Franciszek Karliński

Franciszek Karliński
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

4 października 1830
Kraków

Data i miejsce śmierci

21 marca 1906
Kraków

Profesor nauk astronomicznych
Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Polska Akademia Umiejętności
Status

członek krajowy czynny

Doktor honoris causa
Uniwersytet Jagielloński1866
Uczelnia

Uniwersytet Karola
Uniwersytet Jagielloński

Okres zatrudn.

1855 - 1906

Odznaczenia

Franciszek Michał Karliński (ur. 4 października 1830 w Krakowie, zm. 21 marca 1906 tamże) – polski astronom i meteorolog.

Życiorys

Urodzony w rodzinie rzemieślniczej. Syn Łukasza i Józefy z Grudnickich. Ukończył się w Gimnazjum św. Anny, studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim. Studia matematyczne uzupełnił w Instytucie techniczno-przemysłowym. W latach 1851-55 adiunkt przy krakowskim obserwatorium astronomicznym. W latach 1855-62 pracował na Uniwersytet Karola w Pradze.

W latach 1862–1902 był dyrektorem Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prowadził obserwacje położenia komet i planetoid (obliczał również orbity), badania meteorologii i gwiazd zmiennych. W 1866 roku opracował kod, którym posługiwano się na całym świecie, przy rozsyłaniu telegramów o odkryciach planetoid i komet do astronomicznych obserwatoriów. W 1902 przeszedł w stan spoczynku i z tej okazji został odznaczony Orderem Korony Żelaznej III klasy[1].

Od 1857 członek korespondent Towarzystwa Naukowego krakowskiego, a po przekształceniu go w Akademię Umiejętności członek czynny[2]. W roku 1866 przyznano mu tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ojciec Leona Karlińskiego ministra kolei żelaznych. Pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie[3] (kwatera VI, narożnik płn.-wsch.).

Grobowiec Karlińskich na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Przypisy

  1. Odznaczenia. „Kurier Lwowski”. 20 (273), s. 4, 1902. 
  2. Ś.p. Franciszek Michał Karliński. „Czas”. 59 (67), s. 1, 1906. 
  3. Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 122, ISBN 978-83-233-4527-5.

Bibliografia

  • Eugeniusz Rybka, Wkład astronomów polskich do nauki światowej, Warszawa 1953
  • Słownik biograficzny historii Polski, tom 1: A–K (pod redakcją Janiny Chodery i Feliksa Kiryka), Wrocław-Warszawa-Kraków 2005, s. 657

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Ordine imperiale della corona di ferro, austria.png
nastrino Ordine imperiale della corona di ferro
Karliński Leon, Franciszek i Justyn.jpg
Autor: Kordiann, Licencja: CC BY-SA 4.0
Grobowiec Karlińskich na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie
Franciszek Michał Karliński (-1906).jpg
Franciszek Michał Karliński (-1906)