Goździeńczyk pomarszczony

Goździeńczyk pomarszczony
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieprznikowce

Rodzina

kolczakowate

Rodzaj

goździeńczyk

Gatunek

goździeńczyk pomarszczony

Nazwa systematyczna
Clavulina rugosa (Bull.) J. Schröt.
Krypt.-Fl. Schlesien (Breslau) 3.1(25–32): 442 (1888)
Clavulina rugosa G3.1.jpg
Clavulina rugosa a1 (2).JPG

Goździeńczyk pomarszczony (Clavulina rugosa (Bull.) J. Schröt.) – gatunek grzybów z rodziny Kolczakowatych (Hydnaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clavulina, Clavulinaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1790 r. Jean Baptiste François Bulliard nadając mu nazwę Clavaria rugosa. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1888 r. Joseph Schröter, przenosząc go do rodzaju Clavulina[1].

Synonimów naukowych ma ok. 30. Niektóre z nich[2]:

  • Clavaria canaliculata Fr. 1818
  • Clavaria grossa Pers. 1797
  • Clavaria herveyi Peck 1893
  • Clavaria macrospora Britzelm. 1887
  • Clavaria rugosa Bull. 1790
  • Clavaria rugosa var. alcyonaria Corner
  • Clavaria rugosa var. fuliginea Fr. 1874
  • Clavicorona rugosa (Bull.) Corner 1970
  • Clavulina herveyi (Peck) R.H. Petersen 1967
  • Clavulina rugosa var. alcyonaria Corner 1950
  • Clavulina rugosa var. canaliculata (Fr.) Corner 1950
  • Clavulina rugosa var. fuliginea (Fr.) Gillet 1874
  • Clavulina rugosa var. macrospora (Britzelm.) Corner 1950
  • Ramaria rugosa (Bull.) Gray 1821

Nazwę polską nadali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1968 r.[3]

Morfologia

Owocnik

Wysokość 4–9 cm, grubość 0,5–1 cm. Początkowo jest pałkowaty, nieco skręcony, pomarszczony i podłużnie bruzdkowany. Zazwyczaj wyrasta gromadnie po kilka owocników stłoczonych blisko siebie. Później dzielą się one widlasto na kilka gałązek zakończonych obłymi i tępymi wierzchołkami, czasem z zębami. Kolor owocników od białawego poprzez brudnobiały, ochrowy do siwawego, czasami u młodych okazów występuje fioletowy nalot[4]. Owocniki charakteryzują się dużą zmiennością kształtów i barwy[5].

Miąższ

Białawy, miękki, sprężysty, kruchy. Smak i zapach słaby[4].

Zarodniki

Jajowatokuliste lub prawie kuliste, gładkie, bezbarwne, o rozmiarach 9–14 × 7–12 μm[5].

Występowanie

Jest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej i Środkowej oraz w Europie, występuje ponadto w Japonii i na Nowej Zelandii[6]. W Polsce jest średnio pospolity[5].

Rośnie na ziemi w różnego typu lasach, zarówno na niżu, jak i w górach, zazwyczaj w małych grupach. Owocniki pojawiają się od lata do jesieni[5].

Znaczenie

Saprotrof[3]. Grzyb jadalny, jednak ze względu na niewielkie rozmiary, mierny smak i rzadkość nie ma większej wartości[5]. Jadany jest np. w Meksyku[7].

Clavulina rugosa a2 (2).JPG

Gatunki podobne

  • goździeńczyk popielaty (Clavulina cinerea); jest bardziej (wielokrotnie) rozgałęziony i ma dymno-fioletowy kolor,
  • chropiatka cuchnąca (Thelephora palmata); ma brązowe, krzaczasto rozgałęzione owocniki o białych końcach i nieprzyjemnie pachnie[4].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum [dostęp 2020-11-21] (ang.).
  2. Species Fungorum [dostęp 2013-11-12] (ang.).
  3. a b Władysław Wojewoda, Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1
  4. a b c Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
  5. a b c d e Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: PWRiL, 1985. ISBN 83-09-00714-0.
  6. Discover Life Maps [dostęp 2014-09-01].
  7. Eric Boa: Wild edible fungi: A global overview of their use and importance to people. FAO, 2004, seria: Non-wood Forest Products 17. ISBN 92-5-105157-7.

Media użyte na tej stronie

Clavulina rugosa a2 (2).JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Clavulina rugosa
Clavulina rugosa G3.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Clavulina rugosa
Clavulina rugosa G3.1.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 3.0
Clavulina rugosa
Clavulina rugosa a1 (2).JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Clavulina rugosa