Globula Boka

Globula Boka w IC 2944 („Biegnący kurczak”)

Globula Boka (Mgławica Boka) (łac. globulus – kulka) – rodzaj ciemnej mgławicy, składającej się z gęstego pyłu i gazu, w których ma miejsce proces tworzenia się gwiazd. Typowa masa takiego ciała wynosi 10-50 mas Słońca, a rozmiary są rzędu roku świetlnego lub więcej[1]. Chmura zawiera molekuły wodoru (H2), helu, tlenku węgla oraz około 1% krzemionki. Globule Boka powstają najczęściej w wyniku formowania się układów podwójnych lub wielokrotnych gwiazd[2].

Mgławica Boka została po raz pierwszy zaobserwowana przez Barta Boka w latach 40. XX wieku. W pracy opublikowanej przez Boka i E.F. Reilly postawili oni hipotezę, że chmury te są „kokonami”, w których rodzą się gwiazdy[3]. Hipoteza ta była trudna do weryfikacji z powodu problemów obserwacyjnych w ustaleniu, co dzieje się wewnątrz gęstych ciemnych mgławic, które zasłaniają całe emitowane w ich wnętrzu światło. Analiza promieniowania podczerwonego wysyłanego przez te obiekty potwierdziła w 1990 roku tę hipotezę[4]. Dalsze obserwacje ujawniły, że niektóre globule Boka zawierają zatopione w nich źródła ciepła[1], inne zawierają obiekty Herbiga-Haro[5], a niektóre jeszcze wykazują wypływ gazu molekularnego[6]. Analiza linii milimetrowej długości dostarczyła dowodu spadku materii w dysku akrecyjnym protogwiazdy[7].

Przypisy

  1. ↑ a b Clemens D.P., Yun, J.L., Heyer M.H. (1991). Bok globules and small molecular clouds – Deep IRAS photometry and (C-12)O spectroscopy, Astrophysical Journal Supplement, v.75, p.877
  2. ↑ Launhardt R., Sargent A.I., Henning T., et al. (2002). Binary and multiple star formation in Bok globules, Proceedings of IAU Symposium No. 200 on The Formation of Binary Stars. Eds Reipurth & Zinnecker, p.103
  3. ↑ Bok, B. J., Reilly, E. F. (1947). Small Dark Nebulae, Astrophysical Journal, v.105, p.255
  4. ↑ Yun J.L., Clemens D.P. (1990). Star formation in small globules – Bart Bok was correct, Astrophysical Journal, v.365, p.L73
  5. ↑ Reipurth, B., Heathcote, S., & Vrba, F. (1992), Star formation in Bok globules and low-mass clouds. IV - Herbig-Haro objects in B335, Astronomy & Astrophysics, v.256, p.225
  6. ↑ Yun, J. L., & Clemens, D. P. (1992). Discovery of outflows from young stellar objects in BOK globules, Astrophysical Journal, v.385, p.L21
  7. ↑ Zhou, S., Evans, N. J., II, Kömpe, C., Walmsley, C. M.. Evidence for protostellar collapse in B335. „Astrophysical Journal”. 404, s. 232-246, 1993. DOI: 10.1086/172271. ISSN 0004-637X (ang.). 

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Bok globules in IC2944.jpg

Strangely glowing dark clouds float serenely in this remarkable and beautiful image taken with the Hubble Space Telescope. These dense, opaque dust clouds — known as globules — are silhouetted against nearby bright stars in the busy star-forming region, IC 2944.

Astronomer A.D. Thackeray first spied the globules in IC 2944 in 1950. Globules like these have been known since Dutch-American astronomer Bart Bok first drew attention to such objects in 1947.

But astronomers still know very little about their origin and nature, except that they are generally associated with areas of star formation, called HII regions due to the presence of hydrogen gas. IC 2944 is filled with gas and dust that is illuminated and heated by a loose cluster of massive stars. These stars are much hotter and much more massive than our Sun.