Fort reditowy

Fort na l'Île Pelée (część fortyfikacji portu w Cherbourgu), z dominującą, półokrągłą reditą w centrum, chronioną od tyłu dwoma półbastionami, osłoniętą fosą i zewnętrznym wałem
Widok boczny redity „Lunety Warszawskiej”

Fort reditowy – typ fortu, którego centralnym ośrodkiem była działobitnia w postaci redity (śródszaniec) – murowanej budowli, w której umieszczona była bateria dział stanowiących główne uzbrojenie fortu.

Były to samodzielne dzieła fortyfikacyjne lub części obwodu obronnego, typowe dla poligonalnego systemu obronnego. Przeznaczone były zarówno do obrony dalekiej ogniem artyleryjskim, jak również bliskiej (ogniem działowym lub piechoty). Od przedpola reditę osłaniał wał, najczęściej pięciokątny, z kaponierami. Zapole chronił wał z kaponierą szyjową[1]. Dzięki zwielokrotnieniu przeszkód (wał, fosa, wał, ściana redity, wewnętrzny dziedziniec redity), chronionych stanowiskami obronnymi, fort był przystosowany do głębokiej i uporczywej obrony[2].

Typowymi fortami reditowymi są fort „Kleparz” i „Luneta Warszawska” w twierdzy krakowskiej lub fort „Winiary” w twierdzy poznańskiej.

Na skutek wzrostu siły rażenia pocisków artyleryjskich, odkryte mury redit stały się zbyt wrażliwe na uszkodzenia. Z tego względu stopniowo rezygnowano z murowanego śródszańca, by zmienić ją w przykryte ziemią koszary szyjowe, a stanowiska artylerii przenieść na wał ziemny, co doprowadziło do powstania fortu artyleryjskiego[3].

Przypisy

  1. Janusz Bogdanowski: Architektura obronna w krajobrazie Polski: od Biskupina do Westerplatte. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 520. ISBN 83-01-12223-4.
  2. Janusz Bogdanowski: Warownie i zieleń twierdzy Kraków. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 1979, s. 140. ISBN 83-08000096.
  3. Janusz Bogdanowski: Architektura obronna w krajobrazie Polski: od Biskupina do Westerplatte. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 159–163. ISBN 83-01-12223-4.

Media użyte na tej stronie

Krakow Luneta Warszawska 4.jpg
Autor: Andrzej Otrębski, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kraków - fort 12 (IVa) Twierdzy Kraków Luneta Warszawska
Fort de l'ile Pelee - plan-relief 1872.jpg
Autor: Martin Leveneur, Licencja: CC BY-SA 3.0
Plan-relief du fort de l'île Pelée à Cherbourg dans son état de 1872. Plan-relief construit de 1813 à 1819 et actualisé de 1863 à 1872. Échelle 1/600e