Enrico Caruso
 | |
| Imię i nazwisko | Errico Caruso |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Typ głosu | tenor liryczny, tenor dramatyczny |
| Gatunki | |
Enrico Caruso, właśc. Errico Caruso[1][2] (ur. 25 lub 27 lutego 1873 w Neapolu, zm. 2 sierpnia 1921 tamże[1][3][2]) – włoski śpiewak początkowo tenor liryczny, później tenor dramatyczny, śpiewak. Nazywany „królem tenorów” w pierwszym 20-leciu XX wieku.
Obdarzony pięknym głosem śpiewał już w dzieciństwie w kościołach. Studia śpiewu podjął w 1891, zadebiutował w 1894 w Neapolu.
W 1897 został zaangażowany do Teatro Lirico w Mediolanie, śpiewając repertuar werystyczny. Olbrzymi sukces odniósł w 1898 w partii Lorisa podczas prapremiery Fedory Giordana. W latach 1898–1900 śpiewał w Teatrze Maryjskim w Petersburgu. Jego światowa kariera rozpoczęła się w 1902 od występu w Cyganerii Pucciniego w Monte Carlo, później występował w La Scali i Covent Garden. Od 1903 był pierwszym tenorem nowojorskiej Metropolitan Opera, goszcząc w tym czasie również na wielkich scenach europejskich (m.in. Rzym, Mediolan, Londyn, Paryż). W Metropolitan Opera upamiętnił się przede wszystkim jako Radames w Aidzie Verdiego, Książę Mantui w Rigoletto Verdiego, Eleazar w Żydówce J. F. Halévy’ego. W 1901 występował w Operze Warszawskiej. W grudniu 1920 dostał krwotoku podczas występu na scenie Metropolitan Opera; przewieziony do Neapolu, zmarł kilka miesięcy później.
W młodzieńczym okresie głos Caruso odznaczał się lekkością i jasnym brzmieniem; później, po przejściowej niedyspozycji artysty (1908–09), nabrał ciemnej, barytonowej barwy i odtąd śpiewak zrezygnował zupełnie z lirycznego repertuaru. Caruso miał w repertuarze około 70 partii operowych; był pierwszym tenorem, który zaczął nagrywać swe kreacje na płytach gramofonowych.
Przed wybuchem I wojny światowej stał się ofiarą szantażystów spod Czarnej Ręki[4].
Zobacz też
- Caruso (piosenka)
- Audycja radiowa „Enrico Caruso w repertuarze rosyjskim” z cyklu Maksyma Malkowa „Z kolekcji rzadkich nagrań” (w języku rosyjskim).
Przypisy
- ↑ a b Enrico Caruso Biography. biography.com. [dostęp 2011-05-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-15)]. (ang.).
- ↑ a b Richard LeSueur: Biografia Enrico Caruso na stronie allmusic.com. allmusic.com. [dostęp 2011-05-15]. (ang.).
- ↑ Salvatore John LaGumina: The Italian American experience: an encyclopedia. Taylor & Francis, 2000, s. 100. ISBN 978-0-8153-0713-6.
- ↑ Carl Sifakis, Mafia amerykańska encyklopedia, s. 125-126.
- ISNI: 0000 0000 8082 0236
- VIAF: 2558169
- ULAN: 500069585
- LCCN: n50034771
- GND: 118667335
- NDL: 00620464
- LIBRIS: 42gjkcmn4v1m5gz
- BnF: 124060028
- SUDOC: 028663640
- SBN: PALV009434
- NLA: 35026364
- NKC: jn20000601146
- BNE: XX871137
- NTA: 069974454
- CiNii: DA09189234
- Open Library: OL1807620A
- PLWABN: 9810548047505606
- NUKAT: n97025827
- J9U: 987007259452705171
- PTBNP: 1584827
- BNA: 000030204
- CONOR: 16806755
- KRNLK: KAC199604560
- RISM: pe41016828
- WorldCat: lccn-n50034771
Media użyte na tej stronie
Enrico Caruso in front of his white Empire style upright piano, a present of the piano manufacturer Hardman, Peck and Company, in his apartment in New York City. Reference: Fryer, Paul (2005). The Opera Singer and the Silent Film. Jefferson, NC: McFarland. p. 38 f.
Lucia di Lammermoor, a French 1908 early form of sound fim, produced by the synchronization of a silent film with a gramophone recording. Here, an aria from Donizetti's opera, sung by Enrico Caruso and Marcel Journet.