Eugeniusz Ignacy Luśniak

Eugeniusz Ignacy Luśniak

Eugeniusz Luśniak (przed 1933)
generał brygady
Data i miejsce urodzenia	8 grudnia 1892 Przeworsk
Data i miejsce śmierci	28 października 1954 Wronki
Przebieg służby
Lata służby	1913–1950
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier Wojsko Polskie Polskie Siły Zbrojne ludowe Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	55 Dywizja Piechoty 3 Pułk Artylerii Ciężkiej 2 Dywizja Grenadierów Pancernych 4 Dywizja Piechoty 1 Dywizja Kawalerii Okręg Wojskowy Nr III Departament Uzbrojenia MON
Stanowiska	dowódca artylerii dywizyjnej dowódca pułku artylerii dowódca artylerii dywizyjnej inspektor artylerii okręgu wojskowego szef departamentu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia

Przekazanie wojsku srebrnych trąbek ufundowanych przez hutę "Batory" - w centrum płk Eugeniusz Luśniak; sierpień 1939.

Eugeniusz Ignacy Luśniak (ur. 8 grudnia 1892 w Przeworsku, zm. 28 października 1954 we Wronkach) – oficer artylerii cesarskiej i królewskiej armii, generał brygady ludowego Wojska Polskiego.

Życiorys

Eugeniusz Ignacy Luśniak urodził się 8 grudnia 1892 w Przeworsku, w rodzinie Ignacego^[1] i Franciszki^[2].

W armii austriackiej od 1913, odkomenderowany do II Brygady Legionów Polskich, przeszedł jej szlak bojowy.

Od listopada 1918 w Wojsku Polskim na kolejnych stanowiskach dowódczych, od dowódcy baterii do dowódcy 5 pułku artylerii ciężkiej (pac) w 1937. Walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Ukończył wyższe studia wojskowe.

W 1924 dowodził I dywizjonem 13 Kresowego pułku artylerii polowej w Równem. Cztery lata później dowodził II dywizjonem 10 pułku artylerii ciężkiej w Przemyślu. W 1932 roku był zastępcą dowódcy 8 pułku artylerii ciężkiej w Toruniu. Do 1937 roku zastępca komendanta Szkoły Podchorążych Artylerii, a następnie dowodził 5 pułkiem artylerii ciężkiej i jednocześnie pełnił funkcję komendanta Legii Akademickiej w Krakowie.

Walczył w kampanii wrześniowej jako dowódca artylerii dywizyjnej 55 Dywizji Piechoty Rezerwowej m.in pod Baranowem i Ulanowem. Po kampanii wrześniowej przedostał się do Francji, gdzie został komendantem ośrodka w Châteaubriant, a później dowódcą 3 pułku artylerii ciężkiej.

Po ewakuacji do Wielkiej Brytanii zajmował kolejno następujące stanowiska służbowe: dowódcy 1 dywizjonu artylerii lekkiej, dowódcy Dywizjonu Szkolnego Centrum Wyszkolenia Artylerii (centrum funkcjonowało w strukturze Brygady Szkolnej). 29 października 1943 roku Naczelny Wódz zatwierdził go na stanowisku dowódcy artylerii dywizyjnej 2 Dywizji Grenadierów Pancernych^[3]. Wiosną 1945 roku został dowódcą artylerii dywizyjnej 4 Dywizji Piechoty w Szkocji^[4].

1 sierpnia 1946 powrócił do Polski i osiedlił w Krakowie. 26 października 1946 roku powołany został do służby w WP, w stopniu pułkownika, na podstawie rozkazu personalnego Naczelnego Dowódcy WP nr 1351 z 28 listopada 1946. Najpierw został dowódcą artylerii 1 Warszawskiej Dywizji Kawalerii, a 31 marca 1947 – inspektorem artylerii Okręgu Wojskowego nr III w Poznaniu^[4]. 20 kwietnia 1948 wyznaczony na stanowisko szefa Departamentu Uzbrojenia MON. W listopadzie 1949 roku powierzono mu funkcję dyrektora Centralnego Wojskowego Klubu Sportowego „Legia” Warszawa. Na podstawie rozkazu personalnego MON nr 476 z 2 lipca 1950 przeniesiony został w stan spoczynku^[4].

6 października 1952 został aresztowany pod zarzutem [...] usiłowania usunięcia przemocą organów władzy zwierzchniej narodu polskiego, obalenia ustroju państwa polskiego i organizowania działalności dywersyjno-szpiegowskiej oraz działania na szkodę państwa polskiego. Próbowano powiązać go ze sprawą gen. Stanisława Tatara, płk. Stanisława Nowickiego i płk. Mariana Utnika, tzw. TUN. W śledztwie trwającym do 8 grudnia 1953 roku zmuszany przyznał się do zarzucanych mu przestępstw. Sądzony od 20 stycznia 1954, odwołał wszystkie wymuszone zeznania, ale 21 stycznia 1954 wyrokiem Najwyższego Sądu Wojskowego skazany z art.86 § 1,2 KKWP na karę śmierci zamienioną na 15 lat pozbawienia wolności^[2] i utratę praw publicznych i obywatelskich praw honorowych na okres 5 lat^[5]. Równocześnie rozkazem personalnym MON nr 249 z 5 marca 1954 został skreślony z ewidencji generałów WP z dniem 25 stycznia 1954.

Karę odbywał początkowo w więzieniu na Mokotowie w Warszawie, a od 25 lutego 1954 – w Zakładzie Karnym we Wronkach. Był już wtedy nieuleczalnie chory. W maju 1954 umieszczono go w szpitalu więziennym po nawrocie choroby nowotworowej przewodu pokarmowego. Więzienna komisja wnioskowała 7 sierpnia 1954 o roczną przerwę w odbywaniu kary ze względu na konieczność leczenia, ale w Departamencie Więziennictwa MBP zbyt długo wniosek rozpatrywano.

Zmarł 28 października 1954 we Wronkach w szpitalu więziennym i tam został pochowany na cmentarzu parafialnym pw. św. Katarzyny (sektor 0-I-9)^[6]. Przyczyną śmierci była niedokrwistość, choroba nowotworowa wątroby i jelita grubego^[7]. Rodzinie odmówiono wydania zwłok.

Postanowieniem Najwyższego Sądu Wojskowego w Warszawie z 7 maja 1956 wyrok uchylono, a Naczelna Prokuratura Wojskowa 11 maja tegoż roku umorzyła śledztwo przeciwko niemu z braku dowodów winy^[7]. W związku z uchyleniem wyroku skazującego rozkazem personalnym MON nr 02882 z 23 października 1957 roku przywrócono mu stopień generała brygady.

Był dwukrotnie żonaty. Drugą żoną była Blanca-Andrea Le Blanc. Miał córkę Renatę-Blancę (ur. 1929) i syna Oskara Eugeniusza (ur. 1932).

Awanse

• kapitan – zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919
• major – 1 grudnia 1924 ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 64. lokatą w korpusie oficerów zawodowych artylerii
• podpułkownik – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931
• pułkownik – ze starszeństwem z dniem 19 marca 1938
• generał brygady – 22 lipca 1948

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1937)^[8]
• Krzyż Walecznych (1921)
• Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)^[9]
• Medal Niepodległości (29 grudnia 1933)^[10]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Przypisy

Bibliografia

• Rocznik Oficerski 1923, Warszawa 1923, s. 739, 818.
• Rocznik Oficerski 1924, Warszawa 1924, s. 660, 741.
• Rocznik Oficerski 1928, Warszawa 1928, s. 418, 454.
• Rocznik Oficerski 1932, Warszawa 1932, s. 178, 708.
• Rozkazy dzienne 1 Samodzielnej Brygady Strzelców i 1 Dywizji Grenadierów, sygn. R.27. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1943. [dostęp 2017-01-14].
• Jerzy Poksiński: „TUN”. Tatar-Utnik-Nowicki. Represje wobec oficerów Wojska Polskiego w latach 1949–1956. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1992. ISBN 83-11-07980-3.
• Henryk P. Kosk, Generalicja polska, t. 1, Oficyna Wydawnicza, Pruszków 1998.
• MaciejM. Szczurowski MaciejM., Artyleria Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie w II wojnie światowej, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2001, s. 25, 58, 106, 109–110, 121–122, ISBN 83-7174-918-X, OCLC 830299476 .
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan, Rocznik Oficerski 1939, Kraków 2006, s. 157, 752.
• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943–1990 t. II:I-M, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2010.