Gniewoszów (powiat kłodzki)

Gniewoszów

wieś
Kościół św. Michała Archanioła w Gniewoszowie
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Powiat	kłodzki
Gmina	Międzylesie
Wysokość	570-760[1] m n.p.m.
Liczba ludności (XII 2015)	58[2]
Strefa numeracyjna	74
Kod pocztowy	57-522[3]
Tablice rejestracyjne	DKL
SIMC	0853725
Położenie na mapie gminy Międzylesie Gniewoszów
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Gniewoszów
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Gniewoszów
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego Gniewoszów
50°12′07″N 16°36′16″E/50,201944 16,604444
Strona internetowa

Dom nr 20 w Gniewoszowie

Gniewoszów (niem. Seitendorf^[4]) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Międzylesie, w Górach Bystrzyckich^[5].

Położenie

Gniewoszów to wieś łańcuchowa leżąca w Górach Bystrzyckich, w dolinie potoku Głownia, na zachód od szczytu Gniewosz, na wysokości około 570–760 m n.p.m.^[1]

Podział administracyjny

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.

Historia

Gniewoszów powstał najprawdopodobniej w XIII wieku jako wieś służebna przy zamku Szczerba^[5]. Pierwszy raz miejscowość była wzmiankowana w roku 1358 przy podziale dóbr międzyleskich^[5]. W XVI i XVII wieku Gniewoszów należał do rodziny Wandlerów, w drugiej połowie XVIII wieku funkcjonowały tu szkoła i dwa młyny, a nieco później wapiennik, olejarnia, szpital oraz gospoda^[5]. W 1840 roku było tu 66 domów, w tym kościół i szkoła katolicka, 4 młyny wodne, olejarnia, kamieniołom, 2 sztolnie oraz 30 warsztatów tkackich^[1]. W tym czasie wieś była znana w całej okolicy z hodowli wołów^[5]. Na początku XX wieku Gniewoszów stał się letniskiem, ale nigdy nie zyskał większej popularności^[1].
Po 1945 roku miejscowość utraciła funkcje letniskowe i stał się wsią wyłącznie rolniczą^[1]. W 1978 roku było tu 25 indywidualnych gospodarstw rolnych^[1]. Obecnie sytuacja demograficzna jest ustabilizowana i wsi nie zagraża zanik^[1].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest obiekt:

• kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki filialny pw. św. Michała Archanioła, z 1568 roku, barokowy, przebudowany w 2 połowie XVIII wieku^[6]. Jest to prosta budowla z wieżą w osi z trójbocznym prezbiterium, nakryta sklepieniem kolebkowym z lunetami^[5]. Wewnątrz m.in. renesansowa chrzcielnica, rokokowy ołtarz główny z ok. 1780, ołtarze boczne z ok. 1780-1790^[7].

Atrakcje turystyczne

W pobliżu Gniewoszowa znajdują się ruiny zamku Szczerba i jaskinia Solna Jama^[5]. Przez wieś przebiega także Autostrada Sudecka zwana też "trasą Göringa^[5].
Przez Gniewoszów przechodzi niebieski szlak turystyczny z przełęczy Spalona do Międzylesia^[8].

Zobacz też

• Gniewoszów

Przypisy

Bibliografia

• Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 14: Góry Bystrzyckie i Orlickie. Warszawa; Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1992, ISBN 83-7005-340-8.
• WaldemarW. Brygier WaldemarW., TomaszT. Dudziak TomaszT., IwonaI. Chomiak IwonaI., Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625 .