Flotylla Wiślana

Ten artykuł należy dopracować: Flotylla Wiślana była także wojenną flotyllą rzeczną Królestwa Kongresowego 1815-1833. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Motorówka uzbrojona, w głębi "Stefan Batory".
1920 r.

Działo na pokładzie "Stefana Batorego".
1920

Flotylla Wiślana – pierwotnie jednostka wchodząca w skład austriacko-węgierskiej marynarki wojennej. Powołana do życia podczas konfliktów bałkańskich pod koniec 1912 w oparciu o instrukcję z 1911. W celu jej utworzenia zostały zajęte statki parowe pływające na Wiśle należące do prywatnych armatorów jako pierwsze jednostki pływające weszły w jej skład statki: Dunajec, Kopernik, Krystyna Melsztyn, Tyniec, Wanda i Wawel. Wszystkie pływały pod polskimi nazwami, pod koniec 1913 statki ponownie rozbrojono (z 3,7 cm armat morskich L26). W momencie wybuchu I wojny światowej statki ponownie uzbrojono. Flotylla działała do zakończenia I wojny światowej na Wiśle i Bugu, gdzie przeniesiono część jednostek w celu zapewnienia transportu. Poza działaniami bojowymi w sierpniu i wrześniu 1914 Flotylla Wiślana charakteryzowała się głównie służbą transportową.

Podobnie Rosjanie i Niemcy utworzyli flotylle na Wiśle, których jednostki miały nazwy rosyjsko- lub niemieckojęzyczne, nie odegrały one jednak żadnej roli w działaniach bojowych. Po wyzwoleniu Krakowa spod władzy zaborcy austriackiego w dniu 31 października 1918 nastąpiło przejmowanie majątku należącego do armii zaborcy. Płk. Roja, który objął władzę wojskową w Krakowie w dniu 3 listopada wydał rozkaz upoważniający kpt. Władysława Nawrockiego do przejęcia statków należących do austriacko-węgierskiej Flotylli Wiślanej i utworzenia pierwszej w porozbiorowych dziejach Polski jednostki Marynarki Wojennej - Flotylli Wiślanej.

Od listopada 1918 polska flotylla rzeczna, część Polskiej Marynarki Wojennej działająca w dorzeczu Wisły od listopada 1918 (pierwsze okręty) do rozwiązania 1 października 1925.

Prawdopodobnie 12 listopada 1918 z przejętych od Austro-Węgier od 1 listopada jednostek powstała Polska Flotylla Wiślana w Krakowie pod dowództwem kpt. Władysława Nawrockiego. Z jednostek przejętych od Niemców w Warszawie i Modlinie powstała Flotylla Wiślana w Modlinie dowodzona przez płk mar. Bogumiła Nowotnego.

23 grudnia 1918 zostały połączone w Flotyllę Wiślaną.

Statki pozostawione przez Niemców w listopadzie 1918 i wcielone do flotylli:

• "Warta"
• "Bug"
• "Różycki"
• "Bartosz Głowacki"
• "Neptun"
• kilka uzbrojonych motorówek

Prywatne statki wiślane wcielone w 1920, zwrócone w 1926:

• "Kiliński"
• "Neptun"
• "Wyspiański"
• "Stefan Batory"
• "Minister"
• "Sobieski"
• "Moniuszko" (14 sierpnia 1920 ostrzelany i osadzony na mieliźnie, śmierć poniósł dowódca ppor. Jerzy Pieszkański^[1])
• "Warneńczyk"
• "Andrzej Zamoyski"
• "Kopernik"
• "Melsztyn"
• "Maria"
• "Kraszewski"

Oficerem, a potem komendantem niewymienionego wyżej "statku wojennego" (nomenklatura ówczesna) Flotylli Wiślanej "Wisła" był od kwietnia 1919 do końca 1920 Heliodor Laskowski^[2].

Po rozwiązaniu flotylli, ponownie polskie okręty pojawiły się na Wiśle w 1939 roku jako Oddział Wydzielony Rzeki Wisły, użyty w kampanii wrześniowej.

Przypisy

Bibliografia

• Witold Arkuszewski "Wiślane statki pasażerskie XIX i XX wieku".
• Stanisław Łagowski: Szlakiem twierdz i ufortyfikowanych przedmości. Pruszków: Oficyna Wydawnicza Ajaks, 2005. ISBN 83-88773-96-8.

Linki zewnętrzne

• www.rzeczna2004.republika.pl. rzeczna2004.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-01-10)].
• Historia Flotylli Wiślanej. ossow1920.pl. [dostęp 2014-01-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (1 lutego 2014)].
• 100 lat Flotylli Wiślanej i regulacji górnego biegu Wisły