Frygia

Mapa Azji Mniejszej

Frygia jako prowincja rzymska

Frygowie

Frygia (łac. Phrygia) – starożytna kraina w zachodniej części Azji Mniejszej, położona między Bitynią, Myzją, Lidią, Karią, Lycją, Pamfilią, Lykaonią i Galacją. Znana z kwitnącego rolnictwa i chowu bydła, kopalni złota i kamieniołomów marmuru. Zamieszkiwali ją spokrewnieni z Trakami indoeuropejscy Frygowie, którzy przybyli na te ziemie około 1000 r. p.n.e. Stolicą Frygii było Gordion. Aż do najazdu Kimerów (około 700 p.n.e.) Frygia była niezależnym królestwem. Rozkwit sztuki frygijskiej przypadł właśnie na ten okres: IX i VIII w. p.n.e. Niektóre greckie mity są pochodzenia frygijskiego. Jako bóstwa krajowe czczono Mena, Cybele (Kybele), Attisa i Sabazjosa.

Około 600 p.n.e. dostała się pod panowanie Lidów, a w 546 p.n.e. Persów. Ponad dwieście lat później zdobył ją Aleksander Wielki. Po jego śmierci (323 p.n.e.) pozostawała pod zmiennymi rządami diadochów. W III w. p.n.e. na jej terytorium osiedlili się celtyccy Galatowie. Od 188 p.n.e. Frygia była w granicach Pergamonu i wraz z nim została przekazana w 133 p.n.e. republice rzymskiej przez ostatniego króla Pergamonu, Attalosa III Filometera.

Frygia bardzo wcześnie uległa chrystianizacji. Jak podaje Euzebiusz z Cezarei (Hist. Eccl. ks. XVI)^[1] w czasach Dioklecjana jedno z miast frygijskich było całkowicie chrześcijańskie. Jednym z ważniejszych świętych frygijskich II w., któremu przypisuje się wiele cudów i nawróceń, był Avircius Marcellus (Abercius).

Po podziale imperium rzymskiego w 395 roku Frygia znalazła się w cesarstwie wschodnim. Po bitwie pod Manzikertem w 1071 roku przejściowo znalazła się pod panowaniem Seldżuków. Pod koniec XI wieku, wraz z całą zachodnią Anatolią, wróciła ona pod panowanie Bizantyńczyków. W 1204 roku, po zdobyciu Konstantynopola przez krzyżowców z IV krucjaty, Cesarstwo Bizantyńskie uległo rozpadowi. Frygia weszła w skład Cesarstwa Nikei. Po odbiciu Konstantynopola w 1261 roku, za rządów cesarza Michała VIII Paleologa, Frygia weszła ponownie w skład Cesarstwa Bizantyńskiego. W XIV wieku jej terytorium podbili Turcy osmańscy. Od tego czasu Frygia pozostaje częścią Turcji.

Zobacz też

• Hierapolis
• Filadelfia
• czapka frygijska
• Midas
• Anatolia

Przypisy

Bibliografia

• Joël Guilleux: Les Phrygiens. De vers 1200 à vers 700 (fr.). W: Antikforever.com: „4000 ans d’histoire...” [on-line]. [dostęp 2010-09-31].zły zapis daty dostępu
• Phrygia (ang.). W: Online encyclopedia (Britannica) [on-line]. [dostęp 2010-09-02].
• Francesco D’Andria, Paul Arthur: Hierapolis of Phrygia, Pamukkale: An archeological guide. Stambuł: 2003, seria: Ancient cities of Anatolia 5.