Gnejusz Papiriusz Karbo
| Miejsce urodzenia | Starożytny Rzym |
|---|---|
| Data śmierci | 112 p.n.e. |
| Konsul rzymski (wraz z Gajuszem Cecyliuszem Metellusem Kaprariuszem) | |
| Okres | od 113 p.n.e. do 113 p.n.e. |
| Poprzednik | Maniusz Acilius Balbus i Gajusz Porcjusz Kato |
| Następca | Lucjusz Kalpurniusz Pizon Caesoninus i Markus Liwiusz Druzus |
Gnejusz Papiriusz Karbo (łac. Gnaeus Papirius Carbo) – konsul roku 113 p.n.e. Dowódca wojsk rzymskich w bitwie z Cymbrami i Teutonami pod Noreią.
Pochodził z rodziny plebejskich Papiriuszy (gens Papiria). Młodszy brat konsula roku 120 p.n.e. Gajusza Papiriusza Karbona i ojciec trzykrotnego konsula, stronnika Gajusza Mariusza, Gnejusza Papirusza Karbona[1] (młodszego).
Appian z Aleksandrii dosyć dokładnie opisuje jego kampanię (113 p.n.e.) przeciwko Cymbrom i Teutonom (Historia rzymska IV.XIII[2]). Według tej relacji Noricum, które w tamtych czasach zamieszkiwane było przez przyjazne Rzymowi (łac. amici) plemię Karnów, najechali Cymbrowie. Papiriusz chcąc zagrodzić im drogę w głąb Italii, zaczaił się z wojskiem na alpejskich przełęczach, ale zainterweniował, gdy najeźdźcy zaczęli plądrować kraj (powodem tej z pozoru altruistycznej interwencji mogły być kopalnie złota, z których słynęło Noricum, a z których wcześniej Italikowie zostali wyparci[3] (Polibiusz Dzieje XXXIV.10.10-14[4], Strabon Geografia IV.6.12[5])). Gdy Germanie zauważyli rzymskie legiony wysłali posłańców z informacją, że nie wiedzieli o sojuszu Rzymu z Karnami, i że chcą się wycofać bez walki. Karbo zgodził się i dał im przewodnika, uprzedzonego wcześniej, że ma wybrać dłuższą drogę, aby konsul mógł zaatakować z zasadzki. Plan nie powiódł się i rzymskie legiony zostały rozbite. Klęska byłaby całkowita, gdyby Germanie nie przestraszyli się burzy[2][6].
W jednym z listów Cycerona znajduje się informacja, że były konsul został później postawiony przed sądem przez Marka Antoniusza Oratora, dziadka późniejszego triumwira Marka Antoniusza (Epistulae ad Familiares IX.21). Według Cycerona przed zapadnięciem wyroku otruł się witriolem[1].
Przypisy
- ↑ a b Cicero: Epistulae ad Familiares (IX, 21) (ang.). W: Latin Texts in Translation [on-line]. perseus.uchicago.edu. [dostęp 2013-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-20)].
- ↑ a b Appian's Roman History. With an English Translation by Horace White (vol.I). Cambridge Mass., Londyn: Harvard University Press, William Heinemann Ltd., 1972, s. 117, seria: Loeb Classical Library 2. ISBN 978-0-674-99002-9.
- ↑ William V. Harris: War and Imperialism in Republican Rome 327-70 BC. Oksford: Clarendon Press, 1979, s. 245-246. ISBN 0-19-814866-6.
- ↑ Polybius: The Histories. Translated by W. R. Paton (Vol. VI). Cambridge Mass., Londyn: Harvard University Press, William Heinemann Ltd., 1968, s. 323-325, seria: Loeb Classical Library 161. ISBN 978-0-674-99661-8.Sprawdź autora:1.
- ↑ Strabo: Geography. Translated by Horace Leonard Jones (vol.2). Cambridge Mass., Londyn: Harvard University Press, William Heinemann Ltd., 1923, s. 292-296, seria: Loeb Classical Library 50. ISBN 978-0-674-99056-2.Sprawdź autora:1.
- ↑ Maria Jaczynowska: Dzieje Imperium Romanum. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995, s. 114-115. ISBN 83-01-11924-1.