Franciszek Bartłomowicz
 | |
 podpułkownik | |
| Data i miejsce urodzenia | 16 sierpnia 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 9 września 1964 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | 1920 i 1939 |
| Siły zbrojne | |
| Stanowiska | komendant Obwodu BCh Tomaszów Lubelski, komendant Komendy Powiatowej MO w Tomaszowie Lubelskim |
| Główne wojny i bitwy | wojna polsko-bolszewicka, II wojna światowa (kampania wrześniowa, Polski ruch oporu w czasie II wojny światowej) |
| Odznaczenia | |
   _BAR.svg){kind=small}  | |
Franciszek Bartłomowicz, ps. „Brzęk”, „Grzmot”, „Siwy” (ur. 16 sierpnia[1][2] 1891 w Rawie Ruskiej, zm. 9 września 1964 w Tomaszowie Lubelskim) – polski wojskowy, komendant obwodu Tomaszów Lubelski Okręgu Lublin Batalionów Chłopskich.
Życiorys
Urodził się jako syn rolników Jana i Marii. W 1914 ukończył gimnazjum we Lwowie i studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim. Podczas I wojny światowej służył w armii austriackiej (awansował do stopnia ppor.), dostał się do niewoli radzieckiej i przebywał w obozie w Carycynie. Tam też poznał swoją przyszłą żonę, Stanisławę.
W 1922 wrócił z niewoli radzieckiej i osiedlił się w ówczesnym powiecie Tomaszów Lubelski, pracując jako nauczyciel. Został kierownikiem szkoły w Jezierni.
W stopniu porucznika, brał udział w kampanii wrześniowej. Przyłączył się do działalności konspiracyjnej w 1940, początkowo w Związku Czynu Zbrojnego, Stronnictwie Chłopskim, Związku Walki Zbrojnej, a następnie Batalionach Chłopskich. Od lipca 1942 pełnił funkcję komendanta obwodu Tomaszów Lubelski Batalionów Chłopskich. Przeorganizował struktury BCh w obwodzie na wojskową modłę (powstało m.in. 12 kompanii i 3 bataliony BCh i 4 kompanie Państwowego Korpusu Bezpieczeństwa), dowodził bitwą z Niemcami pod Zaborecznem i Różą. Awansowany w 1944 do stopnia majora a później podpułkownika, od września 1944 – komendant Komendy Powiatowej Milicji Obywatelskiej w Tomaszowie Lubelskim, wkrótce odwołany wskutek „źle układającej się współpracy z Aleksandrem Żebruniem z Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego”. Szykanowany i zwalniany z pracy, wydalony ze Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego, zrehabilitowany w 1956. Zmarł w 1964. Jest pochowany na starym cmentarzu w Tomaszowie Lubelskim.
Życie rodzinne
Ojciec: Jan Bartłomowicz, syn Michała Bartłomowicza i Anny Slepokury
Matka: Maria Piskorska (* 16.05.1869), córka Józefa Piskorskiego i Anny Krawczyk
Był żonaty ze Stanisławą ps. „Ewa” (ur. 21 października 1901 na Łotwie – zm. 20 marca 1978). Żona była działaczką Batalionów Chłopskich, miała wykształcenie średnie. W organizacji od 1942; prowadziła punkt kontaktowy i punkt rozdziału prasy konspiracyjnej; odznaczona SKZzM i KP. Jest pochowana na „starym cmentarzu” w Tomaszowie Lubelskim[3]. Ze Stanisławą Franciszek miał pięciu synów:
- Władysława, ps. „Zawisza”, (ur. 12 maja 1920 w Carycynie, Rosja), wykształcenie średnie, w organizacji BCh od 1942, łącznik obwodu BCh Tomaszów Lubelski z komendą okręgu i podokręgiem IV B, porucznik, po wojnie pracował w PKP. Odznaczony został Krzyżem Partyzanckim i Krzyżem Batalionów Chłopskich[3].
- Stanisława
- Zdzisława – ur. 4 października 1926 w Kryszynie, powiat tomaszowski. Wykształcenie podstawowe (przed wojną; po wojnie wyższe), od 1943 członek BCh, łącznik Komendy Obwodu BCh. Tomaszów Lubelski. Po wojnie ukończył studia prawnicze. Odznaczony Krzyżem Partyzanckim i Krzyżem Batalionów Chłopskich. Zmarł 7 III 1995. Pochowany jest na „starym cmentarzu” w Tomaszowie Lubelskim[3].
- Czesława
- Mariana
Awanse
- podporucznik – w czasie I wojny światowej
- porucznik – międzywojnie
- major – 1944
- podpułkownik – po wyzwoleniu
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Order Virtuti Militari
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami
- Krzyż Zasługi za Dzielność
- Krzyż Partyzancki.
Przypisy
Bibliografia
- Marian Wojtas: Słownik biograficzny żołnierzy Batalionów Chłopskich: IV Okręg Lublin. Lublin: Stowarzyszenie Byłych Żołnierzy Batalionów Chłopskich, 1998, s. 40. ISBN 83-85223-60-6.
- J. Markiewicz (red.), Bataliony Chłopskie w obronie Zamojszczyzny: Bitwy pod Wojdą, Zaborecznem i Różą 30.XII.1942 – 1-2.II.1943, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1957
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
.png)
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.
It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.
After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Baretka: Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami – II RP (1942).
Baretka: Krzyż Partyzancki
Autor: Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape ., Licencja: CC BY-SA 4.0
Krzyż Batalionów Chłopskich.
Ta ^specifik^ z W3C grafika wektorowa została stworzona za pomocą Inkscape .
Autor: Tau2022, Licencja: CC BY-SA 4.0
Komendant IV Obwodu Batalionow Chlopskich, Tomaszow Lubelski, Dowodca Bitwy pod Zaborecznym i Roza 1-2 Luty 1943r.