Gaz koksowniczy

Płonący gaz koksowniczy, koksownia Victoria (2005)

Gaz koksowniczypaliwo uzyskiwane przez suchą destylację węgla kamiennego w temperaturze 900–1100 °C[1] w piecu koksowniczym, bez dostępu tlenu. Gaz koksowniczy zaliczany jest do gazów węglowych, to znaczy gazów powstających w wyniku termicznej obróbki węgla[2][3].

Produkcja

Wysokotemperaturowe odgazowanie węgla powoduje wydzielenie wszystkich lotnych składników. Oprócz surowego gazu koksowniczego w procesie tym powstaje koks, smoła węglowa oraz woda pogazowa. Surowy gaz koksowniczy zawiera amoniak i jego pochodne oraz siarkowodór (pochodzące z rozkładu organicznych resztek zawartych w węglu). Wszystkie te niepożądane domieszki są usuwane w serii procesów oczyszczania.

Skład chemiczny

Zawartość składników w gazie koksowniczym jest zmienna i zależy od miejsca wydobycia węgla.

Pomnik Zygi Latarnika, latarnika ulicznego przed gazownią w Poznaniu

Typowy skład gazu koksowniczego oczyszczonego jest następujący:

  • wodór (ok. 55%)
  • metan (23–27%)
  • tlenek węgla (9–10%)
  • azot (ok. 5%)
  • węglowodory ciężkie (ok. 3%)
  • dwutlenek węgla (ok. 3%)
  • tlen (ok. 0,5%)
  • siarkowodór (ok. 0,3%).

W skład surowego gazu koksowniczego wchodzą:

  • gaz koksowniczy (12–18%)
  • smoła węglowa (3–4%)
  • benzol koksowniczy (ok. 1,5%)
  • amoniak (ok. 0,3%)[1].

Zastosowanie

W przeszłości gaz koksowniczy był stosowany w przedsiębiorstwach oraz w gospodarstwach domowych. Wytwarzany był zwykle lokalnie i nazywany gazem miejskim. Był rozprowadzany siecią gazową do odbiorców.

Stosowany był powszechnie od drugiej połowy XIX wieku do lat 80. XX wieku. Służył do gotowania w kuchenkach gazowych, oświetlania ulic oraz jako paliwo w wielu procesach przemysłowych. Ze względu na dużą toksyczność, wynikającą z dużej zawartości tlenku węgla został wycofany z użycia i zastąpiony gazem ziemnym.

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Anna Skwierawska: Procesy oparte na węglu. Politechnika Gdańska (Wydział Chemiczny).
  2. Leksykon naukowo-techniczny z suplementem, Aniela Topulos (red.), t. 1, Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1989, s. 249, ISBN 83-204-0968-3, OCLC 830082593.
  3. gaz węglowy, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2012-10-28].

Media użyte na tej stronie

Gazownik Poznań RB1.JPG
Autor: Radomil, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Monument of Gas-worker in Poznań
PL Walbrzych Palnik.JPG
Autor: Macdriver (Bartek Wawraszko), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Wałbrzych - palnik koksowni "Victoria".