Ewangelickie Seminarium Kaznodziejskie i Szkoła Teologiczna w Poznaniu

Siedziba Ewangelickiego Seminarium Kaznodziejskiego w Poznaniu przy ul. Wierzbięcice 45
Dawny ewangelicki kościół św. Mateusza w Poznaniu, położony w sąsiedztwie siedziby Ewangelickiego Seminarium Kaznodziejskiego (obecnie rzymskokatolicki kościół Maryi Królowej)

Ewangelickie Seminarium Kaznodziejskie i Szkoła Teologiczna w Poznaniu (niem. Evangelisches Predigerseminar und Theologische Schule in Posen) – utworzona w Poznaniu w 1921 przez władze Ewangelickiego Kościoła Unijnego w Polsce uczelnia teologiczna mająca na celu kształcenie pastorów dla niemieckich Kościołów ewangelickich w Polsce. Po II wojnie światowej nie wznowiła działalności. Określana była także jako Wyższa Szkoła Teologiczna w Poznaniu. Od 1923 mieściła się przy ulicy Wierzbięcice 45.

Instytucja została utworzona w 1921 przez mający siedzibę w Poznaniu konsystorz Ewangelickiego Kościoła Unijnego w Polsce. Wyjaśniając jej genezę Woldemar Gastpary napisał: „Ponieważ polskie władze państwowe wymagały od kandydatów na duchownych odbycia przynajmniej części studiów na krajowej uczelni teologicznej, Kościół unijny w roku 1921 założył w Poznaniu teologiczne seminarium ewangelickie, które potem miało być rozbudowane do rangi fakultetu teologicznego, oprócz tego miał seminarium dla kandydatów po ukończeniu studiów teologicznych. W praktyce wyglądało to tak, że kandydaci przez trzy semestry uczęszczali do seminarium teologicznego w Poznaniu, następnie na sześć semestrów szli na wydział teologiczny jednego z uniwersytetów niemieckich, zaś po ukończeniu studiów teologicznych na rok do seminarium dla kandydatów dla duchownych”[1].

Uczelnią zarządzało kuratorium w składzie: superintendent generalny Ewangelickiego Kościoła Unijnego w Polsce, przewodniczący synodu tego Kościoła, prawnik będący członkiem synodu i dziekan uczelni wybierany przez jej profesorów. Bieżącą działalnością uczelni kierował dziekan[2]. Pierwszym dziekanem był pastor Adolf Schneider, a po jego śmierci w 1928 funkcję tę objął Richard Hildt (opuścił Poznań w 1940)[3][2][4].

Do grona wykładowców należeli poza już wymienionymi Adolfem Schneiderem i Richardem Hildtem: Karl Berger, Wilhelm Bickerich, Paul Blau, Johannes Horst, Ernst Kienitz, Harald Kruska, Arthur Rhode, Arnold Starke[3].

W sprawozdaniu pt. Evangelisches Predigerseminar und Theologische Schule in Posen. Bericht über das Studienjahr 1929 podano, że w uczelni w roku 1930/1931 studiują 42 osoby, w tym 33 należące do parafii ewangelicko-unijnych[2].

Poznańska uczelnia była antagonistycznie nastawiona do Wydziału Teologii Ewangelickiej Uniwersytetu Warszawskiego, którą postrzegała jako instytucję niechętną niemczyźnie[5].

Siedzibą uczelni od 1923 był wzniesiony w 1912 budynek należący do parafii ewangelicko-unijnej św. Mateusza położony przy ulicy Wierzbięcice 45[4]. Po II wojnie światowej w budynku umieszczono Urząd Skarbowy Poznań-Wilda, który działał w nim do końca listopada 2017[6]. Właścicielem obiektu jest Parafia Ewangelicko-Augsburska w Poznaniu[7].

Przypisy

  1. Woldemar Gastpary, Protestantyzm w Polsce w dobie dwóch wojen światowych 1914–1939, Warszawa 1978, s. 171.
  2. a b c Stefan Grelewski, Wyznania protestanckie i sekty religijne w Polsce współczesnej, Lublin 1937, s. 294.
  3. a b Olgierd Kiec, Die evangelischen Kirchen in der Wojewodschaft Posen (Poznań) 1918-1939, Wiesbaden 1998, s. 175.
  4. a b Maciej Brzeziński: Historia dawnej parafii ewangelickiej św. Mateusza na Wildzie. poznanskiehistorie.blogspot.com, 21 października 2018. [dostęp 2019-11-02].
  5. Woldemar Gastpary, Protestantyzm w Polsce w dobie dwóch wojen światowych 1914–1939, Warszawa 1978, s. 170–171.
  6. Nowe adresy poznańskich urzędów skarbowych - Aktualności - Urząd Skarbowy Poznań-Wilda, www.wielkopolskie.kas.gov.pl [dostęp 2019-11-02].
  7. Wierzbięcice. poznan.luteranie.pl. [dostęp 2019-11-02].

Media użyte na tej stronie

Poznan Rynek Wildecki 463.jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rynek Wildecki, Poznań, Urząd Skarbowy. Dawny dom ewangelickiej parafii św. Mateusza i siedziba Ewangelickiego Seminarium Kaznodziejskiego i Szkoły Teologicznej w Poznaniu przy ul. Wierzbięcice 45
Kosciol Maryi Krolowej w Poznaniu 2014 (1).jpg
Autor: Nostrix, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Maryi Królowej na Wildzie w Poznaniu.