Dymnica drobnokwiatowa

	Dymnica drobnokwiatowa
	Dymnica drobnokwiatowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	jaskropodobne
Rząd	jaskrowce
Rodzina	makowate
Rodzaj	dymnica
Gatunek	dymnica drobnokwiatowa
	Nazwa systematyczna
	Fumaria vaillantii Loisel.; J. Bot. (Paris) 2: 358 1809
Synonimy
	Fumaria camerari Bubani; Fumaria chavinii Reut.; Fumaria parviflora subsp. vaillantii (Loisel.) Hook.f.; Fumaria spicata Balb. ex Parl.; Fumaria tenuiflora Janka ex Nyman; Fumaria vaillantii f. longibracteata Panov; Fumaria vaillantii var. maroccana Pugsley;
	Fumaria camerari Bubani; Fumaria chavinii Reut.; Fumaria parviflora subsp. vaillantii (Loisel.) Hook.f.; Fumaria spicata Balb. ex Parl.; Fumaria tenuiflora Janka ex Nyman; Fumaria vaillantii f. longibracteata Panov; Fumaria vaillantii var. maroccana Pugsley;

Dymnica drobnokwiatowa (Fumaria vaillantii Loisel.) – gatunek rośliny należący do rodziny makowatych (Papaveraceae)^[4]. Nazwa naukowa nadana została na cześć francuskiego botanika Sebastiana Vaillanta^[5].

Rozmieszczenie geograficzne

Dokładny zasięg rodzimego występowania dymnicy drobnokwiatowej nie jest znany. Obecnie na naturalnych siedliskach występuje w Afryce Północnej (Algieria, Libia, Maroko, Tunezja), na Wyspach Kanaryjskich, w Azji na obszarach o klimacie umiarkowanym (Kaukaz, Chiny, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan,Turkmenistan, Uzbekistan, Afganistan, Iran, Irak, Syria, Turcja) i tropikalnym (Indie, Nepal, Pakistan) oraz w całej niemal Europie. Powszechnie rozprzestrzenia się także poza wymienionymi obszarami występowania^[6].

W Polsce jest antropofitem zadomowionym^[7], we florze Polski ma status archeofita i jest rzadka^[4]. Podawano jej stanowiska głównie w południowo-wschodniej części kraju. Jest gatunkiem zagrożonym, ma status VU na liście zagrożonych archeofitów^[8].

Morfologia

Łodyga: Wzniesiona lub podnosząca się, rozgałęziona, osiąga 10–50 cm wysokości^[5].
Liście: Jasnozielone, ogonkowe, potrójnie pierzastosieczne, ich końcowe listki są równowąskie^[5].
Kwiaty: Zebrane w luźne grono liczące zazwyczaj 6-12, rzadko do 15 kwiatów^[5]. Kwiaty grzbieciste bez ostrogi, wyrastające na ukośnie odstających szypułkach. Działki kielicha o długości 0,5-1 mm, co najmniej 5-krotnie krótsze od płatków korony. Płatki korony różowe z ciemnopurpurowymi szczytami, od długości 5-6 mm. Górny zewnętrzny płatek wycięty na szczycie^[9]^[4].
Owoce: Zaokrąglony, wyrastający na szypułce o długości 1,5–2 mm, do dwóch razy dłuższej od przysadki. Powierzchnia drobniutko ziarenkowata^[4]. Tylko początkowo posiada na szczycie króciutki dzióbek^[9].
Gatunki podobne: Najbardziej podobna jest dymnica różowa (Fumaria schleicheri). Ma intensywniej wybarwione kwiaty i inaczej zbudowany górny płatek korony; jego blaszka jest tępo zakończona (bez wcięcia) i jest szersza od paznokietka. Owoc ma szczyt krótko i ostro zakończony, a przysadki są co najwyżej 2-4 razy krótsze od szypułki^[5].

Pokrój

Kwiaty

Owoc z szypułką i przysadką

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Kwitnie od maja do października. Siedlisko: pola i siedliska ruderalne^[4], takie, jak: gruzowiska, przydroża, torowiska i nasypy kolejowe, a także w ogrodach, parkach i nitrofilnych okrajkach. Roślina wapieniolubna, występuje na podłożu o dużej zawartości wapieni^[5]. Liczba chromosomów 2n = 32^[4].

Zagrożenia i ochrona

Gatunek umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii VU (narażony)^[10].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-01-08] (ang.).
↑ ^a ^b The Plant List. [dostęp 2016-01-08].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Tomasz Suchan, Marek Malicki. Fumaria vaillantii (Fumariaceae) na Dolnym Śląsku gatunek zagrożony albo nierozpoznawany. [dostęp 2017-01-08].
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2017-01-08].
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ M. Zając., A. Zając, B. Tokarska-Guzik 2009. Extinct and endangered archaeophytes and the dynamics of their diversity in Poland. Biodiv. Res. Conserv. 13: 1724
↑ ^a ^b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-01-08] (ang.).

[TPL-3] The Plant List. [dostęp 2016-01-08].

[rutkowski-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[suchan-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Tomasz Suchan, Marek Malicki. Fumaria vaillantii (Fumariaceae) na Dolnym Śląsku gatunek zagrożony albo nierozpoznawany. [dostęp 2017-01-08].

[grin-6] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2017-01-08].

[checklist2002-7] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[8] M. Zając., A. Zając, B. Tokarska-Guzik 2009. Extinct and endangered archaeophytes and the dynamics of their diversity in Poland. Biodiv. Res. Conserv. 13: 1724

[szafer-9] Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.

[10] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne