Gardno (powiat gryfiński)

Gardno
wieś
Ilustracja
Kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

gryfiński

Gmina

Gryfino

Liczba ludności (2011)

1049[1]

Strefa numeracyjna

91

Tablice rejestracyjne

ZGR

SIMC

0776338

Położenie na mapie gminy Gryfino
Mapa konturowa gminy Gryfino, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Gardno”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Gardno”
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego
Mapa konturowa powiatu gryfińskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Gardno”
Ziemia53°15′36″N 14°37′12″E/53,260000 14,620000

Gardno (do 1945 niem. Garden) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Gryfino, na Równinie Wełtyńskiej. Wieś leży przy jednym z nielicznych węzłów komunikacyjnych krajowej drogi ekspresowej S3 oraz przy skrzyżowaniu drogi wojewódzkiej nr 119 ze Szczecina i drogi wojewódzkiej nr 120 łączącej Gryfino i Stare Czarnowo.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.

Na wschód od Gardna (ok. 0,6 km), przy drodze wojewódzkiej nr 120 i drodze ekspresowej S3 utworzono podstrefę Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o łącznej powierzchni 57,59 ha[2][3].

Historia

W 1240 roku klasztor cystersów w Kołbaczu otrzymał potwierdzenie posiadania wsi Gardno. W 1242 roku w dokumencie wystawionym na rzecz opactwa w Kołbaczu wymieniono świadka; Hinricus Sculteus de Gardna. W I połowie XIII wieku w Gardnie wybudowano kościół, była to budowla w stylu romańskim zbudowana z granitowych kwadr. W roku 1893 nastąpiła przebudowa świątyni. W 1945 roku kościół zdewastowany wskutek działań wojennych popadł w ruinę. Odbudowa świątyni nastąpiła dopiero w 1978 r. W dniu 9 maja 1978 roku kościół konsekrowano jako siedzibę parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa[4]. Świątynia jest obiektem zabytkowym i znajduje się w Rejestrze zabytków pod nr rej. 117 z 27.07.1956 r.[5]

Zabytki

  • Kościół parafialny pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Gardnie[6] – kościół romański z 1 połowy XIII wieku z bloków granitowych, przebudowany w 1893, zniszczony w 1945, konsekrowany w 1978. Należy do najstarszych kościołów na Pomorzu Zachodnim; lekko regotyzowane szczyty oraz wyodrębnione prezbiterium i absyda. W południowej ścianie nawy portal główny, w ścianach bocznych trójkowe zespoły wielkich okien[7]. Ze świątyni pochodzi najstarsza rzeźba kultowa z terenu Pomorza Zachodniego – Maria z Dzieciątkiem z Gardna (1260 r.). Wraz z drugą figurą (Maria z Dzieciątkiem z Gardna, 1300 r.) stanowią wczesny przykład rzeźb maryjnych związanych ze środowiskiem cysterskim w Europie, wykonane przez warsztat gotlandzki lub pomorski pod wpływem rzeźby gotlandzkiej[8];
  • Zabudowania folwarczne i przyległy park;
  • Dąb nazwany „Kasztelanem”[9].

Zobacz też

Przypisy

  1. Wieś Gardno w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2019-11-27] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. Podstrefa Gryfino. Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna SA. [dostęp 2014-10-27].
  3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 grudnia 2008 r. (Dz.U. z 2008 r. nr 232, poz. 1551, s. 13076-7)
  4. GARDNO ( Garden ). [w:] Architektura Sakralna Pomorza Zachodniego [on-line]. Sławomir Pawlak. [dostęp 2014-10-27].
  5. Westernpomerania, Garden. [dostęp 2008-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-27)].
  6. Kościół p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Gardno. [dostęp 2015-11-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-03)].
  7. Piotr Skurzyński "Pomorze" Wyd. Sport i Turystyka - Muza S.A. Warszawa 2007 s. 69 ISBN 978-83-7495-133-3
  8. Madonna z Dzieciątkiem z Gardna (1260) – Encyklopedia Pomorza Zachodniego - pomeranica.pl, encyklopedia.szczecin.pl [dostęp 2022-01-14].
  9. Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Gryfino

Media użyte na tej stronie

West Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of West Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.65 N
  • S: 52.58 N
  • W: 13.95 E
  • E: 17.10 E
Powiat gryfiński location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu gryfińskiego, Polska
Gryfino (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Gryfino, Polska
Gardno - kosciol par Najswietszego Serca Pana Jezusa.jpg
Autor: Waldemar Sieńko, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Gardno, kościół par. Najświętszego Serca Pana Jezusa (zabytek nr rejestr. 117)