Garnek (województwo śląskie)

Garnek

wieś
Dawna stróżówka przy dworze Reszków, ob. biblioteka
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	częstochowski
Gmina	Kłomnice
Liczba ludności (2008)	824
Strefa numeracyjna	34
Kod pocztowy	42-270[1]
Tablice rejestracyjne	SCZ
SIMC	0134172
Położenie na mapie gminy Kłomnice Garnek
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Garnek
Położenie na mapie województwa śląskiego Garnek
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego Garnek
50°52′46″N 19°27′46″E/50,879444 19,462778

Ten artykuł od 2019-07 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł. (Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające). Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Garnek – wieś w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Kłomnice^[2][3].

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 wieś administracyjnie należała do województwa częstochowskiego.

Nazwa

Wieś ma metrykę średniowieczną i jest notowana od XIV wieku. Wymieniona w 1398 jako de Garnek, 1511-12 Garnek, 1523 Garnek, 1552 Garki, 1787 Garnek, 1827 Garnek, 1881 Garnek. Nazwa pochodzi od określenia garnek czyli zagłębiene gruntu w kształcie garnka lub od nazwy osobowej Garnek^[4].

Integralne części wsi

Historia

W 1750 dziedzicem wsi był Bystrzanowski, który wzniósł w niej kaplicę dworską pełniącą później rolę miejscowego kościoła. W 1850 została ona przebudowana przez Ksawerego Grodzickiego, który dobudował do kościoła wieżę^[5].

Pod koniec XIX wieku miejscowość jako folwark oraz wieś Garnek leżącą nad rzeką Wartą i Wiercicą odnotował Słownik geograficzny Królestwa Polskiego. Leżała ona w powiecie noworadomskim, gmina Garnek, parafia Kłomnice. W 1827 wieś liczyła 38 domów, w których mieszkało 300 mieszkańców, a w 1882 127 domów z 765 mieszkańcami. Miejscowość miała 879 morg należących do włościan i posiadała kościół oraz szkołę początkową. Mieścił się w niej także urząd gminy, któremu podlegały okoliczne miejscowości: Karczewice z folwarkiem, Kuźnica, Piaski, Kajetanowice, Milanów, Dąbek, Raków, Chmielarze, Kąt oraz folwark Antoniów^[5].

Do 1954 roku istniała gmina Garnek.

We wsi mieszkał i zmarł śpiewak operowy Edward Reszke.

Zabytki

• pozostałości założenia parkowego projektu W. Kronenberga,
• pozostałości założenia dworsko-folwarcznego projektowanego m.in. przez Fr. Arveuf'a dla Edwarda Reszke (zachowane budynki gospodarcze i pozostałości czworaków oraz reprezentacyjna stróżówka);
• kapliczki:
  • figura maryjna fundacji Reszków,
  • kapliczki filarowe z XIX i XX w;
  • chałupy wiejskie z XIX wieku.

Inne obiekty

• kościół z okresu dwudziestolecia międzywojennego zbudowany na miejscu dawnej kaplicy dworskiej z 1750^[5],
• plebania z tego samego okresu.

Przypisy

Bibliografia

• Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. III, E-I, hasło "Garnek (1)". Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN, 1999, s. 90. ISBN 83-87795-45-3.

Linki zewnętrzne

• Garnek (województwo śląskie), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 494 .