Drepanosauridae

Drepanosauridae
Olsen i Sues, 1986
Ilustracja
megalankozaur
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwozwierzęta
Typstrunowce
Podtypkręgowce
Gromadazauropsydy
Podgromadadiapsydy
(bez rangi)? Avicephala
RodzinaDrepanosauridae

Drepanosauridae – rodzina zauropsydów z grupy diapsydów; żyły w okresie późnego triasu na terenach dzisiejszej Europy, Ameryki Północnej i Azji (Kyrgyzsaurus[1]). Zdaniem większości naukowców zwierzęta z tej rodziny prowadziły nadrzewny tryb życia[2], prawdopodobnie zajmując nisze ekologiczne dzisiejszych kameleonów; rodzaj Hypuronector, zdaniem autorów jego opisu, mógł jednak prowadzić ziemnowodny tryb życia[3]. Posiadały przeciwstawne palce obydwu par kończyn (nie wszystkie rodzaje, nie miał ich np. Vallesaurus), a niektóre miały "pazur" na końcu ogona przydatny przy wspinaczce. Wymarły pod koniec triasu.

Systematyka

Dilkes (1998) zdefiniował Drepanosauridae jako klad obejmujący ostatniego wspólnego przodka rodzajów Megalancosaurus, Drepanosaurus i Dolabrosaurus oraz wszystkich jego potomków[4]. Senter (2004) zaliczył do Drepanosauridae jedynie wymienione trzy rodzaje; dla kladu obejmującego tak rozumiane Drepanosauridae oraz rodzaj Hypuronector i wówczas formalnie nieopisane zwierzę (później opisane pod nazwą Vallesaurus) Senter zaproponował nazwę Simiosauria[5]. Inni autorzy zaliczają jednak do Drepanosauridae także rodzaje Hypuronector i Vallesaurus[3][2].

Pozycja systematyczna Drepanosauridae pozostaje przedmiotem sporów. Berman i Reisz (1992) zaliczyli je do Lepidosauromorpha[6]; jednak większość autorów zalicza je do Archosauromorpha[7], zazwyczaj uznając je za przedstawicieli protorozaurów lub przynajmniej bliskich krewnych tej grupy[4][8][9] (choć Colbert i Olsen, 2001 zasugerowali przynależność Drepanosauridae do Archosauriformes[3]). Alan Feduccia uznał nawet megalankozaura za prawdopodobnego przedstawiciela linii ewolucyjnej prowadzącej do ptaków[10][11]. Feduccia sformułował jednak tę teorię w oparciu o analizę jedynie nielicznych znanych wówczas skamieniałości megalankozaura, głównie czaszki i kończyn przednich; późniejsze odkrycia większej liczby skamieniałości dowiodły jednak, że jego szkielet pozaczaszkowy nie przypominał budową szkieletu ptaków, a jego bliskie pokrewieństwo z ptakami jest mało prawdopodobne[12][13].

Niektórzy autorzy kwestionują przynależność Drepanosauridae do Archosauromorpha. Według analizy Müllera (2004) Drepanosauridae nie należą nawet do kladu Sauria (obejmującego grupy Lepidosauromorpha i Archosauromorpha); według Müllera są one siostrzane do rodziny Kuehneosauridae, razem z którą tworzą klad siostrzany do kladu obejmującego grupy Sauria, Thalattosauriformes i Ichthyopterygia[14] (dwie ostatnie grupy w innych klasyfikacjach bywają zaliczane do Sauria). Z kolei według analizy Mercka (2003) Drepanosauridae są blisko spokrewnione z rodzajami Longisquama, Coelurosauravus i Wapitisaurus, razem z którymi tworzą klad siostrzany do kladu Sauria[15]. Także według analizy Sentera (2004) Simiosauria (w tym Drepanosauridae) są blisko spokrewnione z rodzajami Coelurosauravus i Longisquama, razem z którymi tworzą klad Avicephala; jednak według Sentera klad ten jest siostrzany do kladu Neodiapsida sensu Laurin, 1991[16], tj. kladu obejmującego ostatniego wspólnego przodka Younginiformes i współcześnie żyjących diapsydów oraz wszystkich jego potomków[5].

Renesto i Binelli (2006) zaktualizowali macierz danych z analizy Sentera, a także uwzględnili w analizie pterozaura (rodzaj Eudimorphodon), czego nie zrobił Senter. Według ich analizy Drepanosauridae należą do Archosauromorpha; rodzina ta jest siostrzana do pterozaurów, razem z którymi tworzy klad siostrzany do Archosauriformes (z kolei Archosauriformes, pterozaury i Drepanosauridae razem wzięte tworzą klad siostrzany do protorozaurów). Natomiast pozycja rodzajów Longisquama i Coelurosauravus jest w analizie Renesto i Binelli taka sama, jak w analizie Sentera – tworzą klad siostrzany do Neodiapsida. Autorzy zaznaczają jednak, że taka pozycja rodzaju Longisquama może nie odzwierciedlać jego rzeczywistych pokrewieństw i wynikać jedynie z faktu, że jest on wciąż słabo poznany; zalecają też, by w przyszłych badaniach brać pod uwagę możliwość, że Longisquama może być przedstawicielem rodziny Drepanosauridae lub bliskim jej krewnym[2].

Analiza kladystyczna Evans (2009) potwierdziła wypływający z analizy Müllera (2004) wniosek, że Drepanosauridae były siostrzane do rodziny Kuehneosauridae; zarazem jednak z analizy Evans, w odróżnieniu od analizy Müllera, wynika że obie te rodziny należały do lepidozauromorfów[17]. Z kolei według analizy kladystycznej Gottmann-Quesady i Sandera (2009) Drepanosauridae były bazalnymi archozauromorfami; według tej analizy jedyny uwzględniony w niej przedstawiciel rodziny (Megalancosaurus) był taksonem siostrzanym do rodzaju Protorosaurus, razem z którym tworzył klad siostrzany do kladu obejmującego wszystkie pozostałe archozauromorfy poza grupą Choristodera[18].

Filogeneza

Kladogram Drepanosauridae według Sentera (2004)[5]


Simiosauria

Vallesaurus


unnamed

Hypuronector


Drepanosauridae

Drepanosaurus


unnamed

Dolabrosaurus



Megalancosaurus






Kladogram Drepanosauromorpha według Renesto i współpracowników (2010)[9]


Drepanosauromorpha

Hypuronector


Elyurosauria

Vallesaurus


Drepanosauridae

Dolabrosaurus


Megalancosaurinae

Drepanosaurus



Megalancosaurus






Przypisy

  1. ↑ V. R. Alifanov i E. N. Kurochkin. Kyrgyzsaurus bukhanchenkoi gen. et sp. nov., a new reptile from the Triassic of southwestern Kyrgyzstan. „Paleontological Journal”. 45 (6), s. 639–647, 2011. DOI: 10.1134/S0031030111060025 (ang.). 
  2. ↑ a b c Silvio Renesto, Giorgio Binelli. Vallesaurus cenensis Wild, 1991, a drepanosaurid (Reptilia, Diapsida) from the Late Triassic of Northern Italy. „Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia”. 112, s. 77–94, 2006 (ang.). 
  3. ↑ a b c Edwin H. Colbert, Paul E. Olsen. A new and unusual aquatic reptile from the Lockatong Formation of New Jersey (late Triassic, Newark Supergroup). „American Museum novitates”. 3334, s. 1–24, 2001 (ang.). 
  4. ↑ a b David W. Dilkes. The Early Triassic rhynchosaur Mesosuchus browni and the interrelationships of basal archosauromorph reptiles. „Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences”. 353, s. 501-541, 1998. DOI: 10.1098/rstb.1998.0225 (ang.). 
  5. ↑ a b c P. Senter. Phylogeny of Drepanosauridae (Reptilia: Diapsida). „Journal of Systematic Palaeontology”. 2. 3, s. 257-268, 2004. DOI: 10.1017/S1477201904001427 (ang.). 
  6. ↑ David S. Berman, Robert R. Reisz. Dolabrosaurus aquatilis, a small lepidosauromorph reptile from the Upper Triassic Chinle Formation of north-central New Mexico. „Journal of Paleontology”. 66, s. 1001–1009, 1992 (ang.). 
  7. ↑ Silvio Renesto. Megalancosaurus, a possibly arboreal archosauromorph (Reptilia) from the Upper Triassic of northern Italy. „Journal of Paleontology”. 14, s. 38–52, 1994 (ang.). 
  8. ↑ Olivier Rieppel, Nicholas C. Fraser, Stefania Nosotti. The monophyly of Protorosauria (Reptilia, Archosauromorpha): a preliminary analysis. „Atti della Società italiana di Scienze naturali e Museo civico di Storia naturale di Milano”. 144, s. 359-382, 2003 (ang.). 
  9. ↑ a b Silvio Renesto, Justin A. Spielmann, Spencer G. Lucas, Giorgio Tarditi Spagnoli. The taxonomy and paleobiology of the Late Triassic (Carnian-Norian: Adamanian-Apachean) drepanosaurs (Diapsida: Archosauromorpha: Drepanosauromorpha). „New Mexico Museum of Natural History and Science Bulletin”. 46, s. 1-81, 2010 (ang.). 
  10. ↑ Alan Feduccia, Rupert Wild. Birdlike characters in the Triassic archosaur Megalancosaurus. „Naturwissenschaften”. 80, s. 564-566, 1993. DOI: 10.1007/BF01149272 (ang.). 
  11. ↑ Alan Feduccia: The Origin and Evolution of Birds. New Haven: Yale University Press, 1996, s. 420.
  12. ↑ Silvio Renesto. Bird-like head on a chameleon body: new specimens of the enigmatic diapsid reptile Megalancosaurus from the Late Triassic of northern Italy. „Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia”. 106, s. 157–180, 2000 (ang.). 
  13. ↑ Gregory S. Paul: Dinosaurs of the Air: The Evolution and Loss of Flight in Dinosaurs and Birds. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 2002, s. 460.
  14. ↑ Johannes Müller: The relationships among diapsid reptiles and the influence of taxon selection. W: Gloria Arratia, Mark V. H. Wilson, Richard Cloutier (red.): Recent Advances in the Origin and Early Radiation of Vertebrates. München: Verlag Dr. Friedrich Pfeil, 2004, s. 379-408.
  15. ↑ John Merck. An arboreal radiation of non-saurian diapsids. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 23 (Suppl.), s. 78A, 2003 (ang.). 
  16. ↑ Michel Laurin. The osteology of a Lower Permian eosuchian from Texas and a review of diapsid phytogeny. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 101, s. 59–95, 1991. DOI: 10.1111/j.1096-3642.1991.tb00886.x (ang.). 
  17. ↑ Susan E. Evans. An early kuehneosaurid reptile (Reptilia: Diapsida) from the Early Triassic of Poland. „Palaeontologia Polonica”. 65, s. 145–178, 2009 (ang.). 
  18. ↑ Annalisa Gottmann-Quesada, P.Martin Sander. A redescription of the early archosauromorph Protorosaurus speneri MEYER, 1832, and its phylogenetic relationships. „Palaeontographica Abteilung A”. 287, s. 123–220, 2009 (ang.). 
Tło geologiczne ewolucji gadów

Media użyte na tej stronie

Megalancosaurus BW.jpg
Autor: Nobu Tamura (http://spinops.blogspot.com), Licencja: CC BY 3.0
Megalancosaurus preonensis, a prolacertiform from the Late Triassic of Northern Italy, pencil drawing