Emil Taszner

Emil Taszner

Data i miejsce urodzenia	12 września 1900 Kraków
Data i miejsce śmierci	4 maja 1982 Gdańsk
docent nauk chemicznych
Specjalność: peptydy, chemia organiczna
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1927 Uniwersytet Wiedeński
Nauczyciel akademicki
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński Akademia Medyczna we Wrocławiu Politechnika Wrocławska Politechnika Gdańska
Odznaczenia

Grób profesora Emila Tasznera na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku

Emil Taszner wcześniej do 1954 Taschner (ur. 12 września 1900 w Krakowie, zm. 4 maja 1982 w Gdańsku) – polski inżynier, wykładowca Politechniki Gdańskiej, specjalista z dziedziny chemii aminokwasów i peptydów.

Działalność naukowa i zawodowa

Syn Leona i Franciszki z domu Cenzor. Studiował na Wydziale Filozoficznym chemię na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie od 1920, kontynuując naukę na Wydziale Lekarskim i Filozoficznym – kierunek chemia i medycyna Uniwersytetu w Wiedniu – w 1927 uzyskał doktorat w zakresie chemii. W latach 1928–1929 był na stażu podoktorskim w Instytucie Pasteura w Paryżu, od 1929–1931 w Zakładzie Biochemii na Sorbonie. W latach 1931–1933 pracował w zakładach farmaceutycznych w Belgii i Francji oraz w kopalni węgla w Belgii.

Po powrocie do Krakowa od 1934 do 1936 zatrudniono go na Uniwersytecie Jagiellońskim w Zakładzie Farmakologii, w latach 1937–1939 w laboratorium firmy farmaceutycznej A. Wandera. Jego badania naukowe umożliwiły produkcję półsyntetycznej penicyliny – syntarpenu, był pierwszym naukowcem w Polsce prowadzącym badania nad peptydami.

W latach 1939–1945 mieszkał we Lwowie, a w okresie okupacji niemieckiej od 1942–1944 ukrywał się ze względu na pochodzenie żydowskie, dorywczo pracując w laboratorium chemicznym przedsiębiorstwa Galikol, od 1944 w fabryce chemicznej Chemtrud.

W 1945 przyjechał do Wrocławia, będąc adiunktem na Akademii Medycznej we Wrocławiu (1946–1948), wykładowcą na Politechnice Wrocławskiej i na Uniwersytecie Wrocławskim.

W latach 1953–1970 pracował na Politechnice Gdańskiej, na Wydziale Chemicznym. Od 1954–1963 był kierownikiem Katedry Chemii Ogólnej, od 1964 do 1971 Zakładu Chemii peptydów. W 1954 został mianowany docentem. Wniosek o nadanie tytułu naukowego profesora z 1971 władz PG – rektora prof. Janusza Stalińskiego, został wstrzymany i zaopiniowany negatywnie w Ministerstwie Oświaty i Szkolnictwa Wyższego. Na emeryturę przeszedł w 1971, pracował do 1980.

Był autorem ponad 100 publikacji naukowych, twórcą i współtwórcą ponad 24 patentów z chemii peptydów i aminokwasów, wielu wdrożonych przez polski przemysł farmaceutyczny. Promotor 14 doktorów. Miał znaczący udział w tworzeniu zasobów Biblioteki na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej. Stworzył polską, a po przyjeździe do Gdańska w 1953, gdańską szkołę naukową peptydów o zasięgu europejskim. Był współzałożycielem Europejskiego Komitetu Peptydowego, będąc przedstawicielem Polski. Był członkiem Komitetu Chemii Leków Polskiej Akademii Nauk. Należał do towarzystw naukowych: Polskiego Towarzystwa Chemicznego, Gdańskiego Towarzystwa Naukowego.

Został pochowany na gdańskim Cmentarzu Srebrzysko (rejon II, taras IV, rząd na skarpie, grób 54)^[1].

Ordery i odznaczenia

• Nagroda im. Józefa Piłsudskiego – przyznana przez Towarzystwo do Walki z Rakiem (1938)
• Złoty Krzyż Zasługi

Bibliografia

• A.Chimiak, Emil Taschner 1900-1982, „Wiadomości Chemiczne”,1983, nr 37, s.591-600
• A.Chimiak, B.Rzeszotarska, Emil Taszner w 100 rocznicę urodzin, „Przemysl Chemiczny”, nr 79 /2000, nr 9, s. 313-314
• Fragmenty wspomnień Bogusławy Jeżowskiej –Trzebiatowskiej,w: Spotkajmy się we Wrocławiu.Lets meet in Wrocław, nr 2/2008, s.2-7
• Politechnika Gdańska 1945-1970. Księga pamiątkowa, Gdańsk 1970
• Słownik biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 4. R-Z, red. Z.Nowak, Gdańsk 1997, s. 359-360 (Marek Andrzejewski)
• Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej 1945-2010, red. E. Klugmann-Radziemska, Gdańsk 2010

Przypisy