Fort VI Twierdzy Warszawa

Twierdza Warszawa
Fort VI Twierdzy Warszawa
Symbol zabytku nr rej. A-13 z 8 czerwca 1999
Ilustracja
Fort VI: Koszary szyjowe
Państwo Polska
MiejscowośćWarszawa
Typ budynkuobiekt militarny
InwestorArmia rosyjska
Rozpoczęcie budowy1883
Ukończenie budowylata 80. XIX wieku
Pierwszy właścicielArmia rosyjska
Kolejni właściciele

Wojsko Polskie (II RP)

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt otoczony kołem zębatym z opisem „Twierdza WarszawaFort VI Twierdzy Warszawa”
Ziemia52°11′04,08″N 20°56′46,75″E/52,184467 20,946319

Fort VI („Okęcie”) – jeden z fortów pierścienia zewnętrznego Twierdzy Warszawa, wybudowany w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Poprzednim w kolejności jest Fort V „Włochy”, zaś następnym - Fort VII „Zbarż”.

Opis

W planie obrony twierdzy zadanie umocnienia polegało na obronie szosy prowadzącej na Kraków - obecnej alei Krakowskiej. Fort został zaplanowany na planie pięcioboku z dwoma czołami. Fort otaczała sucha fosa, broniona przez kaponiery (fot.). W późniejszym okresie wskutek uszkodzenia systemu odwadniającego rowy wypełniły się wodą. Głównym obiektem zaplecza były ceglane koszary. W czasie modernizacji twierdzy wzniesiono nowe, betonowe kaponiery, w tym bardzo rzadką w fortyfikacjach Warszawy kaponierę przeciwskarpową przed czołem fortu. Ponadto u styku barków i czół wzniesiono charakterystyczne betonowe umocnienia, identyfikowane zazwyczaj jako lekkie, jednoosobowe schrony bojowe. Po roku 1909 w ramach likwidacji twierdzy kaponiery zostały wysadzone w powietrze.

Jesienią 1939 po wschodniej stronie fortu założono cmentarz wojenny.

Podczas okupacji niemieckiej w 1944 w pobliżu fortu powstał obóz dla jeńców radzieckich[1].

W okresie powojennym fort zajmowało Wojsko Polskie. 14 marca 1980 roku, na terenie fortu rozbił się samolot pasażerski IŁ-62 Mikołaj Kopernik, należący do PLL LOT, dowodzony przez kpt. Pawła Lipowczana. W katastrofie zginęły wszystkie osoby znajdujące się na pokładzie, w sumie 87 osób, 77 pasażerów oraz 10 członków załogi. Wśród ofiar znajdowali się m.in.: piosenkarka Anna Jantar oraz amatorska reprezentacja bokserska z USA. Od 1990 ulica prowadząca do fortu nosi imię kpt. Lipowczana. Na terenie fortu znajduje się pomnik upamiętniający ofiary katastrofy.

Fort znajduje się w rękach prywatnych i jest wykorzystywany w celach gospodarczych[2].

Pojawienie się wody w fosie fortu doprowadziło do zniszczenia koszar szyjowych.

Wpisany do rejestru zabytków jako: fort VI "Okęcie", ul. Lipowczana 6, 1883, 1900, nr rej.: A-13 z 8.06.1999

Filmy

  • Czarny serial: Kopernik (2000) [1], odc. 3, 25 min
  • Historie lotnicze: 26 sekund. Tragedia Kopernika (2008) [2], Discovery Historia, 44 min
  • Polska i świat z historią w tle: Twierdza Warszawa (2011), odc. 29, 20 min

Przypisy

  1. Czesław Pilichowski: Obozy hitlerowskie na ziemiach polskich 1939–1945. Informator encyklopedyczny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 555. ISBN 83-01-00065-1.
  2. Ewa Michalska-Markert, Wojciech Markert: Spacerem po... Warszawie. Warszawa: Agencja Wydawnicza Egros, 2018, s. 158. ISBN 978-83-63957-77-3.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Warszawa fortvi 002.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Klemens~commonswiki (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5
Fotografia przedstawia ruiny koszar szyjowych Fortu VI "Okęcie" Twierdzy Warszawa. Autor: Zbigniew Strucki (zstrucki@o2.pl)
Legenda zabytek techniki.svg
Symbol zabytku techniki do legendy mapy