Eugeniusz Guttmejer

Eugeniusz Guttmejer
1 zwycięstwo
Ilustracja
porucznik pilot porucznik pilot
Data i miejsce urodzenia

4 stycznia 1898
Włocławek

Data i miejsce śmierci

17 marca 1926
Toruń

Przebieg służby
Lata służby

19181926

Siły zbrojne

Orzeł hallerczyków.jpg Błękitna Armia
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Formacja

Roundel of Poland (1921–1993).svg Lotnictwo Wojska Polskiego

Jednostki

1 eskadra wywiadowcza,
19 eskadra myśliwska
4 pułk lotniczy

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Polowa Odznaka Pilota
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920-1941) Krzyż Żołnierzy Polskich z Ameryki Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Eugeniusz Guttmejer (ur. 4 stycznia 1898 we Włocławku, zm. 17 marca 1926 w Toruniu[1]) – porucznik pilot Armii Polskiej we Francji i Wojska Polskiego. Kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się we Włocławku, w ówczesnej guberni warszawskiej, w rodzinie Piotra i Idy z domu Pyper. Ukończył szkołę realną w Warszawie, w 1909 roku wyjechał z rodziną do Paryża gdzie uczęszczał do liceum. W 1914 roku podjął studia w Warszawie[2]. Po wybuchu I wojny światowej i zajęciu Włocławka przez armię niemiecką został internowany. Po kilku miesiącach udało mu się zbiec do Francji. Tam ukończył szkołę średnią i zaciągnął się do Armii Polskiej. Został przydzielony do lotnictwa nazywanego ówcześnie awiacją. Po przejściu szkolenia w szkołach pilotażu m.in. w Vineuil, Miramas i Pau służył w Błękitnej Armii Hallera. Razem z armią wrócił do Polski i został przydzielony do 1 eskadry wywiadowczej. Razem z jednostką służył w 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej.

14 maja 1920 przydzielony został do 19 eskadry myśliwskiej, w której wykonał 25 lotów bojowych i uzyskał jedno zestrzelenie[3]. Za waleczność awansowany został na podporucznika. Wyróżnił się w wielu akcjach bojowych, za co został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Wojennego Virtuti Militari. W czasie obrony Warszawy i zaraz po niej uległ dwukrotnie wypadkom wojskowym i został ranny. 25 listopada 1920 Naczelny Wódz zatwierdził mu stopień podporucznika, na który mianował go dowódca Frontu Północno-Wschodniego. Jednocześnie został zaliczony do Rezerwy armii z powołaniem do czynnej służby[4].

Po zakończeniu wojny pozostał w wojsku na stanowisku instruktora i kierownika pilotażu w Wyższej Szkole Pilotów w Grudziądzu[5]. Po utworzeniu 4 pułku lotniczego w Toruniu na własną prośbę został do niego przeniesiony. 19 września 1925 wziął udział w I Pomorskim Locie Okrężnym[6]. W marcu 1926 roku wyznaczony został na stanowisko dowódcy mającej powstać 123 eskadry myśliwskiej. Stanowiska nie zdążył objąć, gdyż 17 marca 1926 w czasie lotu testowego na nowym samolocie Spad 61 C1, zginął w wypadku. W czasie lotu nad lotniskiem w czasie wykonywania akrobacji odpadły skrzydła samolotu. Kadłub z siedzącym w nim Eugeniuszem Guttmejerem spadł na lotnisko. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[7] (kwatera 294-2-2)[8].

Świadek tego tragicznego wydarzenia, por. pil. Edward Peterek, tak zanotował[9]:

Guttmejer wsiada do maszyny, startuje, już jest w powietrzu. Na wysokości 600 metrów robi nad lotniskiem ostre zakręty. Po jakimś czasie wprowadza Spada w lekką pikę, ściąga łagodnie do pętli i kończy precyzyjnym lukiem. Pętla jedna... druga... trzecia... . Składają się nagle skrzydła samolotu. Maszyna jak kamień wali w dół. - O Boże!-krzyk na ziemi. Zamykamy oczy. Po chwili pędzimy do zgruchotanego Spada, z którego koledzy wyciągają zmasakrowane ciało pilota. Był bez spadochronu. Tak wówczas lataliśmy. Kosztowało to niejedno młode życie...

Awanse

  • podchorąży podchorąży – 1919
  • podporucznik podporucznik – 1920
  • porucznik porucznik – zweryfikowany 3 maja 1922 ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 (w 1924 zajmował 75 lokatę w korpusie oficerów aeronautycznych)
  • kapitan kapitan – pośmiertnie 3 maja 1926 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 39. lokatą w korpusie oficerów aeronautycznych[10]

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 6 maja 1926 roku, s. 147.
  2. Zieliński, Wójcik 2005 ↓, s. 61.
  3. Guttmejer (Gutmajer) Eugeniusz kpt. pil.. bequickorbedead.com. [dostęp 2020-03-08]. (pol.).
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 49 z 22 grudnia 1920 roku, s. 1385.
  5. Zieliński, Wójcik 2005 ↓, s. 62.
  6. Mariusz Niestrawski. Pierwszy Pomorski Lot Okrężny (19 września 1925). „Aeroplan” nr 1(130)/2018, s. 33-36. Warszawa: Agencja Lotnicza Altair Sp. z o.o. ISSN 1232-8839
  7. Eugeniusz Guttmejer. niebieskaeskadra.pl. [dostęp 2020-03-08]. (pol.).
  8. Cmentarz Stare Powązki: PIOTR ROMAN GUTTMEJER, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-03-07].
  9. Pawlak 1989 ↓, s. 269.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926 roku, s. 132.
  11. Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 248.
  12. a b na podstawie https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Eugeniusz_Guttmejer,_porucznik_pilot_NAC_1-W-138.jpg
  13. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 435.

Bibliografia

  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
  • Marian Romeyko: Ku Czci Poległych Lotników Księga Pamiątkowa. Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika Poległych Lotników, 1933. (pol.).
  • Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.
  • Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918-1921). Początki, organizacja, personel i sprzęt. T. I. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
  • Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari : 1919-1920. T. 1, [Wojna polsko-bolszewicka 1919-1920]. Warszawa: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7. OCLC 749442378.

Media użyte na tej stronie

Orzeł hallerczyków.jpg
Odznaka pamiątkowa Armii gen. Józefa Hallera
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
Roundel of Poland (1921-1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of Poland (1921–1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
POL Krzyż Walecznych (1920) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1920).
POL Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego BAR.png
Baretka Odznaki 1000-lecia Państwa Polskiego
PL Epolet ppor.svg
Naramiennik podporucznika Wojska Polskiego (1919-39).
PL Epolet por.svg
Naramiennik porucznika Wojska Polskiego (1919-39).
PL Epolet pchor 19.svg
Naramiennik podchorążego Wojska Polskiego (1919-23).
PL Epolet kpt.svg
Naramiennik kapitana Wojska Polskiego (1919-39).
PilotPolowy.jpg
Autor: Pablo000, Licencja: CC BY-SA 4.0
Polowa Odznaka Pilota 1928.
Eugeniusz Guttmejer, porucznik pilot NAC 1-W-138.jpg
Eugeniusz Guttmejer, porucznik pilot. Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji. Sygnatura: 1-W-138