Emil Młynarski

Emil Młynarski
Ilustracja
Emil Młynarski, 1899 r.
Imię i nazwisko

Emil Szymon Młynarski

Data i miejsce urodzenia

18 lipca 1870
Kibarty

Data i miejsce śmierci

5 kwietnia 1935
Warszawa

Instrumenty

skrzypce

Zawód

dyrygent, skrzypek, kompozytor

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi
Dzieci Emila i Anny Młynarskich z kilkoma dziećmi z rodziny w przebraniach karnawałowych
Grób Emila Młynarskiego na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim
Tablica upamiętniająca Emila Młynarskiego na bocznej ścianie gmachu Filharmonii Narodowej przy ul. Jasnej 5 w Warszawie (od strony placu Emila Młynarskiego

Emil Szymon Młynarski h. Belina (ur. 18 lipca 1870 w Kibartach, zm. 5 kwietnia 1935 w Warszawie) – polski dyrygent, skrzypek, kompozytor, współzałożyciel i dyrektor Filharmonii Warszawskiej w latach 1901–1905.

Życiorys

W wieku 10 lat rozpoczął naukę gry na skrzypcach u Leopolda Auera w Konserwatorium Cesarskiego Towarzystwa Muzycznego w Petersburgu. Ponadto, uczył się kompozycji pod kierunkiem Anatolija Ladowa oraz instrumentacji u Nikołaja Rimskiego-Korsakowa. W 1890 rozpoczął karierę solisty, występując m.in. w Petersburgu, Mińsku, Grodnie, Kownie, Wilnie, Kijowie, Odessie, Warszawie, a także w Berlinie, Lipsku, Magdeburgu, Hanowerze, Mannheimie, Augsburgu i Londynie.

W 1893 został pedagogiem w szkole Cesarskiego Towarzystwa Muzycznego w Odessie (do jego uczniów należał Paweł Kochański), a w 1897 przeniósł się do Warszawy. W 1898 otrzymał nagrodę na Konkursie Kompozytorskim im. Ignacego Jana Paderewskiego w Lipsku za Koncert skrzypcowy d-moll op. 11.

W zastępstwie Cesare Trombiniego dyrygował spektakl „Carmen” w warszawskim Teatrze Wielkim. Od tego czasu związał się z warszawską sceną operową. W 1900 został powołany na stanowisko dyrektora Filharmonii Warszawskiej oraz jej pierwszego dyrygenta, a w latach 1904–1907 sprawował funkcję dyrektora Instytutu Muzycznego w Warszawie. Odbył wiele podróży koncertowych, szczególnie do Wielkiej Brytanii. W 1916 przeniósł się do Moskwy, gdzie prowadził orkiestrę Teatru Wielkiego, a w 1918 powrócił do Warszawy i wznowił współpracę z Filharmonią. W 1919 został mianowany dyrektorem Konserwatorium Warszawskiego, a w latach 1919–1929 był dyrektorem Opery Warszawskiej.

W 1929 zamieszkał w Filadelfii, gdzie objął stanowisko dziekana Wydziału Orkiestrowego i Operowego Curtis Institute of Music i dyrekcję Opery Filadelfijskiej, a w 1931 powrócił do Warszawy. Mimo pogarszającego się stanu zdrowia, w sezonie 1932/1933 był dyrektorem Opery Warszawskiej. W 1934 został wybrany prezesem Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich.

Jednym z jego uczniów był Faustyn Kulczycki.

Życie prywatne

Emil Młynarski był synem Kazimierza Młynarskiego i Fryderyki Birnbroth. W 1895 w Iłgowie poślubił Annę Talko-Hryncewicz, z którą miał pięcioro dzieci: Wandę, Bronisława[1][2], Feliksa, Annę i Anielę. Aniela (1908–2001) poślubiła Mieczysława Münza, a po rozwodzie – Artura Rubinsteina. Wanda poślubiła pianistę i kompozytora Wiktora Łabuńskiego.

Stryjecznym wnukiem Emila Młynarskiego był Wojciech Młynarski.

Emil Młynarski spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (aleja zasłużonych-1-17)[3]. Pomnik na jego grobie jest autorstwa Karola Tchorka[4].

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

  • Od 1972 roku Emil Młynarski jest patronem jednego z placów w Warszawie[7] i ulicy w Suwałkach.
  • Jest patronem Państwowej Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I stopnia w ZPSM nr 1 na ul. Miodowej w Warszawie oraz Państwowej Szkoły Muzycznej I stopnia w Augustowie.
  • Tablica pamiątkowa znajdująca się na bocznej ścianie gmachu Filharmonii Narodowej przy ul. Jasnej 5 (od strony placu jego imienia)[8].

Kompozycje (wybór)

  • Kartka z albumu op. 1 na fortepian
  • Romans op. 3 na fortepian
  • Polonaise, Berceuse slave i Humoresque op. 4 na skrzypce i fortepian
  • Krakowiak, Nokturn i Moment fugitiv op. 5 na fortepian
  • Reverie, Musette i Souvenir op. 6 na skrzypce i fortepian (1893)
  • Mazur G-dur i Mazur A-dur op. 7 na skrzypce i fortepian
  • Schlaf ein na głos i fortepian
  • Ambrosische Nacht na głos i fortepian
  • Sonata na fortepian (przed 1895)
  • Koncert skrzypcowy d-moll op. 11 (ok. 1897)
  • Ligia, opera według Quo vadis Henryka Sienkiewicza [nieukończona] (ok. 1898)
  • In vino veritas, opera [nieukończona] (ok. 1900)
  • Symfonia F-dur „Polonia” op. 14 (1910)
  • Noc letnia, opera (1913)
  • Orły do lotu na głos i orkiestrę (ok. 1915)
  • Koncert skrzypcowy D-dur op. 16 (ok. 1916)
  • Ej chłopie polski, kantata-ballada (ok. 1916)
  • Melodie dawniejsze na orkiestrę
  • Piosenka o Komendancie na głos i fortepian
  • Pasterz do Zosi na głos i fortepian
  • Fanfary uroczyste na orkiestrę (1925)

Przypisy

  1. 37 centymetrów przestrzeni życiowej. rp.pl. [dostęp 2014-12-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-09)].
  2. Zdzisław Peszkowski: Wspomnienia jeńca z Kozielska. Warszawa: Wydawnictwo Archidiecezji Warszawskiej, 1989, s. 48. ISBN 83-85015-66-3.
  3. Cmentarz Stare Powązki: EMIL MŁYNARSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-01-20].
  4. Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.
  5. Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 27.
  6. M.P. z 1933 r. nr 44, poz. 57 „za zasługi na polu szerzenia kultury muzycznej w kraju oraz propagandę zagranicą”.
  7. plac Emila Młynarskiego. [dostęp 2013-08-27].
  8. Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w. Warszawa: Argraf, 2004, s. 105. ISBN 83-912463-4-5.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Emil mlynarski grave.jpg
Autor: Cezary Piwowarski, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grób Emila Młynarskiego na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim
Emil Młynarski.jpg
Emil Młynarski, 1899 r.
Tablica Emil Młynarski 2019.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Tablica upamiętniająca Emila Młynarskiego na bocznej ścianie gmachu Filharmonii Narodowej przy ul. Jasnej 5 w Warszawie
Dzieci Emila i Anny Młynarskich z kilkoma dziećmi z rodziny w przebraniach karnawałowych.jpg
Dzieci Emila i Anny Młynarskich z kilkoma dziećmi z rodziny w przebraniach karnawałowych
Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina wejście główne 2018.jpg
Autor: Adrian Grycuk, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina w Warszawie. Wejście główne