Droga dla rowerów

Droga rowerowa w lesie przy DW 835 w gminie Tryńcza
Samodzielna droga dla rowerów (fizycznie oddzielona od jezdni i chodnika) wzdłuż ul. Solec w Warszawie
Pasy rowerowe na ulicy Międzyparkowej w Warszawie
Śluza rowerowa w Gdańsku na skrzyżowaniu ulic Wita Stwosza i Bażyńskiego przy kampusie Uniwersytetu Gdańskiego
Droga rowerowa biegnąca wzdłuż ciągu pieszego przy ul. Popiełuszki w Białymstoku

Droga dla rowerów (określenie z Prawa o ruchu drogowym[1], a także z prawa budowlanego[2]) – wydzielony pas terenu (ciąg komunikacyjny) przeznaczony dla ruchu rowerowego. Według prawa o ruchu drogowym: droga lub część drogi niebędącą jezdnią, oznaczoną odpowiednimi znakami drogowymi, przeznaczona do ruchu rowerów, hulajnóg elektrycznych i urządzeń transportu osobistego oraz osób poruszających się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch i ruchu pieszych, w przypadkach przewidzianych w ustawie.

  • Drogami dla rowerów nie są pasy ani kontrapasy rowerowe.
  • Droga dla rowerów może stanowić element: trasy rowerowej, szlaku rowerowego; natomiast ciąg pieszo-rowerowy powinien być określany jako droga dla pieszych i rowerów.

Istnieją również turystyczne trasy roweroweszlaki rowerowe. Szlaków rowerowych nie należy mylić z drogą rowerową. Turystyczne trasy dla rowerów są to oznakowane szlaki rowerowe, które mogą prowadzić zarówno po drogach rowerowych w mieście, po wydzielonych, osobnych drogach dla rowerów poza miastami, jak i zwykłymi drogami publicznymi lub niepublicznymi. Przykładem sieci turystycznych tras rowerowych jest EuroVelo.

Rodzaje miejskich dróg dla rowerów

Ze względu na rodzaj

  • Samodzielne, w pasie drogowym
  • Samodzielne, niezależna od układu drogowego (np. w parku, nad rzeką)
  • Wydzielone z jezdni
  • Wydzielone z chodnika

Ze względu na kierunek

  • Jednokierunkowe:
    • prowadzone ulicą jednokierunkową w przeciwnym kierunku w stosunku do kierunku jazdy aut (kontrapas)
    • dwie (o przeciwnych kierunkach jazdy) po przeciwległych stronach jezdni
  • Dwukierunkowe

Drogi dla rowerów w Polsce

Liderami w Polsce pod względem liczby dróg dla rowerów są: Warszawa (410 km), Gdańsk (118 km) oraz Wrocław (205 km). Rady kilku polskich miast wprowadziły obowiązek budowania dróg dla rowerów w trakcie przebudów, rozbudów, czy nawet remontów dróg, o ile to tylko możliwe (np. Gdańsk, Warszawa, Łódź, Zamość, Kraków, Gdynia, Radom). W praktyce jednak zasada ta jest często ignorowana[3][4].

Problemem wielu polskich miast jest niska jakość dróg dla rowerów. Wiele z nich jest źle zaprojektowanych – o nieodpowiedniej nawierzchni (z kostki brukowej) lub zbyt blisko chodników.

W wielu krajach drogi dla rowerów buduje się po śladzie zlikwidowanych linii kolejowych. Drogi te charakteryzują się łagodnymi łukami i niewielkimi nachyleniami. Wykorzystują one infrastrukturę pozostałą po zdemontowaniu szyn i podkładów kolejowychnasypy, wykopy, mosty i wiadukty, czasem nawet tunele. W Polsce przykładami byłych linii kolejowych, które posłużyły do tego celu są: linia Połczyn-Zdrój-Złocieniec[5], linia Orneta-Lidzbark Warmiński[6], linia kolejowa nr 263 Swarzewo-Krokowa[7], odcinek Oborniki Wlkp.-Stobnica[8], kilka odcinków zlikwidowanych linii wąskotorowych na południe od Kołobrzegu.

Aspekty prawne w prawodawstwie polskim

Droga rowerowa z czerwonego asfaltu z widocznym oznaczeniem poziomym i stojącym po prawej stronie znakiem pionowym C-13 prowadzona przez park - widok wiosenny parku.
Znak poziomy i znak pionowy oznaczający drogę rowerową.

Prawo o ruchu drogowym określa zasady poruszania rowerem po drogach dla rowerów oraz relacje między rowerzystami i kierowcami na punktach styku tego typu dróg z jezdniami. Zasady te omawia art. 27 ustawy – Prawo o ruchu drogowym:

Art. 27.

  • 1. Kierujący pojazdem, zbliżając się do przejazdu dla rowerzystów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa kierującemu rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego oraz osobie poruszającej się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, znajdującym się na przejeździe.
  • 1a. Kierujący pojazdem, który skręca w drogę poprzeczną, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa kierującemu rowerem, hulajnogą elektryczną lub urządzeniem transportu osobistego oraz osobie poruszającej się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, jadącym na wprost po jezdni, pasie ruchu dla rowerów, drodze dla pieszych i rowerów, drodze dla rowerów lub innej części drogi, którą zamierza opuścić.

A z punktu widzenia rowerzysty zasady te zawarte są w art. 33:

  • 1. Kierujący rowerem lub hulajnogą elektryczną jest obowiązany korzystać z drogi dla rowerów, drogi dla pieszych i rowerów lub pasa ruchu dla rowerów, jeżeli są one wyznaczone dla kierunku, w którym się porusza lub zamierza skręcić. Kierujący rowerem lub hulajnogą elektryczną, korzystając z drogi dla pieszych i rowerów, jest obowiązany zachować szczególną ostrożność i ustępować pierwszeństwa pieszemu.
  • 1a. Kierujący rowerem lub hulajnogą elektryczną może zatrzymać się w śluzie dla rowerów obok innych kierujących tymi pojazdami. Jest obowiązany opuścić ją, kiedy zaistnieje możliwość kontynuowania jazdy w zamierzonym kierunku i zająć miejsce na jezdni zgodnie z odpowiednio art. 33 ust. 1 lub art. 16 ust. 4 i 5.

Droga dla rowerów na gruncie polskiego prawa

Usytuowanie drogi dla rowerów względem jezdni powinno zapewnić bezpieczeństwo ruchu. Szerokość drogi dla rowerów powinna wynosić nie mniej, niż:

  • 1,5 m – gdy jest jednokierunkowa
  • 2,0 m – gdy jest dwukierunkowa
  • 2,5 m – gdy z jednokierunkowej drogi dla rowerów mogą korzystać piesi

Szerokość drogi dla rowerów należy ustalać indywidualnie, jeżeli oprócz prowadzenia ruchu rowerowego pełni ona inne funkcje.

Pas ruchu dla rowerów

Według prawa o ruchu drogowym pas ruchu dla rowerów to część jezdni przeznaczona do ruchu rowerów w jednym kierunku, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi[9].

Szczególnym przypadkiem pasa rowerowego jest kontrapas rowerowy.

Trasa rowerowa

Trasa rowerowa – ciąg komunikacyjny przeznaczony dla ruchu rowerowego. Trasa rowerowa obejmować może wydzielone drogi dla rowerów, drogi dla pieszych i rowerów, ulice o ruchu uspokojonym, pasy ruchu dla rowerów w jezdniach (w tym kontrapasy), skróty rowerowe.

Wyróżnia się trasy rowerowe:

  • Miejskie
  • Turystyczne

Turystyczne trasy rowerowe przybierają zazwyczaj formę szlaków rowerowych.

Przypisy

  1. Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 kwietnia 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2022 r. poz. 988).
  2. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 24 czerwca 2022 r. w sprawie przepisów techniczno-budowlanych dotyczących dróg publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1518).
  3. Aleksander Buczyński: Warunki dla ruchu rowerowego w inwestycjach drogowych 1997-2000. Zielone Mazowsze, 2001-02-10. [dostęp 2012-07-21]. (pol.).
  4. Błażej Grygiel: Bój o ścieżkę rowerową z Mostu Północnego. warszawa.wyborcza.pl, 2009-08-25. [dostęp 2012-07-21]. (pol.).
  5. Rowerem po kolei, zm.org.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  6. Lidzbark, Orneta: Dzisiaj otwarcie ścieżki rowerowej, lidzbarkwarminski.wm.pl [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2011-10-11].
  7. Trasa rowerowa Swarzewo – Krokowa, rowery.trojmiasto.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  8. Oborniki. Nasze miasto, O takiej ścieżce marzyli rowerzyści i biegacze
  9. (Dz.U. z 2022 r. poz. 988).

Linki zewnętrzne

Scale of justice gold.png Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

Add more text icon.svg
Icon of articles which need more text
Pierwsza Droga rowerowa w Warszawie ul. Międzyparkowa.png
Autor: JanMarecki, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pierwsza Droga rowerowa w Warszawie ul. Międzyparkowa
Droga dla rowerów Wisłostrada.JPG
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Bike cycle along Solec Street in Warsaw
Bikeway, Bicycle path - sign C13 marked beginning of bikeway, Poland, Sosnowiec.jpg
Autor: Krzysztof Popławski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bicycle path with sign C13 marked beginning of bikeway in Poland; Bikeway through historical Sielecki Park in Sosnowiec, Poland;
Tunel Augusta Emila Fieldorfa w Białymstoku 1.jpg
Autor: Henryk Borawski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tunel Augusta Emila Fieldorfa w Białymstoku, widok od ul. Popiełuszki. Tunel jest kluczowym elementem Trasy Kopernikowskiej, łączącym osiedla: Słoneczny Stok, Zielone Wzgórza z osiedlami: Przydworcowe i Bema.
Śluza rowerowa Gdansk Wita Stwosza Bazynskiego.jpg
Autor: LukaszKatlewa, Licencja: CC BY-SA 3.0
Śluza rowerowa w Gdańsku na skrzyżowaniu ulic Wita Stwosza i Bażyńskiego przy kampusie Uniwersytetu Gdańskiego
Gniewczyna Tryniecka 011.jpg
Autor: Foto Reves, Licencja: CC BY-SA 4.0
Droga rowerowa przy DW 835 w Gminie Tryńcza - widok od strony Wólki Małkowej, przez las w kierunku Gniewczyny Trynieckiej