Fortyfikacja

Fortyfikacje na ilustracji z początku XX w
Twierdza (Twierdza Mehrangarh w Dźodhpur)
Podziemna część fortyfikacji – tunele
Mury obronne (Mury obronne twierdzy w Chocimiu)
Wzniesione z kamienia polnego i rudy darniowej żelaza średniowieczne mury obronne i basteje w Szprotawie
Okop (Zdjęcie z 1916 r.)

Fortyfikacja (z łac. fortificatio – umocnienie, od fors dpn. fortis siła i ficatio od facere robić, czynić, działać) – zespół obiektów wojskowych w postaci odpowiednich budowli i urządzeń, przeznaczonych do prowadzenia działań obronnych.

Ponadto jest to dziedzina inżynierii wojskowej, która zajmuje się przygotowywaniem terenu do walki przez opracowanie, zaprojektowanie i zorganizowanie prac mających na celu wykonanie obiektów i zespołów fortyfikacyjnych służących do osłony wojsk i obszaru terytorium podczas działań bojowych.

Jest to także nauka wojskowo-techniczna (dziedzina inżynierii wojskowej), opracowująca podstawy teoretyczne i sposoby praktyczne ochrony i obrony wojsk, ludności, obiektów tyłowych wojsk i gospodarki od działania środków napadu środkami rażenia, metodą budowy lub wykorzystania umocnień.

Podział fortyfikacji

Obiekty fortyfikacyjne dzieli się na:

  • fortyfikację polową – umocnienia terenu w procesie bezpośredniego przygotowania i prowadzenia walki (operacji), których przykładem są obozy warowne czy szańce
  • fortyfikację półstałą – wznoszona jako miejsce przygotowane zawczasu do obrony na wypadek zagrożenia i wtedy dopiero wymagające dalszej rozbudowy
  • fortyfikację stałą – obiekty zbudowane na stałe, a nie na potrzeby bieżących działań wojennych
  • budownictwo podziemne.

Typy fortyfikacji

Wyróżnia się następujące typy fortyfikacji:

Elementy fortyfikacji

Elementami obiektów fortyfikacyjnych są:

Znani twórcy fortyfikacji

Do znanych twórców specjalizujących się w budowaniu obiektów fortyfikacyjnych należą:

Zobacz też

Bibliografia

  • Mała Encyklopedia Wojskowa t. 1, MON: Warszawa 1967
  • Bolszaja Sowietskaja Encykłopedia t. 28, Moskwa 1978
  • Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 49. ISBN 83-85001-89-1.

Media użyte na tej stronie

Cheshire Regiment trench Somme 1916.jpg
A German trench occupied by British Soldiers near the Albert-Bapaume road at Ovillers-la-Boisselle, July 1916 during the Battle of the Somme. The men are from A Company, 11th Battalion, The Cheshire Regiment.
Fortbourtange.jpg
Autor: unknown, Licencja: Copyrighted free use
Krakow Fort31 20070413 1756.jpg
Autor: Jakub Hałun, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Fort 31 Benedykt, Kraków
Kochłowice, bunkier.png
Autor: Genius Loci 1, Licencja: CC BY-SA 3.0
Schron bojowy nr 75 w Kochłowicach
Mury obronne Szprotawa.jpg
Autor: Maciej Boryna, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wraz z zamkiem wytrzymały potężne oblężenie miasta przez wojska węgierskie w 1488 roku i ataki artyleryjskie Wojny Trzydziestoletniej. Szczęśliwie zachowały się do dziś, dając świadectwo dawnej sztuce militarnej. Dziś mają około 700 lat i są jednym z najcenniejszych zabytków Szprotawy. Świadczą o dawnej potędze gospodarczej i sile fortecznej miasta. Nadają centrum Szprotawy hipnotyzujący średniowieczny klimat.
Mehrangarh Fort.jpg
Mehrangarh Fort in Jodhpur, in the Indian state of Rajasthan.
Castillo de San Marcos Fort Panorama 1.jpg
(c) I, Jonathan Zander, CC-BY-SA-3.0
Panorama of the Castillo de San Marcos fort in St. Augustine, Florida, USA. It was made with Hugin by merging four pictures.
Chocim stronghold.jpg
Autor: Palladinus, Licencja: CC BY-SA 2.5
Stronghold in Khotyn (Khotyn), Ukraine
MiddleGeorgeshedfort 1.5 middle head tunnel pano.jpg
Autor: Adam.J.W.C., Licencja: CC BY 3.0
The Middle Head fortification tunnels in Sydney