Edward Madejski

Edward Madejski
Ilustracja
Madejski przed debiutem w reprezentacji
Pełne imię i nazwiskoEdward Dominik Jerzy Madejski
Data i miejsce urodzenia11 sierpnia 1914
Kraków
Data i miejsce śmierci15 lutego 1996
Bytom
Wzrost177 cm
Pozycjabramkarz
Kariera seniorska
LataKlubWyst.Gole
1931–1932Juvenia Kraków
1932–1937Wisła Kraków64(0)
1939Garbarnia Kraków5(0)
1939Zaolzie Trzyniec
1945–1949Polonia Bytom3(0)
Kariera reprezentacyjna
LataReprezentacjaWyst.Gole
1936–1938II Rzeczpospolita Polska11(0)
Od lewej Leônidas, Władysław Szczepaniak i Madejski podczas meczu Brazylia – Polska na mistrzostwach świata w 1938

Edward Dominik Jerzy Madejski (ur. 11 sierpnia 1914 w Krakowie, zm. 15 lutego 1996 w Bytomiu) – polski piłkarz, bramkarz.

Młodość

Wychowywał się w Krakowie. Jako gimnazjalista grywał w mistrzostwach Polski w piłce ręcznej w barwach Cracovii, choć formalnie niepełnoletni nie mogli uczestniczyć w tych rozgrywkach. Następnie studiował chemię na Uniwersytecie Jagiellońskim[1]

Kariera klubowa

Edward Madejski był wychowankiem Juvenii Kraków, będącej jedną z drużyn piłkarskich działających przy Związku Męskiej Młodzieży Przemysłowej i Rękodzielniczej, w ramach Towarzystwa Sportowego im. Henryka Jordana. Dobrze zapowiadający się junior szybko dostrzeżony został przez działaczy silniejszych klubów. W latach 1933–1937 zagrał w 64 meczach ligowych w barwach Wisły Kraków. Zadebiutował w wieku niespełna 19 lat, 2 lipca 1933 w meczu derbowym z Podgórzem (10:1). Bramki Wisły strzegł przez pięć kolejnych sezonów, ostatni mecz rozegrał 14 listopada 1937 przeciwko AKS Chorzów (5:2).

W 1938 roku miał zostać zawodnikiem Dębu Katowice, jednak w ostatniej chwili zrezygnował z przenosin na Śląsk mimo porozumienia klubów[1]. W niedokończonym sezonie 1939 reprezentował Garbarnię – między 14 maja i 25 czerwca 1939 pięciokrotnie bronił bramki krakowskiego beniaminka. Po przegranym 0:5 meczu z Wartą Poznań stracił miejsce w bramce Garbarni i letnie miesiące spędził jako zawodnik Zaolzia Trzyniec.

Reprezentacja

W reprezentacji Polski zadebiutował 6 września 1936 w meczu z Jugosławią. W kręgu zainteresowań kapitana związkowego Józefa Kałuży znajdował się już jednak wcześniej, w sierpniu 1936 był rezerwowym dla Spirydiona Albańskiego podczas Igrzysk Olimpijskich w Berlinie. Bronił m.in. w najsłynniejszym meczu Polaków tego okresu – z Brazylią na MŚ 1938, przegranym przez polską drużynę po dogrywce 5:6. Podczas francuskich finałów nie należał formalnie do żadnego z klubów – z Wisłą rozstał się w burzliwy sposób, a nie mógł jeszcze występować w Garbarni. Ostatni mecz w kadrze rozegrał 13 listopada 1938 przeciwko Irlandii. Łącznie reprezentacyjną bluzę bramkarską przywdziewał 11 razy.

Mecze Edwarda Madejskiego w reprezentacji Polski
Lp.DataMiastoPrzeciwnikWynikCzas gryUwagi
1.6 września 1936Belgrad Jugosławia3:9 (0:5)45 minut
zmieniony przez Stanisława Andrzejewskiego
Mecz o puchar króla Piotra II
2.23 czerwca 1937Warszawa Szwecja3:1 (2:0)90 minutMecz towarzyski
3.4 lipca 1937Łódź Rumunia2:4 (2:3)90 minutMecz towarzyski
4.13 marca 1938Zurych Szwajcaria3:3 (1:1)90 minutMecz towarzyski
5.3 kwietnia 1938Belgrad Jugosławia0:1 (0:0)90 minutEliminacje Mistrzostw Świata
6.22 maja 1938Warszawa Irlandia6:0 (3:0)90 minutMecz towarzyski
7.5 czerwca 1938Strasburg Brazylia5:6
(1:3, 4:4, 4:5)
120 minut1/8 finału Mistrzostw Świata
8.18 września 1938Chemnitz III Rzesza1:4 (0:1)90 minutMecz towarzyski
9.25 września 1938Warszawa Jugosławia4:4 (2:1)90 minutMecz o puchar króla Piotra II
10.23 października 1938Warszawa Norwegia2:2 (0:2)90 minutMecz towarzyski
11.13 listopada 1938Dublin Irlandia2:3 (1:2)57 minut
w 14' zmieniony przez Romana Mrugałę, w 47' wrócił na boisko
Mecz towarzyski

Powojenne losy

W czasie II wojny światowej brał udział w konspiracyjnych rozgrywkach piłkarskich jako zawodnik AKS Kraków, ale też m.in. drukował ulotki niepodległościowe. Aresztowany przez Gestapo podczas próby przemytu kosztowności do Lwowa. Kilka miesięcy spędził w celi śmierci, w więzieniu zachorował na tyfus. Pod koniec wojny ukrywał się w górach[1].

Po wyjściu na wolność kontynuował karierę piłkarską, wyjechał do Bytomia. Pracował tam w Państwowym Urzędzie Repatriacyjnym. Wstąpił w szeregi założonej przez przesiedleńców ze Lwowa Polonii[1]. Okazała się być ona trzecim i ostatnim klubem, w którym Edward Madejski występował w ramach pierwszoligowych rozgrywek. Do 1947 roku był pierwszym bramkarzem[1]. Później bytomskich barw bronił już tylko trzykrotnie, dwa razy w sezonie 1948 i raz w sezonie 1949 – 2 maja 1948 w meczu przeciwko Polonii Warszawa (1:1), a następnie 9 maja 1948 grając przeciwko swojemu dawnemu zespołowi – Garbarni (4:1). Po tych dwóch spotkaniach oddał miejsce w bramce młodszemu o 15 lat Mieczysławowi Wieczorkowskiemu, czasem zastępowanemu przez Kazimierza Koczapskiego (rocznik 1919). Pożegnalny mecz Madejskiego miał miejsce 29 maja 1949, na boisku AKS Chorzów, w ramach 9. kolejki I ligi. Mający wówczas 34 lata i 291 dni bramkarz rozegrał pierwszą połowę spotkania, po czym został zmieniony przez Koczapskiego. Mecz zakończył się wynikiem 3:2 dla chorzowian, ale po 45 minutach rezultat brzmiał 2:1 dla drużyny z Bytomia. Co ciekawe, szkoleniowcem Polonii był wówczas kolega Madejskiego z reprezentacji, Michał Matyas. Rok wcześniej obaj przedwojenni kadrowicze wystąpili zresztą w meczu przeciwko Garbarni.

W 1954 otrzymał dyplom inżyniera na Akademii Górniczo-Hutniczej. Pracował jako kierownik działu gospodarki materiałowej w Nowej Hucie[1].

W 1956 aresztowano go i fałszywie oskarżono o działalność dywersyjną oraz szpiegostwo na rzecz rządu RP na uchodźstwie na podstawie zeznań bezpośredniego przełożonego. W więzieniu przesiedział trzy lata; wyszedł 24 kwietnia 1959 r. W tym czasie rozpadło się jego małżeństwo. W latach 70. jeszcze trzykrotnie zamykano go w więzieniu pod fałszywymi zarzutami[1]. Ostatecznie został zrehabilitowany.

Zmarł 15 lutego 1996 r. w Bytomiu, gdzie nieprzerwanie mieszkał[1]. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie[2].

Grób Edwarda Madejskiego na Cmentarzu Rakowickim

Sukcesy

  • Wicemistrzostwo Polski: 1936
  • III miejsce Mistrzostw Polski: 1933, 1934
  • 11-krotny reprezentant Polski (1936/38) – awans i udział w Mistrzostwach Świata 1938 (1/8 finału), rezerwowy podczas turnieju olimpijskiego 1936.

Bibliografia

  • Andrzej Gowarzewski, MISTRZOSTWA POLSKI. LUDZIE (1918-1939). 100 lat prawdziwej historii (1), Wydawnictwo GiA, Katowice 2017
  • Andrzej Gowarzewski, MISTRZOSTWA POLSKI. MECZE, KLUBY (1918-1939). 100 lat prawdziwej historii (2), Wydawnictwo GiA, Katowice 2017.
  • Andrzej Gowarzewski, BIAŁO-CZERWONI. Dzieje piłkarskiej reprezentacji Polski 1921-2018, Wydawnictwo GiA, Katowice 2018.

Przypisy

  1. a b c d e f g h Paweł Czado, Oto niezwykła historia bramkarza skrzywdzonego przez życie, „Gazeta Wyborcza”, 23 maja 2019 [dostęp 2021-08-18] (pol.).
  2. Edward Madejski – Historia Wisły, historiawisly.pl [dostęp 2017-11-23] (pol.).

Media użyte na tej stronie

Football pictogram.svg
Pictograms of Olympic sports - Football. This is unofficial sample picture. Images of official Olympic pictograms for 1948 Summer Olympics and all Summer Olympics since 1964 can be found in corresponding Official Reports.
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Germany (1935–1945).svg
National flag and merchant ensign of Germany from 1935 to 1945.
Edward Madejski 1936.jpg
Reprezentacja Polski przed meczem piłkarskim przeciwko Jugosławii na stadionie BSK w Belgradzie.
Brazil v Poland WC 1938 (4).jpg
Mecz piłkarski Brazylia – Polska na mistrzostwach świata 1938 rozegrany w Strasburgu. Od lewej: Leônidas da Silva, Władysław Szczepaniak i Edward Madejski.
Edward Madejski grób.jpg
Autor: Lukasz2, Licencja: CC0
Grób Edwarda Madejskiego na Cmentarzu Rakowickim