Dzień

Dzień – czas między wschodem a zachodem Słońca[1]. Określenie to utożsamia się z dobą (np. jaki jest dzisiaj dzień? – pytanie to jest zadawane bez względu na to, czy czas jest dzienny, czy nocny).

Podział dnia

Grecy i Rzymianie liczyli czas dzienny długością cienia ludzkiego. Do określania części dnia, odpowiadających zjawiskom przyrody, należały takie jak: północ "media nox", południe "meridies", zachód słońca "occasus solis", brzask "ante lucem", zmierzch "crepusculum", rano "mane", wieczór "vespera". Zjawiska życiowe zależnie od tych pór dnia i nocy mają też swoje określenia, np. pierwsze pianie koguta, zapalenie światła. W średniowieczu powstał podział dnia na 7 godzin kanonicznych:

  • Matutina – od rannej mszy, która przypadała w klasztorach w trzeciej ćwierci nocy
  • Prima – rozpoczynająca właściwy dzień o wschodzie słońca, czyli między godz. 4 a 8 zależnie od pory roku
  • Tertia – przypada na połowę przedpołudnia, czyli kiedy zaczyna się ruch w życiu publicznym
  • Sexta – przypada na południe, moment najwyższego wzniesienia słońca o godz. 12 i trwa aż do nony
  • Nona – przypada na połowę popołudnia (w marcu lub wrześniu ok. godz. 15)
  • Vespera – na chwilę przed zachodem słońca
  • Completorium – na chwilę po zachodzie słońca.

Po wieloletnich przekształceniach ustaliły się główne pory dnia o nazwach prima, terti, nona i vespera. Rzymianie dzielili także noc na cztery 3-godzinne wigilie do odbywania straży nocnych, co zostało przyjęte przez średniowieczne zakony dla odprawiania nabożeństw. Noc dzielono na 4 równe wigilie: 1) od 6 wieczór do 9, 2) 9-12, 3) 12-3, 4) 3-6.

Galeria

  • Wschód słońca

    Wschód słońca

  • Niebo widziane w dzień

    Niebo widziane w dzień

  • Zachód słońca

    Zachód słońca

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ dzień – Słownik języka polskiego PWN, sjp.pwn.pl [dostęp 2022-08-22] (pol.).
Miesiące i dni roku
Styczeń
Luty
Marzec
Kwiecień
Maj
Czerwiec
Lipiec
Sierpień
Wrzesień
Październik
Listopad
Grudzień
Inne daty
Pory dnia

Dawn at Taritari (Nueva Esparta, Venezuela)

Sunset at Knysna (Western Cape, South Africa)

Czas
Jednostki czasu
Wzorce czasu
Pojęcia powiązane

Wooden hourglass 3.jpg

Media użyte na tej stronie

Wooden hourglass 3.jpg
Autor: User:S Sepp, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Alternative version of image:Wooden hourglass 2.jpg. Wooden hourglass. Total height:25 cm. Wooden disk diameter: 11.5 cm. Running time of the hourglass: 1 hour. Hourglass in other languages: 'timglas' (Swedishrtrttttyo), 'sanduhr' (German), 'sablier' (French), 'reloj de arena' (Spanish), 'zandloper' (Dutch), 'klepsydra' (Polish), 'přesýpací hodiny' (Czech), 'ampulheta' (Portuguese).
Flickr - Nicholas T - Light 'n' Shadows (1).jpg
Autor: Nicholas A. Tonelli from Pennsylvania, USA, Licencja: CC BY 2.0

Bald Eagle State Forest, Lycoming and Union Counties, as seen from Pine Flat Road.

Full panorama here.
Cielo en la poblacion de taritari.JPG
Autor: Wilfredor, Licencja: CC0
Vista aerea de la población Taritari, Juan Griego, Nueva Esparta, Venezuela.
Blackbird-sunset-03.jpg
A flock of Red-winged Blackbirds (Agelaius phoeniceus) flying into the sunset.
C solarcorona2003.gif
Animation showing atmospheric corona around sun

This animation shows the rising sun through thin clouds causes diffraction rings to appear. The pink clouds caused the diffraction rings. Then the exposure was reduced and constant after the sun rose.

Notice, once the sun rises above the cloud layer, the ring magically transforms into dramatic spikes. The rings are atmospheric effects, while the spikes are due to optical effects within the camera.

  • Photographer: Tom Ruen
  • Location: New Brighton, Minnesota
    • Latitude 45.0575 N, Longitude 93.2278 W, Elevation 311 meters
  • Date: June 9, 2003 sunrise
  • Time: 5:22:29 to 5:43:03 CDT (~15 second steps)
  • Equipment: Digital camera on a tripod, 3x zoom.
  • Exposures:
    • Start: 1/100s, F2.8
    • End: 1/1000s, F11.0 (Fastest)
California High Desert Sunrise.jpg
Autor: Jessie Eastland, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sunrise in Joshua Tree California 01/05/12