Eva Bonnier
 Autoportret, 1886, Bonniers porträttsamling | |
| Imię i nazwisko | Eva Fredrika Bonnier |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | 17 listopada 1857 Sztokholm |
| Data i miejsce śmierci | 13 stycznia 1909 Kopenhaga |
| Narodowość | szwedzka |
| Dziedzina sztuki | Malarstwo |
| Epoka | realizm |
| Muzeum artysty | Bonniers porträttsamling |
Eva Fredrika Bonnier (ur. 17 listopada 1857 w Sztokholmie, zm. 13 stycznia 1909 w Kopenhadze) – szwedzka malarka, specjalizująca się w portretach. Mecenas sztuki.
Razem z Hanną Pauli jest zaliczana do czołowych szwedzkich malarek przełomu XIX i XX wieku[1].
Biografia
Młodość i edukacja
Eva Bonnier była najmłodszą córką Alberta i Betty Bonnier (z domu Rubenson). Miała brata, Karla Ottona. Jej ojciec był wydawcą książek[2] i założycielem wydawnictwa Bonniers förlag[3]. Dorastała w zamożnym, mieszczańskim domu na Norrmalm w Sztokholmie. Lata spędzała na Dalarö. Rodzina dużo podróżowała za granicą i była dobrze zorientowana w europejskim środowisku kulturalnym. W 1875 roku rozpoczęła naukę w szkole artystycznej Augusta Malmströma[2]. 28 sierpnia 1878 rozpoczęła studia w Akademien för de fria konsterna, które kontynuowała do wiosny 1883 roku, kiedy wyjechała do Paryża, by tam kontynuować edukację[1].
Pobyt Francji
W Paryżu mieszkała do 1889 roku. W tym okresie studiowało tam ponad sto artystek z krajów skandynawskich, a wiele z nich było, jak Eva Bonnier, studentkami w Academii Colarossiego. Przez pierwszych kilka lat Eva Bonnier mieszkała w hotelu Montparnasse, ale potem założyła własne studio[2]. W listach do rodziny w Szwecji opisywała życie codzienne Paryża oraz życie artystyczne. Część tej korespondencji została zebrana i wydana pod tytułem Pariserbref – konstnären Eva Bonniers brev 1883–1889[2].
Twórczość
Eva Bonnier w czasie pobytu w Paryżu dużo tworzyła. Jej obrazy utrzymane były w tradycji realistycznej. Brała udział w wielu wystawach, przeważnie razem ze Stowarzyszeniem Artystów Konstnärsförbundet[2]. Podzielała przekonania jego członków, którzy byli przeciwnikami tradycji akademickich. Przez krótki okres była członkiem zarządu Konstnärsförbundet[3]. Jej dorobek był często recenzowany w Szwecji[2]. Dwukrotnie wzięła udział w wystawie Salonu paryskiego, uczestniczyła ponadto w światowych wystawach w Paryżu i Chicago[2]. Malowała głównie portrety i obrazy figuratywne, w jej twórczości pojawiły się również watki społeczne, jak przedstawienia osób chorych[2]. Motywem, który wówczas wydawał się najbardziej absorbować jej uwagę, był problem światła i koloru w zamkniętym pomieszczeniu i przeniesienie doświadczeń nowoczesnego malarstwa plenerowego do wnętrza. Doświadczenia te znalazły wyraz w takich dziełach jak: Odbicie w kolorze niebieskim (1887, Nationalmuseum), Szwaczki (1888) i Muzyka (1889, nagrodzona wyróżnieniem w Salonie paryskim). Kiedy przeniosła swoje zainteresowanie na malarstwo portretowe, stworzyła kilka dojrzałych dzieł, takich jak portrety: rzeźbiarza Vernera Åkermana, doktora Moritsa Rubensona, Lisen Bonnier jako rekonwalescentki i Hanny Marcus (Nationalmuseum). To właśnie w portrecie jej sztuka osiągnęła najwyższy poziom. Obok wspomnianych znalazły się tu portrety doktora Hjalmara Lundbohma, K. J. Meijerberga i Oskara Levertina. Portrety te, namalowane w latach dziewięćdziesiątych, były zarazem punktem kulminacyjnym i końcowym sztuki Evy Bonnier[1].
Związek z Perem Hasselbergiem
Podczas pobytu w Paryżu Eva Bonnier poznała rzeźbiarza Pera Hasselberga. Oboje połączył skomplikowany związek uczuciowy. W 1892 roku mieli się pobrać, jednak zaręczyny zostały zerwane. Gdy Per Hasselberg w 1894 roku zmarł nagle na kiłę, Eva Bonnier adoptowała jego nowo narodzoną ze związku pozamałżeńskiego córkę, Julię[2].
Powrót do Szwecji
Eva Bonnier powróciła do Szwecji, do studia przy Hamngatan w Sztokholmie by rozpocząć karierę zawodową[2]. Zrealizowała serię portretów, ale po kilku latach przestała malować z powodu niskiej samooceny artystycznej. Prowadziła niezależne i wyemancypowane życie, różniące się znacznie od życia kobiet tamtych czasów. Dzięki odziedziczonemu majątkowi była niezależna finansowo i nie musiała pracować, by móc się utrzymać. Na przełomie stuleci wykonała kilka przedmiotów artystycznych, które wystawiała na dorocznych wystawach Konstnärsförbundet, ale w 1901 roku opuściła to stowarzyszenie[2].
Mecenat artystyczny i działalność donacyjna
Po zaniechaniu działalności artystycznej Eva Bonnier poświęciła się publicznemu mecenatowi. Przekazała dużą darowiznę na rzecz udekorowania Sztokholmu. Była jedną z pierwszych osób, które rozpoznały talent Hermana Norrmana i nabyły niektóre z jego największych dzieł. W 1902 roku przekazała jako darowiznę marmurowy posąg Carla Eldha Linnea dla Stockholms högskola, a w 1903 roku posągi Arona Jerndahla Ma się ku zmierzchowi i Portret dla Östermalms folkskola. Począwszy od 1903 roku przekazywała corocznie kwotę 10 tysięcy koron na rzecz dekoracji budynków i miejsc publicznych w stolicy. Przekazywała też kolejne dzieła sztuki, między innymi: dwa obrazy Nilsa Kreugera dla nowej Östermalms folkskola, relief Eldha Bawiący się chłopcy dla Östermalms högre läroverk, duży, obraz Carla Wilhelmsona Sztokholmski port dla jednej z sal sztokholmskiego urzędu pocztowego i dwie granitowe grupy niedźwiedzi w parku Berzelii dłuta Carla Millesa. Dzięki jej testamentom działalność donacyjna uzyskała trwałą i stałą formę. Kolejnymi dziełami sztuki, które pojawiły się w przestrzeni publicznej dzięki fundacji Evy Bonnier, były: Łucznik Millesa, wzniesiony obok galerii Liljevalchs konsthall na Djurgården, Fontanna Eldha przy Birger Jarlsgatan i dekoracja Einara Forsetha w kaplicy grobowej przy kościele Högalid[1].
Śmierć
W ostatnich latach życia Eva Bonnier mieszkała z Julią w zwykłym domu w Lilla Bergshamra, a sezony letnie spędzała w Dalarö[2]. W 1909 roku podczas wizyty w Kopenhadze przeziębiła się dostając wysokiej gorączki. Z niejasnych powodów wypadła z okna hotelu Cosmopolite umierając kilka dni później. Według niektórych był to zwykły wypadek, natomiast jej brat uważał, iż gorączka uaktywniła u siostry ukrytą depresję[2].
Eva Bonnier została pochowana w kwaterze żydowskiej cmentarza Norra begravningsplatsen w Solnie[2].
Obrazy
Wnętrze atelier w Paryżu, 1886 Nationalmuseum
W drzwiach atelier, 1885, Bonnierska Porträttsamlingen
Odbicie w kolorze niebieskim, 1887, Nationalmuseum
Magdalena, 1887, Prins Eugens Waldemarsudde
Rekonwalescentka, 1890, kolekcja prywatna
Szwaczki, 1887, Villa Bonnier
Gospodyni domowa, 1890, Nationalmuseum
Przypisy
- ↑ a b c d Tor Hedberg w: Svenskt biografiskt lexikon: Eva F Bonnier (szw.). sok.riksarkivet.se. [dostęp 2019-02-13].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n Margareta Gynning w: Svenskt kvinnobiografiskt lexikon: Eva Fredrika Bonnier (szw.). skbl.se. [dostęp 2019-02-13].
- ↑ a b Prins Eugens Waldemarsudde: Eva Bonnier – Konstnär och mecenat (szw.). www.waldemarsudde.se. [dostęp 2019-02-13].
Media użyte na tej stronie
Image scanned from the book "Svenskt Porträttgalleri XX - Arkitekter, Bildhuggare, Målare m.fl. " ("Swedish Portrait Gallery XX - Architects, Sculptors, Painters, ") published 1901
Eva Bonnier’s depictions of terminal illness, bring us a pared-down everyday perspective, with the artist challenging the stereotypical female bourgeois ideal of the time. Women are presented as “subjects” with strong integrity and not as fragile objects. In Reflection in Blue, from 1887, the figures are painted from a realistic perspective, placing us in the same room as the ailing person.
Around the turn of the 20th century, convalescing women are a popular theme in art. Those images should be seen in the context of the prevailing view of and construction of femininity, and thus of the standardisation of the female body. During the 19th century, two key images of women evolved: the weak, sensitive and psychosomatic upper class woman and the strong, dangerous and infectious lower class woman. The “Convalescent” became a symbol of female fragility and thus evidence of women’s inability to take part in public life. Those images can be seen as a reaction to the emancipation of women at the time and as an attempt to return them to the home and the private sphere.
But in the Nordic region one could find many hundreds of female artists and authors during this period. The female artists in Sweden were privileged compared with their European sisters, since they had access to an academic education. The women’s department of the Royal Swedish Academy of Fine Arts in Stockholm opened in 1864, and the professional women had a major influence on the cultural life of the period. They changed both the view of the role of the artist and that of middle-class family life, and in so doing they shook the norm of the male artist to the core. But at the turn of the century there was a backlash and women’s emancipation was thwarted, together with a widespread fear of the “New Woman”.