Glikacja białek

Glikacja białek – proces nieenzymatycznego przyłączania się heksoz, głównie glukozy, do wolnych grup aminowych białek. Jest fizjologicznym procesem determinującym ich starzenie. Nasila się w stanach hiperglikemii (stanie podwyższonego stężenia glukozy w płynach biologicznych – charakterystycznej cesze cukrzycy), przyspieszając wystąpienie powikłań, w postaci mikroangiopatii (retinopatii, nefropatii, polineuropatii) oraz makroangiopatii (miażdżyca naczyń tętniczych mózgu, serca, nerek i kończyn dolnych). Osłabia strukturę jednego z najważniejszych białek w organizmie – kolagenu[1].

Proces ten, w odróżnieniu od glikozylacji, zachodzi bez udziału wysokoenergetycznych pośredników cukrowych i nie jest katalizowany przez glikozylotransferazy. Wysokie stężenie substratu (glukozy) sprawia, że łatwo wiąże się ona z grupami aminowymi różnych białek, w tym także hemoglobiną. Pomiar zawartości glikowanych białek we krwi (głównie hemoglobiny) jest wskaźnikiem diagnostycznym, przydatnym w ocenie wyrównania cukrzycy. Powstaje tzw. hemoglobina glikowana HbA1c (6%–6,5% Hb całkowitej), która jest miarą poziomu glukozy w ciągu ostatnich 4-12 tygodni. Jest bardziej użyteczny niż pomiar zawartości glukozy we krwi, który odzwierciedla stan chwilowy, istniejący w momencie pobierania krwi. Zawartość glikowanych białek we krwi podlega wolniejszemu wahaniu niż stężenie wolnej glukozy i dlatego jest miernikiem długotrwałej glikemii.

Przypisy

  1. Hanna Trębacz, Krzysztof Wójtowicz, Ewa Wlizło-Dyś, Wojciech Dyś. Effect of “in vitro” induced glycation on thermostability of bone tissue. „International Journal of Biological Macromolecules”. 51 (4), s. 561-565, 2012. DOI: 10.1016/j.ijbiomac.2012.06.003. PMID: 22705474. 

Star of life.svg Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Media użyte na tej stronie

REF new (questionmark).svg
Autor: Sławobóg, Licencja: LGPL
Icon for missing references
Star of life.svg

The Star of Life, medical symbol used on some ambulances.

Star of Life was designed/created by a National Highway Traffic Safety Administration (US Gov) employee and is thus in the public domain.