Erysiphe cruciferarum

Erysiphe cruciferarum
Ilustracja
Morfologia
Systematyka
Domenaeukarionty
Królestwogrzyby
Typworkowce
Klasapatyczniaki
Rządmączniakowce
Rodzinatocznikowce
Rodzajmączniak
GatunekErysiphe cruciferarum
Nazwa systematyczna
Erysiphe cruciferarum Opiz ex L. Junell
Svensk bot. Tidskr. 61(1): 217 (1967)
Klejstotecja na owocu tobołków polnych
Grzybnia na liściu tobołków polnych

Erysiphe cruciferarum Opiz ex L. Junell – gatunek grzybów należący do rodziny mączniakowatych (Erysiphaceae)[1]. Wywołuje chorobę o nazwie mączniak prawdziwy roślin kapustnych[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Erysiphe, Erysiphaceae, Helotiales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Synonimy[3]:

  • Alphitomorpha communis Wallr. 1819
  • Erysiphe communis (Wallr.) Schltdl. 1824
  • Erysiphe communis (Wallr.) Schltdl. 1824 f. communis
  • Erysiphe communis (Wallr.) Schltdl. 1824 var. communis
  • Erysiphe cruciferarum Opiz ex L. Junell 1967 var. cruciferarum
  • Erysiphe cruciferarum var. longispora G.J.M. Gorter 1988
  • Erysiphe pisi var. cruciferarum (Opiz ex L. Junell) Ialongo 1992
  • Erysiphe radulescui Docea 1968

Holotyp: na smagliczce kielichowatej (Alyssum alyssoides) w Czechosłowacji, Opiz w 1841 r.[4]

Morfologia

Grzyb mikroskopijny. Grzybnia rozwija się na powierzchni liści, łodyg i strąków roślin, do wnętrza tkanek zapuszcza tylko ssawki. Wygląda jak biały, mączysty nalot, Na powierzchni liścia tworzy rozproszone plamki lub duże plamy, czasami zajmujące nawet cały liść. Strzępki mają szerokość (2.5–) 5 (–10) μm i długość 45–75 μm. Pierwszy człon konidioforów cylindryczny, zazwyczaj prosty, czasami zakrzywiony lub powyginany. Ma rozmiary 15–50 × 7–10 μm. Dalsze 1–2, czasami 3 lub 4 człony zazwyczaj krótsze, czasami nieco dłuższe. Przycistki płatowate lub umiarkowanie klapowane. Konidia oddzielają się pojedynczo. Mają baryłkowaty kształt i rozmiary (27–) 30–48 (–55) × 12–21 μm. Kuliste klejstotecja rozproszone lub w grupach. Pojedyncze ma średnicę 85–150 μm i zbudowane jest z wielokątnych lub okrągławych komórek o średnicy 8–25 μm. Przyczepki liczne, wyrastające w dolnej części klejstotecjów. Mają zmienną długość, równą 0,5–3,5 średnic klejstotecjum, przeważnie 1–2 dwukrotną średnicę klejstotecjum. Mają średnicę 4–10 μm, są cienkościenne, nierozgałęzione, rzadko zdarzają się nieregularnie rozgałęzione. Powierzchnia gładka lub szorstka, początkowo bezbarwna i przeźroczysta, potem żółtawa do brązowej w dolnej połowie, jaśniejsza w górnej. Worki siedzące lub krótkotrzonowe, w liczbie (3–) 4–10 (–12) w jednym klejstotecjum. Mają rozmiary (40–) 50–85 × 25–45 (–50) μm. Powstają w nich elipsoidalne askospory o rozmiarach 18–24 (–30) × 10–14 (–16) μm[4].

Występowanie

Jest szeroko rozprzestrzeniony na całym świecie, szczególnie jednak w Europie, Afryce Wschodniej, Azji Południowej i Oceanii[5]. W Polsce pospolity, notowany na licznych gatunkach roślin w licznych opracowaniach mykologicznych[6].

Pasożyt obligatoryjny. Żywicielami są gatunki roślin należące do rodzin kaparowate, Cleomaceae, kapustowate, makowate, dymnicowate i rezedowate. Rodzaje porażanych roślin: Cleome (graveolens, pungens, spinosa, sp.), Alliaria, Alyssum, Arabis, Armoracia, Barbarea, Berteroa, Biscutella, Brassica, Bunias, Camelina, Capsella, Cardamine, Cardaria, Cheiranthus, Coronopus, Crambe, Dentaria, Descurainia, Draba, Eruca, Erucaria, Erysimum, Fibigia, Fumaria (capreolata, muralis, officinalis), Hesperis, Glaucium (corniculatum, flavum), Hirschfeldia, Hymenophysa, Iberis, Isatis, Kernera, Lepidium, Lobularia, Lunaria, Malcomia, Matthiola, Meconopsis cambrica, Morisia, Nasturtium, Neslia, Papaver (alpinum, amurense, dubium, hybridum, nudicaule, rhoeas, somniferum), Peltaria, Raphanobrassica, Raphanus, Rapistrum, Reseda (lutea, luteola, odorata), Sinapis, Sisymbrium, Sterigmospermum, Thlaspi, Turritis, Vellea[4].

Przypisy

  1. a b Index Fungorum [dostęp 2020-12-07] (ang.).
  2. Zofia Fiedorow, Barbara Gołębniak, Zbigniew Weber, Choroby roślin rolniczych, Poznań: Wyd. AR Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu, 2008, ​ISBN 978-83-7160-468-3
  3. Species Fungorum [dostęp 2018-02-02] (ang.).
  4. a b c Mycobank. ''Erysiphe cruciferarum'' [dostęp 2018-02-02].
  5. Plantwise Knowledge Bank [dostęp 2018-02-02].
  6. Wiesław Mułenko, Tomasz Majewski, Małgorzata Ruszkiewicz-Michalska, A preliminary checklist of micromycetes in Poland. Wstępna lista grzybów mikroskopijnych Polski, Kraków: W. Szafer. Institute of Botany, PAN, 2008, ​ISBN 978-83-89648-75-4

Media użyte na tej stronie

Erysiphe crucifererum SR6 (4).jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
'Erysiphe cruciferarum on Thlaspi arvense. Location: Slovakia, Słowacki Raj
Erysiphe cruciferarum a1 (1).jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Erysiphe cruciferarum on Thlaspi arvense. Location: Poland, Szczawnica (Pieniński Przełom)
Nsr-slika-334.png
Slika 334. Rastlinska medéna slana. (Erysíphe commúnis.) [sic!]