Gorysz miarz
 | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | rośliny zielone | ||
| Nadgromada | rośliny telomowe | ||
| Gromada | rośliny naczyniowe | ||
| Podgromada | rośliny nasienne | ||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | astropodobne | ||
| Rząd | selerowce | ||
| Rodzina | selerowate | ||
| Rodzaj | gorysz | ||
| Gatunek | gorysz miarz | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Peucedanum ostruthium (L.) Koch Nova Acta Phys.-Med. Acad. Caes. Leop.-Carol. Nat. Cur. 12(1):95. 1824 (Gen. pl. Umbell.) | |||
| Synonimy | |||
| |||
Gorysz miarz (Peucedanum ostruthium) – gatunek rośliny z rodziny selerowatych.
Rozmieszczenie geograficzne
Występuje na podgórzach i górach Europy Środkowej, północnej części Europy Południowej, jako zadomowiony na Wyspach Brytyjskich i w Skandynawii. W Polsce w Sudetach nad potokami, w innych miejscach bardzo rzadko, zdziczała.
Morfologia
- Łodyga
- Żeberkowana, o wysokości 30–60 cm, nierzadko nawet do wysokości 1 m.
- Liście
- Podwójnie trójdzielonpierzaste o wielkości 10–30 cm, z odcinkami szerokojajowatymi szerokości 4–7 cm, na brzegach piłkowane lub wcięte.
- Kwiaty
- Białe lub różowe, zebrane w baldachy.
Biologia i ekologia
Bylina. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Siedlisko: Łąki, lasy, zarośla olszowe, skały, brzegi potoków, na glebach wilgotnych, w górach głównie na wysokościach 1400–2800 m n.p.m.
Zastosowanie
- Roślina lecznicza
- Surowiec zielarski: kłącze (Rhizoma Imperatoria), zawiera olejki eteryczne z 95% terpenów, pochodne kumaryny, tłuste oleje, żywice, garbniki.
- Działanie: stosowany przy chronicznych zaburzeniach żołądkowo-jelitowych i dolegliwościach wątrobowych jako środek ogólnie wzmacniający.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-01] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-05].
Bibliografia
- Jürke Grau, Reinhard Jung, Bertram Münker: Zioła i owoce leśne. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-274-0.
Media użyte na tej stronie
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Peucedanum ostruthium - Köhler–s Medizinal-Pflanzen-236.jpg
Meisterwurz. A Basalblatt, natürl. Grosse; B oberer Theil der blühenden Pflanze; 1 Blüthe, vergrössert; 2 Kronblatt, desgl.; 3 Staubgefässe, desgl.; 4 Pollen, desgl.; 5 Stempel, desgl.; 6 derselbe im Längsschnitt, desgl.; 7 Fruchtknoten im Querschnitt, desgl.; 8, 9 Frucht, beide Theilfrüchtchen getrennt, natürl. Grösse und vergrössert; 10 Theilfrüchtchen im Querschnitt, vergrössert.
Meisterwurz. A Basalblatt, natürl. Grosse; B oberer Theil der blühenden Pflanze; 1 Blüthe, vergrössert; 2 Kronblatt, desgl.; 3 Staubgefässe, desgl.; 4 Pollen, desgl.; 5 Stempel, desgl.; 6 derselbe im Längsschnitt, desgl.; 7 Fruchtknoten im Querschnitt, desgl.; 8, 9 Frucht, beide Theilfrüchtchen getrennt, natürl. Grösse und vergrössert; 10 Theilfrüchtchen im Querschnitt, vergrössert.