Franciszek Mymer

Franciszek Mymer, Leomontanus Silesius, Mymerus, Lewenbergus (ur. ok. 1500 w Lwówku Śląskim, zm. po 1564) – tłumacz, poeta i wydawca piszący w języku łacińskim, polskim i niemieckim, działacz na rzecz upowszechnienia języków narodowych i szkolnictwa w języku polskim.

Życiorys

Franciszek Mymer pochodził z rodziny mieszczańskiej. W latach 1519–1531 studiował w Akademii Krakowskiej, uzyskując tytuł magistra sztuk wyzwolonych. W 1531 roku wykładał tamże Tristia Owidiusza. Prawdopodobnie do roku 1540 lub 1542 mieszkał i działał w Krakowie. Później był pisarzem miejskim w Kościanie, przebywał w Toruniu, a także pełnił funkcję pastora w Dohnie niedaleko Drezna. Był poliglotą znającym kilka języków: oprócz niemieckiego, polskiego i łaciny były to języki czeski, włoski i grecki. Jego wujem był Marek Szarffenberg z rodu Szarfenbergów, zajmującym się drukarstwem.

Działalność wydawnicza i przekłady

Mymer przełożył z łaciny wiele podręczników do nauki gramatyki i retoryki. Wydawał też utwory autorów starożytnych, m.in. Seneki Młodszego, Plauta, Juwenalisa, w tym także opracowania dwujęzyczne.

  • Zarys składni łacińskiej autorstwa Filipa Melanchtona, 1521, drukarnia Macieja Scharffenberga w Krakowie
  • Dictionarius trium linguarum: latinae, teutonicae etc. polonicae potiora vocabula continens (Dykcjonarz łacińsko-niemiecko-polski), 1528, prawdopodobnie przeróbka słownika łacińsko-niemiecko-czeskiego wydanego w 1513 przez Hieronima Wietora
  • Paedologia dialogos 37 continens Piotra Mosellana
  • De componendis epistolis M. Perottiego
  • Cathonis Disticha moralia...Cathonowe wiersze obyczajne Pseudo Katona
  • Formuale honestae vitae et rithmi german. ac. polonica linguis Seneki
  • De moribus puerorum carmina Jana Sulpicjusza
  • Dicteria Laconica graece edita Pseudo Plutarcha
  • Komedie Amphitrio, Mercator oraz Cassina Plauta
  • Medicina metrica de regimine sanitatis... (O zachowaniu się w towarzystwie), zbiór reguł savoir-vivre
  • Regimen sanitatis medicorum parisiensium... (Dobrego zdrowia rządzenie, przez wszystki miesięce roczne, jako się każdy człowiek w jadle y w piciu y puszczaniu krwie ma rzędzić), zbiór porad zdrowotnych

Twórczość własna

W 1532 w Krakowie Franciszek Mymer wydał zbiór poezji zatytułowany In miserrimam Joannis Mymeri germani fratris unici, in sylvis a praedonibus caedem, naenia funebris[1]. Wśród utworów znalazła się elegia poświęcona bratu Janowi, który zginął z rąk rozbójników w lasach między Warszawą a Piasecznem.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Franciszek Mymer, Francisci Mymeri Leomontani Silesii In miserrimam Ioannis Mymeri germani fratris unici in syluis a praedonibus caedem naenia funebris. Adrianvs Albinvs Lvsacivs pio lectori [...]., Kraków: per Matthiam Scharffenberg, 1532.

Bibliografia

  • Franciszek Mymer. Słownik Biograficzny Ziemi Jeleniogórskiej. [dostęp 2012-12-18].
  • Franciszek Mymer. Słownik Polszczyzny XVI wieku. [dostęp 2012-12-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].
  • Mymer Franciszek, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2012-12-18].
  • Teresa Michałowska: Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 332-333, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 83-01-11452-5.