Edmund Odorkiewicz

Edmund-Leon Odorkiewicz

Data i miejsce urodzenia	20 lutego 1907 Chełm
Data i miejsce śmierci	10 marca 1981 Katowice
poseł do Krajowej Rady Narodowej
Przynależność polityczna	Stronnictwo Demokratyczne
Odznaczenia

Edmund-Leon Odorkiewicz, ps. Czantoria, Uherski, Ostroróg, Hel, Odrowąż, Pieron (ur. 20 lutego 1907 w Chełmie, zm. 10 marca 1981 w Katowicach) – polski dziennikarz radiowy i publicysta, polityk, poseł do Krajowej Rady Narodowej (1945–1947).

Życiorys

Grób Edmunda Odorkiewicza na cmentarzu Powązkowskim

Urodził się w rodzinie patriotycznej. Jego pradziadek po kądzieli był ostatnim wodzem powstania listopadowego. W 1915 podjął naukę w Gimnazjum im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie. W młodości działał jako skaut. W latach 1917–1918 był gońcem POW. W 1925 rozpoczął studia na Wydziale Prawa i Nauk Politycznych UW. Przez pewien okres kształcił się również na Uniwersytecie im. Stefana Batorego. Był aktywny w centrolewicowym Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej. W 1927 został zatrzymany przez policję za złożenie podpisu w księdze kondolencyjnej wystawionej przez poselstwo ZSRR z okazji śmierci Wojkowa.

Rozpoczął pracę w związanym z BBWR „Kurierze Porannym”, gdzie sporo uwagi poświęcał tematyce niemieckiej^[1]. Na długo przed dojściem do władzy NSDAP przestrzegał przed zagrożeniem ze strony nazistów. Jako dziennikarz sporo podróżował, odwiedził m.in. Skandynawię, Estonię, Jugosławię, Węgry i Czechosłowację. W 1935 zakończył współpracę z Kurierem Porannym. Rok później znalazł pracę w dziale propagandy Naczelnej Dyrekcji Polskiego Radia. Od 1937 kierował Wydziałem Głównym PR w Katowicach, był również zastępcą dyrektora regionalnej rozgłośni. Udzielał się w Towarzystwie Przyjaciół Nauk w Katowicach.

W 1939 znalazł się w okupacyjnej strefie sowieckiej, z której uciekł w 1940. Pracował jako robotnik w Ogrodzie Saskim, później również w Szpitalu Zakaźnym im. św. Stanisława przy ul. Wolskiej. Przyłączył się do związanych z syndykalistami oddziałów „Wolność i Lud”. Wiosną 1944 wziął udział w akcji wykonania wyroku na dwóch kontrolerów tramwajowych współpracujących z Niemcami. Podczas powstania warszawskiego walczył w szeregach oddziału Radwana.

W 1945 ponownie znalazł się na Śląsku, gdzie objął posadę dyrektora rozgłośni regionalnej PR. Pisywał do „Dziennika Zachodniego”. Był pełnomocnikiem Stronnictwa Demokratycznego na region śląsko-dąbrowski (do partii wstąpił w lutym 1945). Zasiadał w Wojewódzkiej oraz Krajowej Radzie Narodowej. W 1946 był zwolennikiem oddzielnego startu SD w wyborach parlamentarnych. Z powodów politycznych nie umieszczono go na liście do Sejmu Ustawodawczego. W 1947 został zawieszony w prawach członka.

Po odejściu z aktywnej polityki poświęcił się pracy dziennikarskiej. Pracował m.in. w „Estradzie”. Pisywał do „Wrocławskiego Tygodnika Katolickiego”, „Trybuny Robotniczej”, „Kuriera Polskiego” i „Codziennego”, „Zarania Śląskiego” oraz „Katolika”.

Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera Y-4-11)^[2].

Życie prywatne

Miał dwóch braci: Zygmunta (1899–1919) poległego podczas wojny polsko-sowieckiej oraz Cypriana – dowódcę batalionu „Krybar”. W 1929 poślubił Helenę z Ołdakowskich, z którą miał dwoje dzieci: Hannę Janinę Odorkiewicz-Sikocińską (ur. 1931, lekarz-kardiolog) oraz syna Andrzeja Hieronima (ur. 1932, radca prawny). Drugą żoną była Elżbieta Kiszkurno-Odorkiewicz (1925–2009).

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Zasługi z Mieczami
• Złoty Krzyż Zasługi
• Srebrny Krzyż Zasługi (7 marca 1939)^[3]
• Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
• Krzyż Partyzancki

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Rusecki, Edmund Odorkiewicz: patriota, publicysta, działacz, Warszawa 1989.