Ford FT-B

Ten artykuł od 2021-01 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Ford FT-B
Ford FT-B
Dane podstawowe
Państwo	II Rzeczpospolita
Typ pojazdu	lekki samochód pancerny
Trakcja	kołowa
Załoga	2 osoby
Historia
Prototypy	1920
Produkcja	1920
Wycofanie	1931
Egzemplarze	16 lub 17 egz.
Dane techniczne
Silnik	silnik gaźnikowy, 4-cylindrowy, 4-suwowy Ford T o mocy 22,5 KM
Transmisja	mechaniczna
Pancerz	nitowany z płyt walcowanych o grubości 3 - 8 mm
Długość	3,25 m
Szerokość	1,55 m
Wysokość	1,73 m
Prześwit	0,23 m
Masa	1350 kg
Osiągi
Prędkość	50 km/h
Zasięg	250 km
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 lekki karabin maszynowy Maxim wz. 08/15 lub wz. 05/S kal. 7,92 mm, z 1250 nabojami, 25 granatów ręcznych
Użytkownicy
Polska

Ford FT-B (Ford Tf-c, model 1920) – samochód pancerny konstrukcji polskiej z okresu wojny polsko-bolszewickiej, produkowany w Centralnych Warsztatach Samochodowych w Warszawie. Pierwsza tego typu polska konstrukcja i podstawowy wóz pancerny w wyposażeniu polskich sił pancernych w tamtym okresie.

Historia

Tadeusz Tański przy skonstruowanym przez siebie samochodzie Ford FT-B

Latem 1920 roku sytuacja Wojska Polskiego na froncie wojny polsko-bolszewickiej była trudna. Jednym z problemów był brak pojazdów pancernych i niemożność ich zakupu za granicą. W tej sytuacji inż. Tadeusz Tański, cywilny pracownik Sekcji Samochodowej Ministerstwa Spraw Wojskowych, z własnej inicjatywy opracował projekt budowy samochodu pancernego na podwoziu popularnego w tym czasie samochodu osobowego Ford Model T. Podwozie zostało zmodyfikowane – wzmocniono tylny most i drążki kierownicze, pochylono bardziej kierownicę, zmieniono położenie zbiornika paliwa, wydłużono korbę rozruchową silnika, zmieniono deskę rozdzielczą. W ciągu dwóch tygodni prototyp był gotów do trwających kilka dni prób. Wypadły one pomyślnie. Rozpoczęto produkcję. Zbudowano 16 lub 17 samochodów.

Służba

Początkowo planowano sformować jeden większy, samodzielny oddział złożony z samochodów Ford FT-B. Sytuacja wojenna (trwająca Bitwa Warszawska) spowodowała, że poszczególne pojazdy były, zaraz po zbudowaniu, wysyłane na front. Były tam używane w składzie różnych oddziałów. Dopiero w późniejszym okresie zrealizowano początkowy plan. Sformowano m.in. 1 kolumnę lekkich samochodów pancernych.

Po wojnie w uzbrojeniu wojska pozostało 12 samochodów tego typu. Początkowo większość służyła w 3 dywizjonie samochodów pancernych w Warszawie. Jesienią 1925 roku zostały rozdzielone do nowo sformowanych szwadronów samochodów pancernych. Jeden z nich o numerze rejestracyjnym "5021" trafił do 2 Szwadronu Samochodów Pancernych w Warszawie. Sześć egzemplarzy eksploatował 1 Szwadron Samochodów Pancernych.

W latach 1927-1928 były stopniowo wycofywane. W 1931 roku w wykazach figurował już tylko jeden samochód (nr rej. 5021).

Dane taktyczno-techniczne

Plan samochodu pancernego Ford FT-B

Replika samochodu pancernego Ford FT-B

• Wymiary
  • Długość: 3,25 m
  • Szerokość: 1,55 m
  • Wysokość: 1,73 m
  • Rozstaw osi: 2,52 m
  • Prześwit: 0,23 m
• Prędkość maksymalna: 50 km/h
• Zasięg: do 250 km
• Promień skrętu: 4,1 m
• Uzbrojenie: 1 lekki karabin maszynowy Maxim wz.08/15 lub wz.05/S kal. 7,92 mm, z 1250 nabojami, 25 granatów ręcznych.
• Pancerz grubości: 8 mm (pionowe płyty) i 3 mm (górne płyty), dno było nieopancerzone (drewniane).
• Silnik: Ford, 22,5 KM, 2900 cm³?, 4-cylindrowy, 4-suwowy, dolnozaworowy, chłodzony wodą.
• Podwozie – pochodzące z samochodu osobowego Ford T, zmodyfikowane i wzmocnione w Polsce.
  • Rama prostokątna
  • Osie sztywne
  • Zawieszenie na piórowych resorach poprzecznych półeliptycznych. Resory i tylny most wzmocnione w Polsce.
  • Skrzynia biegów: planetarna z dwoma przełożeniami do przodu i jednym wstecz. Napędzana tylna oś.
  • Hamulce bębnowe na koła tylne.
  • Koła drewniane, rozmiar opon 30x3.5", prawdopodobnie wypełnione porowatą masą antyprzestrzelinową ("gusmatyki").
• Nadwozie miało otwierane do tyłu włazy po obu burtach. Chłodnica była chroniona przez pancerne drzwiczki. Koło zapasowe przewożono wewnątrz, przy tylnej ścianie.
• Wieża: pięciokątna, zwężająca się z przodu, z małym włazem na dachu.

Zobacz też

• Samochód pancerny wz. 29

Bibliografia

• Janusz Magnuski, "Samochody pancerne Wojska Polskiego 1918-1939", WiS; Warszawa 1993
• Jan Tarczyński, K. Barbarski, A. Jońca, "Pojazdy w Wojsku Polskim - Polish Army Vehicles - 1918-1939"; Ajaks; Pruszków 1995
• Piotr Zarzycki, "Improwizowany samochód pancerny FT-B Model 1920"; Młody Technik 11/1988
• Janusz Magnuski, "Samochód pancerny Ford"; MMG, Warszawa 1990

Linki zewnętrzne

• Opis samochodu pancernego Ford FT-B w portalu MILITIS.pl
• Polski samochód pancerny Ford FT-B
• Relacja syna kierowcy Forda FT-B w ramach projektu Praga Gada