Gdański Teatr Szekspirowski

Gdański Teatr Szekspirowski
Ilustracja
Typ teatru

teatr dramatyczny

Założyciel(e)

Fundacja Theatrum Gedanense

Kierownictwo
artystyczne

Agata Grenda[1]

Data powstania

20 lutego 2008

Państwo

 Polska

Lokalizacja

ul. Wojciecha Bogusławskiego 1
80-818 Gdańsk

Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Gdański Teatr Szekspirowski”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Gdański Teatr Szekspirowski”
54°20′53,5200″N 18°39′11,5200″E/54,348200 18,653200
Strona internetowa teatru

Gdański Teatr Szekspirowski (GTS) – teatr impresaryjny w Gdańsku, samorządowa instytucja kultury, założony w 2008 z inicjatywy Fundacji Theatrum Gedanense, od 2008 współorganizuje Festiwal Szekspirowski.

W latach 2008–2021 dyrektorem teatru był prof. Jerzy Limon. Jego następczynią, od 1 września 2021, została wybrana Agata Grenda[1].

Budynek teatru położony jest w Śródmieściu, między ulicami Podwale Przedmiejskie, Bogusławskiego i Zbytki. Jest instytucją kultury miasta Gdańska oraz samorządu województwa pomorskiego. Budynek jest pierwszym wybudowanym w Polsce od blisko 40 lat budynkiem teatru dramatycznego. Budowa trwała od 5 marca 2011, a ceremonia otwarcia miała miejsce 19 września 2014.

Historia i charakterystyka

Gdańska Szkoła Fechtunku – rycina Petera Willera z 1650 r.
Teatr w budowie, maj 2013
Widownia (drewniana galeria)
Teatr z otwartym dachem nad sceną

Gdański Teatr Szekspirowski powstał w miejscu, gdzie w XVII wieku funkcjonował budynek Szkoły Fechtunku – pierwszy publiczny teatr ówczesnej Rzeczypospolitej. Wyposażony w scenę typu elżbietańskiego i podobny do licznych teatrów angielskich epoki Elżbiety I, służył on zarówno do ćwiczeń i zawodów szermierczych, jak i do wystawiania przedstawień. Do gdańskiego teatru przyjeżdżali regularnie m.in. wędrowni aktorzy angielscy, by wystawiać w Gdańsku sztuki angielskich dramaturgów – a wśród nich Szekspira. Budynek obecnego teatru jest inspirowany XVII-wiecznym pierwowzorem, wnętrze sali głównej jest częściową rekonstrukcją wybudowanej w Gdańsku w 1635 roku Szkoły Fechtunku, która widnieje na rycinie Petera Willera.

Autorem projektu był WłochRenato Rizzi(wł.), który drewniane wnętrze budynku umieścił w ciężkiej ceglanej bryle. Początkowo obiekt miał zostać oddany w 2012 roku, jednak z powodu zmiany wykonawcy (z Pol-Aqua na NDI)[2][3] teatr otwarto we wrześniu 2014. Koszt inwestycji oszacowano na 95 mln zł brutto[4][5]. Otwierany w 3 minuty dach umożliwia pokazywanie spektakli przy świetle dziennym pod gołym niebem (w warunkach „elżbietańskich”)[6]. Teatr ma kubaturę ponad 53 tys. m³, powierzchnię całkowitą ponad 12 tys. m², użytkową prawie 8 tys. m²[7]. W budynku zastosowano takie rozwiązania techniczne, jak ruchomy system zapadni sceny i widowni. Wnętrze jest adaptowalne, w zależności od układu sceny i widowni, teatr może pomieścić do 600 osób (przy ustawieniu teatralnym) lub do 1000 osób (przy ustawieniu koncertowym).

Budynek teatru cechują niecodzienne rozwiązania architektoniczne: funkcję foyer pełni zarówno hol wejściowy, ale również podwieszana nad nim do stropu drewniana sala oraz korytarze, prowadzące do poszczególnych poziomów galerii dla widzów. Możliwość zmian w układzie sceny i widowni wpływa również na widoczność z miejsc dla publiczności[8]. W przypadku ustawienia klasycznej sceny włoskiej najlepsza widoczność jest z miejsc siedzących na parterze, na pokrytych skórą fotelach oraz na galeriach na wprost sceny; na boczne galerie sprzedawane są wtedy najtańsze bilety, w ograniczonej liczbie, a miejsca są nienumerowane, tak by każdy mógł znaleźć najlepsze dla siebie. W przypadku wysuniętej sceny elżbietańskiej na parterze nie ma foteli a widzowie stoją wokół sceny, w tym układzie widoczność z galerii bocznych jest znakomita.

W 2014 budynek znalazł się w finale Nagród Architektonicznych "Polityki". Plebiscyt wygrała nowa siedziba krakowskiej Cricoteki[9].

Od roku otwarcia budynek teatru stał się głównym obiektem Festiwalu Szekspirowskiego, którego spektakle prezentowane są także na innych trójmiejskich scenach. GTS funkcjonuje jako teatr impresaryjny (podobnie, jak jego XVII-wieczny poprzednik), bez własnego zespołu aktorskiego – zaprasza teatry z Polski, Europy i świata.

Repertuar oparty jest o cztery główne cykle: Teatry Polskie, Teatry Europy, Scenę Muzyczną (w tym Scenę Odkryć) oraz Lato z Szekspirem (w tym produkcje własne na scenę elżbietańską oraz międzynarodowy Festiwal Szekspirowski). Teatr prowadzi różnorodną działalność edukacyjną: projekty skierowane do dzieci, młodzieży, nauczycieli, osób starszych i osób z niepełnosprawnościami.

Gdański Teatr Szekspirowski stał się również atrakcją turystyczną, Można go zwiedzać z przewodnikiem (codziennie), prowadzi także zajęcia twórcze dla rodzin.

Przypisy

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Gdańsk location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Gdańsk, Polska
Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E
Gdańsk ulica Bogusławskiego 1 – Gdański Teatr Szekspirowski.JPG
Autor: Artur Andrzej, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gdański Teatr Szekspirowski, ul. Bogusławskiego 1.
Gdańska Szkoła Fechtunku - rycina Petera Willera.jpg
Gdańska Szkoła Fechtunku - rycina Petera Willera z 1650r.
Renato Rizzi Teatro Shakespeariano di Danzica 1.jpg
Autor: Alessandro Modonese, Licencja: CC BY-SA 4.0
Gdański Teatr Szekspirowski z otwartym (podniesionym) dachem nad sceną, co umożliwia pokazywanie spektakli przy świetle dziennym pod gołym niebem (w warunkach „elżbietańskich”).
Teatr Szekspirowski w Gdańsku – maj 2013.JPG
Autor: Yanek, Licencja: CC BY-SA 3.0
Gdańsk Śródmieście, Teatr Szekspirowski w budowie.
Gdański Teatr Szekspirowski – widownia.JPG
Autor: Justyna Malinowska, Licencja: CC BY 2.0
Widownia (galerie) Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego.