Festiwal Kultury Pogranicza Folkowisko

Festiwal Kultury Pogranicza Folkowisko – impreza kulturalna odbywająca się we wsi Gorajec (gmina Cieszanów) leżącej na Roztoczu. Celem imprezy jest kultywacja dziedzictwa kulturowego narodów zamieszkujących Galicję przed II wojną światową: Polaków, Ukraińców, Żydów, Niemców. Organizatorem Festiwalu^[1] są miejscowi aktywiści ze Stowarzyszenia Animacji Kultury Pogranicza FOLKOWISKO^[2] działający we współpracy z Ośrodkiem Wczasowym Chutor Gorajec, Radą Sołecką Gorajca oraz organizacjami pozarządowymi.

Pierwsze Folkowiska

W lipcu 2008-2010 w Gorajcu odbywały się nieformalne spotkania pasjonatów kultury ludowej. Podczas spotkań odbywały się rajdy po okolicznych atrakcjach turystycznych oraz wieczorne biesiady taneczne^[3].

Festiwal Kultury Pogranicza Folkowisko 2011 (KULTURA UKRAIŃSKA)

W dniach 15-17 lipca 2011 roku odbyło się pierwsze oficjalne Folkowisko. W wydarzeniu wzięło udział około 500 osób, w tym 100 gości pola namiotowego. Pierwszym punktem imprezy był Wieczór Opowiadaczy pod patronatem Andrzeja Stasiuka, podczas którego wystąpili ludowi opowiadacze: Dziadek Olek (Aleksander Sola), Jurij Cymbał i Mateusz Piotrowski. Drugiego dnia goście festiwalu uczestniczyli w szeregu krajoznawczych rajdów: kajakowym, Spacerze po Gorajcu, samochodowym, ekstremalnym oraz przejeździe wozami. Podczas wieczornej Nocy Folkowej wystąpili: Zoja Svobodin z Ukrainy oraz zespół Żmije. Niedziela została poświęcona gorajeckiej świątyni. Przez cały dzień prowadzony był dyżur przewodnicki po cerkwi, a uwieńczeniem imprezy był koncert dumek ukraińskich w wykonaniu Eweliny Koniec i Anny Szałuckiej^[4].

Festiwal Kultury Pogranicza Folkowisko 2012 (KULTURA ŻYDOWSKA)

Folkowisko 2012 odbyło się w dniach 13-15 lipca 2012. Festiwal był poświęcony przede wszystkim kulturze żydowskiej. Na Folkowisku 2012 wystąpili Dagadana, Liudy Dobri, Vladimirska, Klezmaholics, Jacek Kleyff, Andrzej Stasiuk oraz Kuba Blokesz. Przeprowadzono także szereg warsztatów tematycznych (wycinanka żydowska, podstawy języka jidisz, mała ceramika ect.) odbyły się także rajdy oraz pierwsza w historii Gra Wiejska.^[5]. W tych dniach Gorajec odwiedziło około 1000 osób.

Festiwal Kultury Pogranicza Folkowisko 2013 (KULTURA CHŁOPSKA)

Trzecia edycja Festiwalu Folkowisko odbyła się w dniach 12-14 lipca 2013. Tym razem organizatorzy skupili się na kulturze chłopskiej regionu, poświęcając festiwal 165 rocznicy zniesienia pańszczyzny na terenie Galicji. Zaprezentowano bogatą kulturę ludową ziemi lubaczowskiej oraz Roztocza. Jednym z najważniejszych wydarzeń festiwalu była podsumowująca trwającą od maja kampanię społeczną "Jestem ze wsi!" debata "Polskość -wiejskość?". W debacie udział wzięli pisarz Andrzej Stasiuk, filozof Piotr Graczyk i socjolog Jan Sowa,. Rozmowę poprowadzili Dorota Wodecka z "Gazety Wyborczej" i Mateusz Piotrowski ze Stowarzyszenia Folkowisko. Piątkowy "Wieczór opowiadaczy" poświęcony był buntowi chłopskiemu i sprzeciwowi wobec obowiązkowi pańszczyzny. O chłopskiej niedoli opowiadali: poeta Jacek Podsiadło,  Maciej Szajkowski lider zespołu R.U.T.A. i muzyk Kapeli Ze Wsi Warszawa, oraz muzyk i dziennikarz Janusz Mazur.

Główną muzyczną gwiazdą Folkowiska 2013 była grupa R.U.T.A. obok niej podczas festiwalu na dwóch gorajeckich scenach wystąpili: Jacek Kleyff wraz z Jerzym „Słomą” Słomińskim, Kuba Blokesz, zespoły: Koromysło, Kocirba, Hawok, Salsa, Żmije, Strojone oraz Studium Instrumentów Etnicznych.

W programie festiwalu znalazły się także warsztaty bębniarskie, teatralne, śpiewacze czy "umiejętności ludowych" (np. motanie lalek, wycinanka żydowska, garncarskie itp.), wieczory z opowieściami podróżniczymi (podróż Andrzeja Stasiuka do Azji Środkowej, Wojciecha Ganczarka „Białoruś – nieznany sąsiad” i Damiana Szczepańskiego wyprawa do Rumunii) i historycznymi, pokazy kulinarne (Jurija Gerasymczuka) , plener fotograficzny, spacer po Gorajcu, rajd ekstremalny i samochodowy oraz spływ kajakowy. Dużą popularnością, szczególnie wśród najmłodszych cieszyła się Gra Wiejska "W drodze po wolność". Ważnym festiwalowym wydarzeniem było zaprezentowanie odtworzonego przez Konstantego Fursow obrazu upamiętniającego zniesienie pańszczyzny w Gorajcu.

W Festiwalu uczestniczyło około 2000 osób, w tym około 200 gości pola namiotowego.

Festiwal Kultury Pogranicza Folkowisko 2014 (KULTURA JEST BABĄ)

Ta sekcja od 2015-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji. Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych. Część lub nawet wszystkie informacje w sekcji mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tej sekcji.

Czwarta edycja Festiwalu Folkowisko odbyła się w dniach 11-13 lipca 2014 pod hasłem „Kultura jest babą”.

Motywem przewodnim „Babskiego Folkowiska” była praca i życie wiejskich kobiet.  Na uczestników Festiwalu czekały liczne warsztaty min.  gotowania (slow food), uprawy roślin, gry na didgeridoo, warsztaty muralu wiejskiego poprowadzone przez artystkę Justynę Posiecz-Polkowską, śpiewu tradycyjnego (kołysanek) oraz przeróżne warsztaty rękodzielnicze. Zajęcia te przeplatały się z wycieczkami, pokazami filmowymi, spektaklami teatralnymi, (Opowieści z walizki), grą wiejską, spotkaniami z pisarzami i opowiadaczami.

Na  muzycznej scenie festiwalu pojawili się tacy artyści, jak Kobieca formacja folkowa Same Suki (której koncert na żywo transmitowało Polskie Radio Rzeszów), ukraiński zespół Joryj Kloc, Hudacy, Hadra, NTD, Koromysło,  Strojone, Niespodzianka, Blokowiska i bard Kuba Blokesz. Po raz pierwszy na Folkowisku funkcjonowała Otwarta Scena, na której wystąpiło kilkunastu artystów, muzyków i opowiadaczy. Do legendy festiwalu przeszedł 12 godzinny koncert lwowskiej grupy muzycznej Joryj Kłoc

W ramach spotkań z opowiadaczami o motocyklowych wyprawach opowiadali Tamara i Paweł Głaz, o Słowacji Werona Gogola, o podróżowaniu z dzieckiem Agnieszka i Michał Jastrzębscy, o magii kobiecej Olga Solarz. Gościem honorowym wieczoru opowiadaczy był bajarz Aleksander Sola.

Podczas festiwalu odbyła się również finałowa debata kampanii społecznej „Kultura jest Babą” zatytułowana: „Kultura jest babą? Sytuacja oraz zaangażowanie kobiet w działalność społeczną i kulturalną na wsi i w małych miastach”. W rozmowie na temat kobiecej strony kultury udział wzięły artystki, animatorki kultury, działaczki społeczne: Aleksandra Rózga (Stacja Sanok), Zofia Zaborniak (Koło Gospodyń Wiejskich – Nowe Brusno), Urszula Zaborniak (MBP Cieszanów), Joanna Szurlej (Stowarzyszenie Kobiet Bieszczadzkich Nasza Szansa w Lesku.) dyskusję moderowała: Magdalena Chustecka (Przestrzeń Kobiet).  Projekt zrealizowany został w ramach programu Obywatele dla Demokracji, finansowanego z Funduszy EOG.

Podsumowanie

Folkowisko jest interdyscyplinarnym festiwalem, cechującym się domową, rodzinną i przyjacielską atmosferą. Wszyscy uczestnicy zobowiązani są do noszenia imiennych identyfikatorów. Udział w festiwalu umożliwia jedynie wcześniejsza rezerwacja miejsc.

Przypisy

Linki zewnętrzne

Stowarzyszenie Animacji Kultury Pogranicza Folkowisko - strona internetowa