Gondola (lotnictwo)
Gondola – część konstrukcji samolotu, integralnie związana ze skrzydłem lub kadłubem, ale znajdująca się poza nim, zawierająca silnik (gondola silnikowa) lub ładunek statku powietrznego (gondola pasażerska). W niektórych konstrukcjach, np. w samolotach Farman MF.11 (z 1913 roku), lub w samolocie z czasów II wojny światowej Lockheed P-38 Lightning, kokpit może też znajdować się w gondoli, która wówczas spełnia rolę kadłuba.
Gondola ma kształt aerodynamiczny[1], który ma wpływ na m.in. zmniejszenie emisji hałasu wytwarzanego przez silnik. Wylot obudowy, w miejscu mieszania się gorącego powietrza z zimnym, może być zakończony szewronem, który dzięki ząbkowanemu zakończeniu zmniejsza hałas[2][3][4].
Montowanie gondoli i silnika pod skrzydłem wiąże się z łatwością dostępu do silnika w celu oględzin przed lotem i ewentualnych napraw[5]. Wielkie niemieckie bombowce z I wojny światowej, Zeppelin Staaken R. IV i następne z tej serii, miały w każdej gondoli (zawierającej dwa silniki, ciągnący i pchający) stanowisko dla obsługującego je mechanika[6].
W czasie lądowania, po dotknięciu kołami ziemi, ścianki gondoli mogą być otwierane przez pilota w celu wytworzenia przeciwnego ciągu powietrza pomagającego wytracić prędkość. Strumień powietrza z silnika jest wówczas kierowany do przodu (a nie, jak w czasie lotu, do tyłu). Hamowanie silnikami jest podstawową metodą wytracenia prędkości samolotu na mokrej nawierzchni przy znikomej przyczepności[7][8].
W gondolach silnika samolotu pozostawionego w hangarze lubią gnieździć się ptaki[9] i pszczoły[10].
Etymologia
W języku polskim słowo gondola oznacza małą łódź, i podobnie w angielskim słowo nacelle pochodzi z francuskiego, gdzie także oznacza małą łódź[11].
- Gondole pasażerskie
Gondola pod brytyjskim sterowcem Baby
Kokpit w gondoli w samolocie Farman MF.11 z lat 20. XX w.
Gondola do transportu chorych na śmigłowcu Mi-1
- Gondole silnikowe
Gondola z dwoma silnikami z bombowca Staaken R.VI w Muzeum Lotnictwa Polskiego
Wodnosamolot CANT Z.501 ze stanowiskiem strzeleckim w gondoli silnikowej
Gondola silnika samolotu typu ATR 72 (widoczna bez śmigła, które powinno znajdować się z przodu)
Otwarta gondola silnika VH-OQC Trent 900 samolotu Airbus A380-800
Przypisy
- ↑ Ilan Kroo, Professor of Aeronautics and Astronautics: Nacelle Design and Sizing (ang.). Aircraft Aerodynamics and Design Group at Stanford University, 13 kwietnia 1999. [dostęp 2011-04-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (7 marca 2001)].
- ↑ Przylot pierwszego 747 w barwach LOT. Fly4photo. [dostęp 2015-05-04].
- ↑ Myśliwiec na biopaliwie. Kopalnia Wiedzy, 12 maja 2010. [dostęp 2015-05-04].
- ↑ NASA Helps Create a More Silent Night (ang.). NASA, 13 grudnia 2010. [dostęp 2015-05-04].
- ↑ Upper Surface Blowing Nacelle Design Study for a Swept Wing Airplane in Cruise Condisitons (ang.). NASA/Boeing, wrzesień 1974. [dostęp 2015-05-04].
- ↑ G.W. Haddow, Peter M. Grosz: The German Giants, The Story of the R-planes 1914–1919. London: Putnam, 1988, s. 232 i nn.
- ↑ Engine Nacelle Opening during aircraft landing (ang.). YouTube. [dostęp 2015-05-04].
- ↑ ATPL CBT - Aircraft Gas Turbine Engines, Reverse Thrust (ang.). YouTube. [dostęp 2015-05-04].
- ↑ Timothy J. Will: Air Force Problems with Birds in Hangars (ang.). University of Nebraska-Lincoln, 22 września 1985. [dostęp 2015-05-06].
- ↑ Susan Parson. Birds, Bees, and Baleen Whales. „FAA Aviation News”, s. 24–25. FAA (ang.). [dostęp 2015-05-06].
- ↑ Nacelle (ang.). Online Etymology Dictionary. [dostęp 2013-12-05].
Linki zewnętrzne
- ATPL CBT - Aircraft Gas Turbine Engines, Reverse Thrust (ang.)
- Allen Braggs: Engine nacelle opening during aircraft landing (ang.). YouTube. [dostęp 2015-05-04].
Media użyte na tej stronie
Autor: emmett anderson, Licencja: CC BY 2.0
Qantas 90th Birthday A380 Engine Back Wings
A Maurice Farman MF 11 Shorthorn
Autor:
Ex N4DA & N372GA
Aviation in Britain Before the First World War
The gondola of the army airship Baby in flight, note the differences between this version of the airship and probably later photographs (e.g. RAE-O 447 and RAE-O 453) in particular the uncovered gondola. The image is rather grainy.
.jpg)
Autor: Alan Wilson , Licencja: CC BY-SA 2.0
The Zeppelin-Staaken R.VI biplane was a four-engined German strategic bomber of World War I, and the only so-called Riesenflugzeug ("giant aircraft") design built in any quantity. The R.VI was the most numerous of the R-bombers built by Germany, with 18 completed and was also among the earliest closed-cockpit military aircraft. The bomber was reputedly the largest wooden aircraft to be produced in any quantity during World War I, with only the Siemens-Schuckert R.VIII prototype bomber of 1918-1919 being larger. The Staaken R.VI's wingspan of 138 ft nearly equaling that of the World War II Boeing B-29 Superfortress! The type conducted 11 raids on Great Britain, usually consisting of five aircraft. Four machines were shot down in combat, while another six were lost in crashes. This is the only remaining section of any of these amazing machines. It is an engine nacelle from 'R.34/16' which crashed on 21 April 1918 after a mission against the British Royal Air Force field at Saint-Omer, France. The R.VI was shot down, apparently by anti-aircraft fire of the British 2nd Army, while trying to cross the front line, killing all seven crew members. It is on now display in a building full of unrestored aviation gems at the Muzeum Lotnictwa Polskiego. Krakow, Poland.
23-8-2013.
Aviation in Britain Before the First World War
The gondola of the naval airship Parseval on the ground with a small group of navy handlers.
Autor: Don-vip, Licencja: CC BY-SA 3.0
Une nacelle moteur ATR aux Airbus Family Days 2010 à Toulouse
Autor: VargaA, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mil Mi-1M (built in Poland, 1963, displayed at Museum of Hungarian Aviation, Szolnok)