Franz von Bayern

Franciszek Wittelsbach
Ilustracja
ilustracja herbu
Pretendent do tronu Bawarii
Okres

od 8 lipca 1996

Poprzednik

Albert Wittelsbach

Dane biograficzne
Dynastia

Wittelsbachowie

Data i miejsce urodzenia

14 lipca 1933
Monachium

Ojciec

Albert Wittelsbach

Matka

Maria hr. Draškovič

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Zasługi RFN Krzyż Wielki Orderu Pro Merito Melitensi Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Rumunia) Kawaler Wielkiego Krzyża Orderu Grobu Świętego Order św. Huberta (Bawaria) Order św. Jerzego (Bawaria) Order Złotego Runa (Austria)
(c) Dieter Stein, CC BY-SA 3.0
Franz Herzog von Bayern, olej na płótnie, portret autorstwa Dietera Steina
Wappen Deutsches Reich - Königreich Bayern (Grosses).jpg

Franciszek Wittelsbach, właśc. Franciszek Bonawentura Wojciech Maria Wittelsbach (ur. 14 lipca 1933 w Monachium jako Franz Bonaventura Adalbert Maria Prinz von Bayern) – książę bawarski z dynastii Wittelsbachów, głowa bawarskiej rodziny królewskiej i pretendent do tronu Bawarii używający tytułów Księcia Bawarii, Frankonii i Szwabii oraz Palatyna Renu, kolekcjoner dzieł sztuki.

Rodzina i wykształcenie

Urodził się w Monachium jako starszy syn księcia Alberta i jego pierwszej żony – hrabiny Marii Draškovič z zamku Trakošćan (koło Krapiny w Chorwacji). Jest w prostej linii prawnukiem ostatniego króla Bawarii – Ludwika III Wittelsbacha.

W październiku 1944 roku książę Franciszek razem z rodziną został aresztowany i uwięziony w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen, w Oranienburgu (w Brandenburgii). W kwietniu 1945 roku Wittelsbachów przeniesiono do Dachau, a stamtąd uwolniła ich armia amerykańska. Po wojnie uczęszczał do liceum benedyktyńskiego w klasztorze Ettal, potem studiował zarządzanie na uniwersytetach w Monachium i Zurichu i kształcił się na handlarza stalą.

Książę Franciszek jako głowa rodu Wittelsbachów pełni wiele funkcji honorowych w różnych fundacjach i kuratoriach, m.in. jest prezesem stowarzyszenia na rzecz wspierania Starej Pinakoteki i przewodniczącym międzynarodowej rady Museum of Modern Art. Mieszka w pałacu Nymphenburg.

Tradycyjnie używane tytuły

Franz von Bayern używa w kontaktach prywatnych kilku tytułów arystokratycznych, w większości niemających jednak żadnego umocowania prawnego[1], częściowo stanowiących jednak część nazwiska. W środowiskach radykalnie legitymistycznych monarchistów tytułowany jest: książę Bawarii, Frankonii i Szwabii, hrabia palatyn reński (niem. Herzog von Bayern, Franken und in Schwaben, Pfalzgraf bei Rhein); jakobicki pretendent jako Franciszek II, król Anglii, Szkocji, Irlandii, i Francji (ang. King of England, Scotland, Ireland and France); tytułowany jest również królem Cypru i Jerozolimy (łac. Rex Ciprii et Rex Jerusalemae).

Król Bawarii

Franz von Bayern jest w prostej linii prawnukiem ostatniego króla Bawarii Ludwika III Wittelsbacha. Po śmierci swojego ojca w 1996 roku zaczął używać nazwiska Herzog von Bayern, będącego niegdyś (do podniesienia 1806 Bawarii do rangi królestwa) tytułem dziedzicznego władcy Bawarii, które jest tradycyjnym tytułem głowy bawarskiej rodziny królewskiej. 23 lutego 2007 kanclerz Angela Merkel zezwoliła na zmianę nazwiska[2] (teraz Franz B.A.M. Herzog von Bayern).

Gdyby Bawaria była nadal monarchią, to zgodnie z zasadami prawa salickiego tytuł po jego śmierci odziedziczyłby jego brat Max Emanuel Wittelsbach, drugi w kolejce do tronu jest Luitpold Wittelsbach (kuzyn Franciszka).

Król Anglii i Szkocji

Jako Franciszek II jest obecnie jakobickim pretendentem do tronu Anglii, Francji, Szkocji i Irlandii. On sam nigdy nie wysunął roszczeń, uważając dziedzictwo tronu Wielkiej Brytanii za sprawę wewnętrzną Brytyjczyków, która go nie dotyczy[3]. W 2002 roku z inicjatywy jakobitów wyszła seria 250 monet ze słowami Gracia Dei, Rex Scotolorum i jego podobizną na awersie i mottem Szkocji na rewersie. Po jego śmierci tytuł odziedziczy jego brat Max Emanuel Bawarski, a następnie jego córka księżna Liechtensteinu Zofia Bawarska oraz jej dzieci.

Król Jerozolimy

Jeden z przodków Franciszka ożenił się z członkinią domu de Lusignan i przez to Franciszek miał jakoby odziedziczyć pretensje do królestw Cypru i Jerozolimy (ostatni król Jerozolimy był też królem Cypru). Tytułu króla Cypru i Jerozolimy obecnie używają również m.in.: król Hiszpanii Filip VI Burbon; pretendent do tronu Francji Ludwik Burbon; pretendent do trony Włoch Wiktor Emanuel di Savoia-Carignano. Przysługuje też Habsburgom-Lotaryńskim, chociaż podczas pogrzebu arcyksięcia Ottona nie został wymieniony. Obecnie głową Habsburgów – i spadkobiercą pretensji – jest Karol Tomasz Habsburg.

Odznaczenia

Dynastyczne
Państwowe

Genealogia

Prapradziadkowie

Luitpold Wittelsbach
(1821-1912)
∞1844
Augusta Ferdynanda Habsburg-Lotaryńska
(1825-1864)

Ferdynand Karol Habsburg-Este
(1821-1849)
∞1847
Elżbieta Franciszka Habsburg-Lotaryńska
(1831-1903)

książę w Bawarii
Maksymilian Józef Wittelsbach
(1808-1888)
∞1828
Ludwika Wilhelmina Wittelsbach
(1808-1892)

król Portugalii
Michał I Bragança
(1802-1866)
∞1851
Adelajda Löwenstein-Wertheim-Rosenberg
(1831-1909)

Karl Drašković z Trakošćanu
(1807-1855)
∞1841
Elisabeth Batthyány-Strattmann von Németújvár
(1820-1882)

Dionys Festetics von Tolna
(1813-1891)
∞ 1842
Karolina Zichy von Zich und Vásonykeö
(1820-1906)

Wilhelm Albrecht von Montenuovo
(1821-1895)
∞ 1850
Juliane Batthyány-Strattmann von Némétujvár
(1827-1871)

Ferdinand Bonaventura Kinsky von Wchinitz und Tettau
(1834-1904)
∞ 1856
Maria von und zu Liechtenstein
(1835-1905)

Pradziadkowie

król Bawarii
Ludwik III Wittelsbach
(1845-1921)
∞1868
Maria Teresa Habsburg-Este
(1849-1919)

książę w Bawarii
Karol Teodor Wittelsbach
(1839-1909)
∞1874
Maria Józefa Bragança
(1857-1943)

Paul Drašković z Trakošćanu
(1846-1889)
∞ 1874
Maria Festetics von Tolna
(1850-1946)

Alfred von Montenuovo
(1854-1927)
∞ 1879
Franziska Kinsky von Wchinitz und Tettau
(1861-1935)

Dziadkowie

Ruppert Wittelsbach
(1869-1955)
∞1900
Maria Gabriela Wittelsbach
(1878-1912)

Dionys Drašković z Trakošćanu
(1875-1909)
∞ 1903
Juliana von Montenouvo
(1880-1961)

Rodzice

Albert Wittelsbach
(1905-1996)
∞1930
Maria Franciszka Drašković z Trakošćanu
(1904-1969)

Franz von Bayern (ur. 14 lipca 1933)

Zobacz też

Przypisy

  1. Weimarska Konstytucja Rzeszy, Art. 109. Bundesministerium der Justiz. [dostęp 2012-03-06]. (niem.).
  2. Ponieważ w Niemczech tytuły arystokratyczne zostały zniesione względnie przekształcone w część nazwiska w 1919 r., w tym przypadku z prawnego punktu widzenia chodziło o zmianę nazwiska, z Prinz von Bayern na Herzog von Bayern
  3. Could the Duke of Bavaria be the next King of Scotland?, Telegraph.co.uk [dostęp 2016-06-22].
  4. a b c Dynastic Orders. icocregister.org. [dostęp 2017-09-21]. (ang.).
  5. Chevaliers de la Toison d'Or – Toison Autrichienne. [dostęp 2017-09-21].
  6. Ordensverleihung an Franz Herzog von Bayern. bundespraesident.de. [dostęp 2017-09-21]. (niem.).
  7. Malteser ehren Herzog Franz von Bayern. maltaweb.de. [dostęp 2017-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-22)]. (niem.).
  8. Hoher rumänischer Orden für Herzog von Bayern. schwaebische.de. [dostęp 2017-09-21]. (niem.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Royal Arms of England (1603-1707).svg
Autor: Sodacan, Licencja: CC BY-SA 3.0
Royal Arms of England (1603-1707)
ROU Order For Merit 2000 GCross BAR.svg
Baretka: Order Narodowy "Za Zasługi" (model 2000) – Krzyż Wielki – Rumunia.
OPMM-gc.svg
Order of Malta ribbons (Grand Cross, Pro Meriti Melitensi Order - Civilians)
DE-BY Orden des Heiligen Hubertus BAR.svg
Baretka: Rycerski Order Domowy Św. Huberta (Bawaria)
D-BAV Order Saint George BAR.png
Autor: Mimich, Licencja: CC0
Ribbon of the Order Saint George of Bavaria
OESSG Cavaliere di Gran Croce BAR.jpg
Autor: Delehaye, Licencja: CC BY-SA 3.0
OESSG Ordine Equestre del Santo Sepolcro di Gerusalemme - Nastrino di Cavaliere di Gran Croce
Coat of Arms of the Kingdom of Bavaria 1835-1918.svg
Autor: Glasshouse, using elements by Sodacan and Heralder, Licencja: CC BY-SA 4.0
Coat of Arms of the Kingdom of Bavaria 1835-1918
Franz Herzog von Bayern.jpg
Autor: Christoph Wagener, Licencja: CC BY 3.0
Franz Herzog von Bayern (Investitur des Ritterorden vom Heiligen Grab zu Jerusalem, München)
Prinz franz von bayern.jpg
(c) Dieter Stein, CC BY-SA 3.0
Prinz Franz von Bayern