Elektrownia podgórska

Dawna elektrownia podgórska

nr rej. A-713 20.X.1987
Państwo	Polska
Miejscowość	Kraków
Adres	ul. Nadwiślańska 4
Typ budynku	budynek przemysłowy
Rozpoczęcie budowy	1899
Ukończenie budowy	1900
Położenie na mapie Krakowa Dawna elektrownia podgórska
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Dawna elektrownia podgórska
Położenie na mapie województwa małopolskiego Dawna elektrownia podgórska
50°02′50″N 19°57′05″E/50,047222 19,951389

Budowa Muzeum Tadeusza Kantora

Elektrownia podgórska – wybudowana w latach 1899-1900 jako elektrownia komunalna miasta Podgórze, znajdująca się przy ul. Nadwiślańskiej 4.

Historia

Kompleks elektrowni komunalnej składał się z hal: generatorni, akumulatorni i kotłowni oraz dwukondygnacyjnego budynku mieszkalnego. Kotłownię łączył specjalny kanał kominowy ze stojącym na zewnątrz na osobnej podstawie kominem. Maszyny i urządzenia elektrowni zakupiono w firmie Františka Křižika z Pragi. Zostały zainstalowane trzy maszyny parowe, trzy prądnice prądu stałego oraz bateria akumulatorów. Moc przyłączeniowa wynosiła 0,64 MW^[1].

Po wybudowaniu elektrowni w Podgórzu już w marcu 1900 r. uruchomiono elektryczne oświetlenie uliczne^[1]. Elektrownia dostarczała prąd dla podgórskich zakładów przemysłowych, urzędów, szpitali, miejskiej hali targowej i chłodni oraz gospodarstw domowych.

Po połączeniu Podgórza z Krakowem w 1915 r. nastąpiło scalenie elektrowni podgórskiej z krakowską i w konsekwencji zamknięcie elektrowni podgórskiej. Po kasacji urządzeń elektrycznych budynki adaptowano w 1926 r. na Miejski Dom Noclegowo-Kąpielowy dla bezdomnych^[1]. Budynki pełniły później funkcje przychodni z poradnią przeciwgruźliczą i skórno-wenerologiczną. W czasie II wojny światowej Niemcy wykorzystywali dawne pomieszczenia łaźni z komorą dezynfekcyjną do przygotowywania transportów więźniów do obozów^[2].

Budynki elektrowni zostały zaadaptowane na muzeum Tadeusza Kantora. W 2006 r. został ogłoszony konkurs na muzeum Tadeusza Kantora a we wrześniu 2006 r. wybrano zwycięski projekt^[3][4]. Zarząd Województwa Małopolskiego podjął 6 listopada 2009 r. Uchwałę Nr 1256/09 w sprawie wyboru do dofinansowania projektu pn. „Budowa Muzeum Tadeusza Kantora oraz siedziby Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora – CRICOTEKA”^[5][6]. Uroczyste otwarcie kompleksu muzealnego, do którego zostały wkomponowane dawne budynki elektrowni, odbyło się 12 września 2014 r. Kompleks muzealny jest jednym z charakterystycznych budowli górujących nad Bulwarem Podolskim.

Elektrownia podgórska jest jednym z obiektów na trasie Krakowskiego Szlaku Techniki.

Zobacz też

• Elektrownia

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Krakowski Szlak Techniki. krakow.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-02-01)].
• Muzeum Kantora nad Wisłą – prasa polska. cricotekawbudowie.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-07)].