Egzoperydium

Perydium u promieniaka wilgociomierza; młode (po prawej) i dojrzałe (po lewej)
i – endoperydium; a – egzoperydium g – gleba

Egzoperydium, ektoperydium lub okrywa zewnętrzna – zewnętrzna warstwa okrywy (perydium) w owocnikach niektórych grup grzybów i śluzowców. Występuje u grzybów dawniej zaliczanych do wnętrzniaków (np. u purchawek, tęgoskórów)[1].

Od zewnętrznej strony egzoperydium u różnych gatunków grzybów wykazuje duże zróżnicowanie i stanowi ważną cechę diagnostyczną przy oznaczaniu gatunków. Może być gładkie, mączyste, ziarniste, brodawkowane, kolczaste, łatkowate lub mieszane, tzn. zawierać różne typu ukształtowania powierzchni. U różnych gatunków egzoperydium ma różną barwę. Często zmienia się ona w trakcie dojrzewania owocnika (ciemnieje). Na przykład u młodych owocników purchawki chropowatej (Lycoperdon perlatum) egzoperydium jest białe, potem coraz ciemniejsze; żółtawe, ochrowe, w końcu brązowe[2].

Egzoperydium jest nietrwałe, po dojrzeniu owocnika pęka, odsłaniając okrywę wewnętrzną (endoperydium). U różnych gatunków odbywa się to w różny sposób, co również jest cechą diagnostyczną. U purchawek czy kurzawek egzoperydium może odpadać stopniowo drobnymi łatkami, lub dużymi płatami[2]. U gwiazdoszy czy promieniaka wilgociomierza (Astraeus hygrometricus) egzoperydium pęka promieniście i rozchyla się na boki, wskutek czego owocnik nabiera gwiaździstego wyglądu[1].

Przypisy

  1. ↑ a b Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
  2. ↑ a b Wanda Rudnicka-Jezierska: Grzyby (Mycota). Tom XXIII. Podstawczaki (Basidiomycetes): purchawkowe (Lycoperdales), tęgoskórowe (Sclerodematales), pałeczkowe (Tulostomatales), gniazdnicowe (Nidulariales), sromotnikowe (Phallales), osiakowe (Podaxales). Kraków: Instytut Botaniki PAN, 1991. ISBN 83-85444-01-7.

Media użyte na tej stronie

Astraeus hygrometricus1928.jpg
Figure caption: Astraeus hygrometricus. (left) Mature fructification. (right) Section of young fructification. i, i', i'', endoperidia; a', a'', exoperidia; g. gleba.