedziba komendy V Korpusu Wojska, ul. Stradomska 12-14, Stradom, Kraków
DOK w 1939.jpg
DOK w 1939