Finanse osobiste

Piramida zachowań finansowych[1]

Finanse osobiste (finanse gospodarstw domowych) – część nauki o finansach zajmująca się zachowaniami gospodarstw domowych na rynku finansowym (subdyscyplina)[2]. Finanse osobiste zajmują się między innymi analizą potrzeb finansowych gospodarstw domowych i sposobów ich zaspokajania, badaniami rynku usług finansowych gospodarstw domowych oraz diagnozą postaw konsumentów wobec poszczególnych instrumentów i produktów finansowych.

Zachowania gospodarstw domowych na rynku finansowym można przedstawić za pomocą piramidy zachowań finansowych. Każdej z części można przyporządkować szczegółowe obszary tematyczne finansów osobistych. Jednocześnie każdy z poziomów piramidy wyznacza inny poziom dojrzałości finansowej.

Głównym celem finansów osobistych jest zarządzanie majątkiem (czyli zgromadzenie majątku w odpowiedniej wysokości i skuteczne jego pomnażanie z wykorzystaniem różnych instrumentów inwestycyjnych). Ale ten cel nie będzie możliwy bez wcześniejszego spełnienia celów z niższych pięter piramidy.

Pierwszym z nich jest umiejętne zarządzanie gotówką. W ramach tego obszaru można wyodrębnić prowadzenie budżetu domowego (w tym określanie źródeł wpływów i wydatków), planowanie i kontrolowanie wydatków w czasie (w różnych horyzontach czasowych) oraz zarządzanie płynnością (w tym wykorzystywanie kredytów i pożyczek).

Utrzymanie płynności w budżecie domowym pozwala z czasem odłożyć część środków na różne nieprzewidzianie sytuacje (tzw. poduszka lub bufor oszczędności). Zgromadzenie rezerwy finansowej ułatwia utrzymanie płynności, a jednocześnie pozwala zainicjować zachowania związane z kumulowaniem oszczędności, co jest warunkiem przejścia na kolejny poziom, czyli systematycznego oszczędzania na różne cele (w tym cele bardzo odległe czasowo – takie jak np. edukacja dzieci, zabezpieczenie emerytalne). Ostatnim poziomem piramidy jest pozycja rentiera żyjącego z dochodów z wypracowanego i pomnożonego majątku[3].

Przypisy

  1. G. Wąsowicz-Kiryło, Psychologia finansowa. O pieniądzach w życiu człowieka, Difin, Warszawa, 2008, s. 77.
  2. Adam Barembruch: Zarządzanie finansami osobistymi - teoria i praktyka. www.wneiz.pl. [dostęp 2015-12-25].
  3. Finansowa forteca : jak inwestować skutecznie i mieć święty spokój, wyd. Wydanie pierwsze, Warszawa: FBO Marcin Iwuć, 2020, ISBN 978-83-958468-0-9, OCLC 1199656428 [dostęp 2020-12-15].

Bibliografia

  • G. Wąsowicz-Kiryło, Psychologia finansowa. O pieniądzach w życiu człowieka, Difin, Warszawa, 2008, ISBN 978-83-7251-900-9.
  • Finanse osobiste, Ewa Bogacka-Kisiel (red.), Warszawa: PWN, 2012, ISBN 978-83-01-16974-9, OCLC 812713693.

Media użyte na tej stronie

Finanse osobiste.svg
Autor: Wikiekonomia (Yarl), Licencja: CC BY-SA 4.0
Finanse osobiste