Else Lasker-Schüler

Else Lasker-Schüler
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

1 lutego 1869
Elberfeld

Data i miejsce śmierci

22 stycznia 1945
Jerozolima

Język

niemiecki

Dziedzina sztuki

poezja

Strona internetowa

Else Lasker-Schüler (ur. 11 lutego 1869 w Elberfeldzie, zm. 22 stycznia 1945 w Jerozolimie) – niemiecka poetka narodowości żydowskiej[1][2].

Życiorys

Jej rodzicami byli bankier i przedsiębiorca budowlany Aron Schüler (1825–1897) i jego żona Jeannette z domu Kissing (1838–1890)[3][4]. Jej dziadek był rabinem[5]. Tworzyła lirykę ekspresjonistyczną[2]. Wychowała się w tradycyjnej rodzinie żydowskiej[5], zaś jako dorosła kobieta życie spędziła w bohemie. W 1933 roku wskutek nacisków nazistowskich została zmuszona do emigracji[2]. Znalazła się w Szwajcarii, następnie – od 1939 roku – przebywała w Palestynie. W 1932 roku otrzymała Nagrodę Kleista. Zmarła w osamotnieniu i biedzie[2].

Była dwukrotnie zamężna. W 1894 wyszła za lekarza Bertholda Laskera[2]. Rozwiodła się z nim w 1903[2]. W latach 1903–11 była żoną Georga Lewina[2].

Gottfried Benn nazwał ją największą niemiecką poetką liryczną[2]. Była ona określana również mianem „Czarnym łabędziem Izraela” lub „Izraelską Safoną”[6].

Dzieła

  • Styx (pierwszy wydany tomik poezji 1902)[2]
  • Der siebente Tag (drugi tomik poezji 1905)
  • Die Wupper (1908, prapremiera w 1919)[2]
  • Meine Wunder (1911)
  • Hebräische Balladen (1913)[2]
  • Gesammelte Gedichte (1917)
  • Mein blaues Klavier (1943)

Przypisy

  1. ↑ Else Lasker-Schüler. gutenberg.spiegel.de. [dostęp 2018-02-03]. (niem.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Else Lasker-Schüler, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2018-02-03] (ang.).
  3. ↑ Sigrid Bauschinger: Else Lasker-Schüler (1869 – 1945). jwa.org. [dostęp 2018-02-03]. (ang.).
  4. ↑ Christian Medardus Manteuffel: „Słona Róża”, niepalny kwiat niemieckiego ekspresjonizmu, Zarys 6, s. A. zarys.de. s. 131. [dostęp 2018-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-02-04)]. (pol.).
  5. ↑ a b Lasker-Schüler Else, [w:] Jan Chodera, Mieczysław Urbanowicz (red.), Mały Słownik Pisarzy Niemieckich, Austriackich i Szwajcarskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 222.
  6. ↑ Czarny Łabędź Izraela. mck.krakow.pl. [dostęp 2018-02-03]. (pol.).

Opracowania

  • Franz Baumer: Else Lasker-Schüler. Edition Colloquium, Berlin 1998.
  • Sigrid Bauschinger: Else Lasker-Schüler. Göttingen 2004.
  • Jakob Hessing: Else Lasker-Schüler: Biographie einer deutsch-jüdischen Dichterin. Karlsruhe 1985.
  • Erika Klüsener: Else Lasker-Schüler. 10. Auflage. Reinbek 2002.
  • Erika Klüsener und Friedrich Pfäfflin: Else Lasker-Schüler 1869 – 1945. 3. Auflage. Marbach am Neckar 1997.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Else Lasker-Schüler 1875.jpg
Else Schüler as a young wife. The wedding ring on her right hand and the rose in her left suggest that this photo was taken shortly after her 1894 marriage to Berthold Lasker.