Gajewo (województwo lubuskie)

Gajewo

wieś
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	gorzowski
Gmina	Lubiszyn
Sołectwo	Gajewo-Dzikowo
Liczba ludności (2011)	171
Strefa numeracyjna	95
Kod pocztowy	66-429[1]
Tablice rejestracyjne	FGW
SIMC	0182633
Położenie na mapie gminy Lubiszyn Gajewo
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gajewo
Położenie na mapie województwa lubuskiego Gajewo
Położenie na mapie powiatu gorzowskiego Gajewo
52°49′25,8″N 14°53′54,8″E/52,823833 14,898556

Gajewo (do 1945 niem. Nesselgrund) – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie gorzowskim, w gminie Lubiszyn. Według danych z 2011 r. liczyła 171 mieszkańców. Miejscowość została założona w 1755 r. w ramach kolonizacji fryderycjańskiej. Od 1945 r. leży w granicach Polski. We wsi znajduje się kościół z 2 połowy XVIII w.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa gorzowskiego.

Położenie

Zgodnie z podziałem fizycznogeograficznym Polski według Kondrackiego teren, na którym położone jest Gajewo należy do prowincji Niziny Środkowoeuropejskiej, podprowincji Pojezierza Południowobałtyckiego, makroregionu Pradolina Toruńsko-Eberswaldzka oraz w końcowej klasyfikacji do mezoregionu Równina Gorzowska.

Miejscowość leży 13 km na południowy wschód od Myśliborza. Składa się z dwóch części: partii o rozrzuconej zabudowie w pobliżu drogi Ściechów-Myślibórz i regularnej ulicówki położonej na południe od tej drogi.

Demografia

Ludność w ostatnich 3 stuleciach^{[2][3][4][5][6]}:

Historia

W 1999 r. podczas przygotowania wykopu pod sadzonki drzew przez pracowników Leśnictwa Dolsk, odkryte zostało cmentarzysko popielnicowe ludów kultury łużyckiej – grupy górzyckiej, datowane na wczesną epokę żelaza – okres halsztacki C–D (stanowisko nr 4 w Gajewie znajduje się około 15 km na południe od Myśliborza, przy drodze gruntowej z Gajewa do Dolska, na łagodnym, piaszczystym wzniesieniu pokrytym obecnie sosnowym lasem). W sezonie 2001–2002 oraz 2006 Muzeum Pojezierza Myśliborskiego przeprowadziło badania o charakterze sondażowym, które określiły jego zasięg jako okrąg o średnicy 50 m; wydobyto m.in. naczynia przystawne oraz ozdoby i narzędzia z brązu i żelaza, siekierkę kamienną, szpile i zausznice. Eksponaty można obejrzeć w Muzeum Pojezierza Myśliborskiego w Myśliborzu^[7][8].

• 1752 – król Fryderyk II wyraża zgodę na zasiedlenie 200 łanów w puszczy należącej do domeny Karsko (niem. Amt Cartzig), zgodnie z sugestią prezydenta kamery nowomarchijskiej, von Rothenburga; spodziewał się on pozyskać kolonistów z Polski, którzy zagospodarowaliby te tereny z własnych środków^[9]
• 1755 – Georg Zimmermann, właściciel huty szkła w Tarnowie, mając pozwolenie królewskie zakłada kolonię i folwark czynszowy (niem. Kolonie und Erbzins-Vorwerk) Nesselgrund w puszczy stawskiej, w domenie Karsko; wybuch wojny siedmioletniej w 1756 r. zahamował rozwój kolonii^[9]
• 1766 – kolonia liczy 12 kolonistów, z czego 10 jest z Polski i 2 z Rzeszy; korzystali oni z 12-letniego zwolnienia z podatków, przedłużonego następnie o 3 lata^[9]
• Przed 1775 – zbudowano kościół; nie był on wcielony do żadnej parafii (łac. ecclesia vagans)
• 1801 – Nesselgrund liczy 279 mieszkańców i 33 gospodarstwa, posiada 50 mórg magdeburskich; osiedlonych jest tu 23 kolonistów i 16 komorników; właścicielem jest Hildebrand; kościół jest filialnym parafii ewangelickiej w Dolsku; do kolonii należy Hammer-Mühle, młyn wodny na Myśli w pobliżu Dolska^[2]
• 1871 – wieś Nesselgrund liczy 448 mieszkańców (należąca do niej leśniczówka Brzeźno 10), zaś majątek 67 mieszkańców^[4]
• 1914 – majątek Gajewo o powierzchni 123 ha należy do Augusta Wünscha^[9]
• Lata 20. XX w. – majątek przejmuje Towarzystwo Ziemskie „Eigene Scholle” z Frankfurtu nad Odrą i dokonuje parcelacji na 7 części o powierzchni 15–20 ha^[9]
• 2.02.1945 – zajęcie przez wojska radzieckie
• 10.07.2011 – w 66 rocznicę zakończenia II wojny światowej, przy placu obok kościoła, postawiony został pomnik w hołdzie kombatantom walczącym w obronie II Rzeczypospolitej w latach 1939–1945

Nazwa

Niemiecka nazwa Nesselgrund pochodzi od nazwy terenowej, która jest złożeniem Nessel ‘pokrzywa’ i Grund ‘ziemia’^[10]. Nazwa Gajewo została nadana w 1947 r.^[11]

Administracja

Miejscowość jest siedzibą sołectwa Gajewo–Dzikowo.

Architektura

Kościół pw. św. Jana Bosko – zbudowany przed 1775 r. w konstrukcji szkieletowej (obecnie otynkowany) na planie prostokąta, z dwuspadowym dachem pokrytym dachówką ceramiczną. Zniszczony został po II wojnie światowej, wyremontowany w 1970 r. z inicjatywy księdza Franciszka Słomy, poświęcony 12.10.1973 r. wszedł w skład parafii Trzcinna. Pierwotnie kościół posiadał wieżę. Obok znajduje się nieczynny cmentarz ewangelicki oraz kilkanaście mogił ludności polskiej z pierwszych lat powojennych^[12].

Edukacja i nauka

Uczniowie uczęszczają do szkoły podstawowej w Ściechowie (klasy I–III) i Lubiszynie (klasy IV–VI) oraz do gimnazjum w Ściechowie.

Religia

Kościół pw. św. Jana Bosko jest filialnym parafii rzymskokatolickiej św. Antoniego z Padwy w Ściechowie.

Gospodarka

W 2014 r. liczba zarejestrowanych podmiotów gospodarczych wynosiła 8, z czego 6 to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą^[5]:

Przypisy