Geniusze

Artykuł

53°22′22″N 23°25′28″E

- błąd

38 m

WD

53°22'40"N, 23°25'44"E

- błąd

2060 m

Odległość

28 m

Geniusze
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

sokólski

Gmina

Sokółka

Liczba ludności (2011)

258[1][2]

Strefa numeracyjna

85

Kod pocztowy

16-100[3]

Tablice rejestracyjne

BSK

SIMC

0040040[4]

Położenie na mapie gminy Sokółka
Mapa konturowa gminy Sokółka, po lewej znajduje się punkt z opisem „Geniusze”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Geniusze”
Położenie na mapie powiatu sokólskiego
Mapa konturowa powiatu sokólskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Geniusze”
Ziemia53°22′22″N 23°25′28″E/53,372778 23,424444

Geniusze – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie sokólskim, w gminie Sokółka[4][5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Nazwa wsi występowała w dwóch wariantach, które zmieniały się na przestrzeni wieków: Gieniusze oraz obecny wariant Geniusze:

  • 1799 r.: Gieniusze – miejsce zamieszkania osób odwołujących się do Kamery wojny i domen w Białymstoku[6],
  • okres zaboru rosyjskiego: Gieniusze – wg Polish localities in the Russian partition (...)[7],
  • 1881 r.: Gieniusze – wieś w powiecie sokólskim w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich - osada i okolica szlachecka, pow. sokólski, 6 wiorst od Sokółki[8],
  • 1924 r.: Geniusze – kolonia w gminie Sokółka w Skorowidzu miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowanym na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r.[9],
  • 1933 r.: Geniusze – kolonia w gminie Sokółka w Skorowidzu miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej (...)[10],
  • 1968 r.: Gieniusze – wieś (gromada Janowszczyzna) w Spisie miejscowości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z 1968 r.[11],
  • 1973 r.: Gieniusze – w Spisie kościołów i duchowieństwa Archdiecezji w Białymstoku z 1973 r.[12],
  • 1980 r.: Geniusze – w Wykazie urzędowych nazw miejscowości w Polsce[13],
  • 2010 r.: Geniusze – w Wykazie urzędowych nazw miejscowości i ich części[14].

Nazwa wsi wzięła się prawdopodobnie od nazwiska Gieniusz, wywodzącego od jaćwieskiego słowa ginius, oznaczającego strażnika (od ginti – bronić) i pochodzi od bojarów litewskich, którzy przybyli z Gieniuszy koło Krynek (obecnie na terytorium Białorusi) w czasach kolonizacji Puszczy Knyszyńskiej[15][16].

Wieś posiada przystanek kolejowy.

Po 1989 r. podejmowane były, bez powodzenia, próby zmiany nazwy miejscowości na historyczną[17].

Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Sokółce[18].

Przypisy

  1. ↑ Wieś Geniusze w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2021-10-10] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 294 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Gawroński Arkadiusz: Sumariusz dokumentów Kamery wojny i domen w Białymstoku 1796-1807. Białystok: Archiwum Państwowe w Białymstoku, 2006.
  7. ↑ Jonathan Shea: Polish localities in the Russian partition and their parish affiliations. Language and Lineage Press, 1992. ISBN 978-0-9631579-1-1. OCLC 32772851. (ang.).
  8. ↑ Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 2. Warszawa: Filip Sulimierskie i Władysław Walewski.
  9. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych. T. 5: Województwo białostockie. 1924.
  10. ↑ Bystrzycki Tadeusz (oprac.): Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych. Wydawnictwo Książnicy Naukowej, 1933.
  11. ↑ Spis miejscowości Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Jodłowska J., Pypno W., Rączka E. (red.). Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1968.
  12. ↑ Spis Kościołów i Duchowieństwa Archidiecezji w Białymstoku (Stan z dnia 1 czerwca 1973 r.). Białystok: Kuria Arcybiskupia, 1973.
  13. ↑ Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska, Główny Urząd Statystyczny: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. T. 1. Wydawnictwa Akcydensowe, 1980.
  14. ↑ Dz.U. z 2019 r. poz. 2360.
  15. ↑ Rećko, Gieniusz, Kozłowski - to najpopularniejsze nazwiska w Sokółce. 2012-02-10. [dostęp 2020-08-15]. (pol.).
  16. ↑ D. Biziuk: Co nam Jaćwież zostawiła. 2005-01-16. [dostęp 2020-08-15]. (ang.).
  17. ↑ Jarosław Janowicz: Likwidacja oficjalnego nazewnictwa Białostocczyzny pochodzenia białoruskiego przez administrację rządową w latach 1921–2004: dokumenty, komentarze. Scripta Manet, 2004. ISBN 83-919340-1-2. OCLC 1150411239. (pol.).
  18. ↑ Opis parafii na stronie diecezji

Linki zewnętrzne

Gmina Sokółka
Wsie
Kolonie
Integralne cz.
miejscowości

Gmina Sokółka

Media użyte na tej stronie

Sokółka (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Sokółka, Polska
Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Powiat sokólski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu sokólskiego, Polska