Geosynchronous Satellite Launch Vehicle

Geosynchronous Satellite Launch Vehicle
GSLV
Rodzina rakiet nośnych SLV
Ilustracja
GSLV (makieta)
Producent

ISRO

Data pierwszego startu

18 kwietnia 2001

Statystyki
Wszystkie starty

11

Udane starty

7 (64%)

Nieudane starty

4

Zdolność wynoszenia

5000 kg na LEO,
2500 kg na GTO

Siła ciągu przy starcie

7420 kN

Wymiary
Długość

49 m

Średnica

2,8 m

Masa całkowita

402 000 kg

Stopnie rakiety
Stopień 0.

4 × GSLV-0

Stopień 1.

GSLV-1

Stopień 2.

GSLV-2

Stopień 3.

GSLV-Mk1-3 (tylko w wersji Mk1)

Stopień 4.

GSLV-Mk2-3 (jako 3 stopień GSLV Mk2)

Geosynchronous Satellite Launch Vehicle (GSLV) – indyjska rakieta nośna operowana przez ISRO w celu wystrzeliwania satelitów telekomunikacyjnych na orbitę geostacjonarną.

Dane techniczne

Projekt rakiety GSLV powstał w 1990 r. w celu opracowania sposobu wystrzeliwania satelitów na orbitę geostacjonarną bez udziału innych państw. Do tego czasu ISRO do startów cięższych satelitów korzystała z rakiet radzieckich.

Rakieta wykorzystuje w większości komponenty rakiety Polar Satellite Launch Vehicle (PSLV). Jest to rakieta trójstopniowa wyposażona w 4 dopalacze zasilane paliwem hipergolowym w postaci mieszanki UDMH i N2O4. Pierwszy centralny stopień zasilany jest paliwem stałym, drugi stopień mieszanką hipergolową, a trzeci stopień zasilany ciekłą mieszaniną wodoru i tlenu.

Powstały cztery warianty rakiety. Wszystkie wersje Mk1 posiadały trzeci stopień produkcji rosyjskiej.

  • GSLV Mk1.A: pierwszy wariant GSLV, który miał udźwig 1500 kg na orbitę geostacjonarną. Nie jest już używany.
  • GSLV Mk1.B: w porównaniu do Mk1.A miał udźwig zwiększony o 400 kg. Również wycofany z użytku.
  • GSLV Mk1.C: ze zwiększonym udźwigiem. Odbył się tylko jeden start.
  • GSLV Mk2: pierwszy wariant z indyjskim silnikiem na paliwo kriogeniczne w trzecim stopniu.

W czerwcu 2017 roku odbył się pierwszy start orbitalny rakiety GSLV Mk3, która ma większy udźwig umożliwiający rozwój indyjskiego programu załogowych lotów kosmicznych. Mimo nazwy nawiązującej do rakiet GSLV, w rzeczywistości jest to rakieta nowego typu[1].

Starty

Wszystkie starty GSLV odbyły się z Centrum Kosmicznego Satish Dhawan.

LotData startu/czas (GMT)TypWyrzutniaŁadunekMasa ładunkuSkutekUwagi
D118 kwietnia 2001
10:13		Mk1.ANr 1GSAT-11540 kgCzęściowe niepowodzeniePierwszy lot testowy, ładunek umieszczony na niższej orbicie niż planowano i nie posiadał wystarczającej ilości paliwa na korekcję[2].
D28 maja 2003
11:28		Mk1.ANr 1GSAT-21825 kgPowodzenieLot testowy[3]
F0120 września 2004
10:31		Mk1.BNr 1EDUSAT1950 kgPowodzeniePierwszy lot operacyjny[4]
F0210 lipca 2006
12:08		Mk1.BNr 2INSAT-4C2168 kgNiepowodzenieRakieta wraz z ładunkiem uległa zniszczeniu po uprzednim zboczeniu z kursu, szczątki spadły do wód Zatoki Bengalskiej[5].
F042 września 2007
12:51		Mk1.BNr 2INSAT-4CR2160 kgCzęściowy sukcesCzęściowy sukces[6], apogeum zbyt niskie i zbyt wysokie nachylenie orbity z powodu słabych osiągów rakiety[7]. Jednak ładunek osiągnął orbitę geostacjonarną[8][9]. Były doniesienia o skróceniu misji satelity o 5 lat z powodu wypalenia przez silniczki paliwa w celu osiągnięcia docelowej orbity. ISRO uznało te informacje jako nieprawdziwe[10].
D315 kwietnia 2010
10:57		Mk2Nr 2GSAT-42220 kgNiepowodzenieAwaria turbopompy paliwa w ostatnim stopniu rakiety[11].
F0625 grudnia 2010
10:34		Mk1.CNr 2GSAT-5P2130 kgNiepowodzenieZniszczona przez kontrolera lotu po utracie kontroli nad dopalaczami[12].
D55 stycznia 2014
10:48		Mk2Nr 2GSAT-141980 kgPowodzeniePierwszy udany lot wersji Mk2[13].
D627 sierpnia 2015

11:22

Mk2Nr 2GSAT-62117 kgPowodzenie
F058 września 2016

11:20

Mk2Nr 2INSAT-3DR2211 kgPowodzeniePierwszy lot operacyjny wersji Mk2[14].
F095 maja 2017

17:27

Mk2Nr 2GSAT-92230 kgPowodzenie

Konstrukcje porównywalne

Przypisy

  1. ↑ William Graham: GLSV Mark III rocket conducts ‘all-up’ launch with GSAT-19 satellite (ang.). W: NASASpaceFlight [on-line]. 2017-06-05. [dostęp 2017-06-06].
  2. ↑ Ed Kyle: Page 2 of 2: Comprehensive Orbital Launch Failure List. W: India (SLV/ASLV/PSLV/GSLV) Flight History by Variant/Year (1979-Present) [on-line]. 2015-12-17. [dostęp 2017-07-016].zły zapis daty dostępu
  3. ↑ Geosynchronous Satellite Launch Vehicle (GSLV-D2) (ang.). ISRO. [dostęp 2017-07-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-27)].
  4. ↑ EDUSAT (ang.). ISRO. [dostęp 2012-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-11)].
  5. ↑ GSLV-F02 Failure Analysis Committee Report (ang.). W: SpaceRef [on-line]. 2006-09-07. [dostęp 2017-07-16].
  6. ↑ Of six GSLV launches, only two were successes (ang.). W: Hindustan Times [on-line]. 2010-04-15. [dostęp 2012-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-05)].
  7. ↑ Stephen Clark: India's large satellite launcher returns to flight (ang.). W: Spaceflight Now [on-line]. 2007-09-02. [dostęp 2012-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-23)].
  8. ↑ INSAT-4CR successfully placed in orbit (ang.). W: The Times of India [on-line]. 2007-09-02. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-10-12)].
  9. ↑ GSLV-F04 Launch Successful - Places INSAT-4CR in Orbit (ang.). ISRO, 2007-09-02. [dostęp 2012-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-01)].
  10. ↑ ISRO refutes INSAT 'vanishing' story (ang.). W: Hindustan Times [on-line]. 2007-12-15. [dostęp 2012-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-06-05)].
  11. ↑ GSLV-D3 Failure Analysis Report (ang.). ISRO, 2010-07-09. [dostęp 2012-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-17)].
  12. ↑ Rocket failed after 45 seconds, says ISRO (ang.). W: Hindustan Times [on-line]. 2010-12-25. [dostęp 2012-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-26)].
  13. ↑ GSLV-D5/GSAT-14 Mission. ISRO, 2014-01-05. [dostęp 2014-01-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-04)].
  14. ↑ Isro's desi cryo engine–powered GSLV-F05 places INSAT-3DR weather satellite in orbit - Times of India, „The Times of India”, 8 września 2016 [dostęp 2017-05-12].

Linki zewnętrzne

  • Gunter Krebs: GSLV (ang.). W: Gunter's Space Page [on-line].

Media użyte na tej stronie

GSLV ROCKET.JPG
Autor: Kalyan Shah, Licencja: CC BY-SA 3.0
REPLICA OF GSLV ROCKET IN ISRO